J., Barakayev N. R. Tizimli tahlil va qaror qabul qilish asoslari

Tizimli muammo 
- tizimning joriy holati bilan istalgan (namunaviy) holati 
urtasidagi fark. 
Tizimli tahlil - 
fanlararo ta’lim sohasi bulib, u o‘rganish ob’ektiga karatilgan 
tizimli muammoni aniqlash, ob’ektlarni tizim orkali ifodalash bilan ularga tizimli 
echim berish, ularni modellashtirish, alternativ echimlarni taklif kilish va optimal 
echimni tanlash. 
Ilmiy metodlar 
- Tadqiqot jarayoni yangi bilimlarni olish va mavzu yoki 
masalani chukurlashtirishdan iborat. Bu jarayon uchta asosiy shakllarda olib boriladi: 

---

296 
-
 
Ilmiy-tadqiqot nazariyasi - savol va muammolarni aniqlash uchun 
yordam beradi. 
-
 
Konstruktiv tadqiqot nazariyasi - muammo yoki masalalarga echimlar 
taklif etadi. 
Empirik tadqiqot 
- echimning maqsadga muvofiqligini empirik ma’lumotlar 
yordamida tekshiradi. 
Analiz 
- murakkab masalani yaxshirok tushunish uchun uni kichik kismlarga 
ajratish. 
Jarayon - 
tizim holatining o‘zgarishi. 
Deduksiya - 
umumiy xulosadan xususiy xulosalar olish. 
Ko‘rsatkich 
- tizimni va tadqiqot etiluvchi jarayonni tavsif etuvchi omil yoki 
ko‘rsatkich. 
Kirish parametrlari 
- tadqiqot etiluvchi jarayonga va tizimga ta’sir etib 
ularning holatini o‘zgartiruvchi omillar va ko‘rsatkichlar. 
CHikish parametrlari - 
tadqiqot etilaetgan jarayon va tizim holatini 
belgilovchi omillar va ko‘rsatkichlar. 
Oddiy tahlil 
- tizim (odatda jarayonlarni hisobga olmagan xolda) tashkil 
etuvchi elementlarining fizik kombinatsiyasi sifatida kuriladi. 
Fikriy model - asosiy model.
 
Model - 
(lotincha “modulus” - kiyofa, “modelium” - myor degan ma’nolarni 
anglatadi)