Изланувчилар online илмий-амалий

 
ҚУРИТИЛГАН МЕВАЛАРНИ ҚАЙТА ИШЛАШ ЖАРАЁНИДАГИ 
ШАРБАТНИ ОРГОНОЛЕПТИК СИФАТ КЎРСАТГИЧЛАРИНИ
ЎРГАНИШДАГИ ТАДҚИҚОТЛАР 
Доц.Б.С.Усманов, Ш. Худойбердиева 
Фарғона политехника институти 
 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 14 мартдаги «Мева-
сабзавотчилик соҳасида қишлоқ хўжалиги кооперациясини ривожлантириш 
чора-тадбирлари тўғрисида»ги ПҚ-4239-сон қарорига асосан: Фарғона 
вилоятларининг 8 та туманида жами 41 та мева-сабзавотчилик йўналишидаги 
қишлоқ хўжалиги бирлашмалари ташкил этилган. Шу жумладан кўплаб 
сақлаш омборларида ҳам мева ва забзавотларни сақлаш, оптимал шароит 
яратиш улар таркибидаги фойдали озуқа моддаларни йўқолишини олдини 
олиш мақсадида ташкил этилган сақлаш омборлари бўлиб улар қишлоқ 
хўжалиги ва озиқ-овқат маҳсулотларини сақлашнинг асосий мақсади хом 
ашёнинг пишиб етилгунга қадар тўплаган барча инсон организми учун 
фойдали бўлган моддаларини сақлаб қолиш ва истеъмолчига етказиш 
мақсадида қурилмоқда. Кейинги йилларда аҳоли хонадонлари ва томорқа ер

---

339 
участкаларидан самарали фойдаланиш асосида мева, узум, сабзавот, полиз, 
дуккакли маҳсулотлар ишлаб чиқаришни кўпайтириш ва экспор т ҳажмини 
ошириш масалаларига катта эътибор қаратилмоқда.[1]
Шу билан бирга, аҳоли хонадонлари ва томорқа ер участкаларида 
етиштирилган мева-сабзавот маҳсулотларини қайта ишлаш (қуритиш) бўйича 
янги қувватларни ишга тушириш ишларининг таҳлили республиканинг 
айрим туманларида ушбу йўналишдаги фаолиятни янада ривожлантириш ва 
янги лойиҳаларни амалга ошириш чораларини кўриш зарурлигини 
кўрсатмоқда. 
Хозирги вактда қабул килинган мева, сабзавот ва уларни кайта 
ишлашдан олинган махсулотларни органолептик (дегустация) услубини 
қоникарли деб эътироф килиб булмайди. У сифатнинг хар бир кўрсаткичини 
бир хилдаги баллар сони, айнан 5 балл билан бахолашни назарда тутади. 
Бирок айрим сифат кўрсаткичларининг ахамияти умумий миқдорий 
бахолашда бир хил бўлиши мумкин эмас ва бўлмайди хам. Шуни эслатиб 
ўтамизки, масалан, шарбатлар сифатини органолептик бахолашда айрим 
сифат кўрсаткичларини уларнинг мохиятига мувофик табақалаштирилган 
бахоланиши қўлланилади, бу баҳонинг жами миқдори 10 баллдан ошмаслиги 
учун шундай қилинади. Шарбатларни органолептик бахолашда шаффофлиги 
ва рангининг максимал баҳосига 0,5, типиклигига 1,0, хушбуйлигига 3,0, 
таъмига 5,0 балл ажратилиб, жами 10 баллни ташкил этади. Айрим 
мамлакатларда 
қўлланиладиган 
мева 
ва 
сабзавотлар 
сифатига 
кўрсаткичларнинг қуйида баён қилиниши бўйича баҳоланиши, яъни 
миқдорий эмас, балки сифатига доир баҳолашни ҳам мукаммал деб 
бўлмайди. [2]