Izohli lug’at biologic terminlar Adaptatsiya – Moslashish o’quv jarayoni, o’quv faolyatiga moslashuv. Akseleratsiya

Akklimatizatsiya – Iqlimga moslashish, iqlimlashish – organizmning yangi yashash sharoitiga moslashishi.

Akrodont tishlar – jag’ chetlariga qarab o’suvchi, o’z o’rindig’ida turmagan tishlar.

Akseptorlar – qabul qiluvchi. Biron bir moddadan elektron, atom, kimyoviy guruhlarni qabul qilib oluvchi modda.

Akvakultura – Suvda o’stirish – foydali suvo’tlar, mollyuskalar, baliqlar va boshqa organizmlarni dengiz sohillarida (marikultura), limanlarda, daryo va ko’llarda yoki sun’iy tashkil qilingan suv havzalarida o’stirish, yetishtirish.

Akvarium baliqlari, shishaxum baliqlari – mayda, ko’pincha turli tuman chiroyli rangga ega bo’lgan suvli shishaxumda yashashga, ko’payishga moslashgan baliqlar guruhi.

Alar – poyaning bo’yiga o’sishni sekinlashtiruvchi sun’iy kimyoviy modda.

Albinizm, rangsizlanish, oqarish – organizmning o’ziga xos rangining tug’ma yo’qligi; bu- odam va hayvonlar teri qoplamida, ko’z rangdor pardasida uchraydi. Rangli pigmentlarning sintez qilinishiga to’sqinlik qiluvchi gen yoki plazmogenlar faoliyati buzilishi tufayli vujudga keladi. (q.Pegmentatsiya). O’simliklarda butunlay yoki ularning ma’lum qismlarida yashil rangning bo’lmasligi. Irsiy o’zgarish yoki tashqi muhit ta’sirida yuz beradi.

Alkaloidlar – tarkibida azot tutuvchi organik birikmalar; ishqoriy xususiyatga va fiziologik faollikka ega. Asosan o’simliklardan olinadi. Morfin, kofein, tein va boshqalar misol bo’ladi.

Allergiya, o’ta sezgirlik – odam va hayvon organizmining biron-bir modda ta’siriga nisbatan o’ta sezgir bo’lib qolishi. Og’ir kasalliklar (qichima eshakemi, bronxialastma, ya’ni nafas siqish) ko’rinishida kechishi mumkin.Atrof muhitning ifloslanishi ham allergiyaning ko’payishiga sababchi bo’ladi.

Almashlab ekish – qishloq xo’jalik ekinlarini ma’lum davr ichida navbatma navbat almashlab ekish, dehqonchilik sistemasining muxum qismi. Almashlab ekishga rioya qilmaslik ekinlarning yakka xokimligini vujudga keltiradi.

Amitoz, to’g’ri bo’linish – dastlab hayvon va o’simlik hujayrasidagi mag’izning, keyin ketma- ket hujayraning to’g’ridan to’g’ri yoki oddiy bo’linishi. (q Mitoz). Bunda irsiy material hosil bo’layotgan ikkita hujayra o’rtasida teng taqsimlanmaydi. Ba’zan amitoz natijasida hujayra ko’p yadroli bo’lib qolishi mumkin.