Izohlilu g’ a t – Glossariy Ayniyat tushunchasi

Bilish - insonning o’zining qurshagan dunyoga bo’lgan munosabatlaridan biridir.
Vedalar - diniy mazmunga ega adabiyotlar. Ba’zi taxminlarga kura, deyarli to’qqiz asr davomida Hindiston yarim orolida yashab kelgan qadimiy xalk va elatlar tomonidan yaratilgan.
Voqyelik - real mavjud bulgan, yashab turgan narsa va xodisalardir.
Gnoseologiya - (gnosis — bilish, logos — ta’limot) falsafada dunyoni anglash, uning umumiy qonuniyatlarini bilish bilan shug’ullanadi.
Gnostiklar - Bu davr falsafasida o’z o’rniga ega bo’lgan gnostisizm eramizning 150 yillarida o’zining yuksak ravnaqiga erishadi. Ular shunday falsafiy ta’limot yaratdilarki, ularning fikricha Xudo ruh sifatida yovuzlikda mutlaqo sof, inson esa o’z tabiatinnig ruhiy jihati bilan xudoga moslashgan.
Germenevtika - qadimgi yunon afsonalaridagi xudolarning xohish va irodasini insoniyatga tushuntirib berish uchun yerga yuborilgan elchisi — Germes nomi bilan ataladi. Demak, germenevtika — tushunish, tushuntirish, tahlil etish g’oyalariga asosiy diqqatini qaratadi.
Gipoteza - tekshirilayotgan predmet yoki xodisa to’g’risida ilgari surilgan ilmiy jihatdan asoslangan, ilmiy fakt va ma’lumotlarga zid bo’lmagan, lekin haqiqatligi hali isbotlanmagan ilmiy bilish shaklidir.
Dualizm - gnostisizmning asosiy yo’nalishi, bu oqim tarafdorlari moddiy va ruhiy dunyo o’rtasida mustahkam chegara mavjud deb ta’kidlaydilar. Ular ta’limotida materiya hamma vaqt yovuzlik timsolidir. Bundan ular xudo hyech mahal moddiy dunyoni yaratishi mumkin emas, deb hisoblaydilar.
Dualizm - (lotin tilida dua, ya’ni ikki degan ma’noni ifodalaydi) — olamning asosida ikkita asos, ya’ni modda va materiya bilan birga ruh va g’oya, ya’ni ideya yotadi deyuvchi qarash.
Dialektika - grek tilida baxs va suhbatlashish san’ati degan ma’noni anglatadi. Antik dunyo faylasuflari uni haqiqatga erishish yo’li va usuli sifatida talqin etganlar.