Ызбекистон республикаси олий ва ырта

Tushunarlilik xossasi – algoritmda beriladigan barcha atamalar va ko‘rsatmalar ijrochi uchun tushunarli tarzda bayon qilinishi kerak.

Aniqlik xossasi – algoritmning har bir ko‘rsatmasi bajaruvchi uchun aniq va bir ma'noli bo‘lishi kerak.

Diskretlik (uzluklilik) xossasi – algoritmda berilayotgan ko‘rsatmalar chekli qadamlardan iborat bo‘lishi zarur. Har bir berilayotgan ko‘rsatmalar bo‘laklangan alohida qismlardan iborat bo‘lishi va har biri alohida ma'noga ega bo‘lishi kerak.

Natijaviylik xossasi – tuzilayotgan har bir algoritmda berilgan masalaning natijasi qanday ko‘rinishda chiqarilishi aniq ko‘rsatilishi kerak.

Ommaviylik xossasi – algoritmdagi berilgan ko‘rsatmalar barcha uchun bir xil bo‘lishi, berilgan ko‘rsatmalar har qanday masalani yechish uchun qo‘llaniladigan umumiy qonun-qoidalardan chetga chiqmasligi kerak.

Algoritmlarning berilishi yoki ularni tasvirlash usullari quyidagilardan iborat bo‘ladi:

• 
  Algoritmning so‘zlar orqali ifodalanishi.
  
• 
  Algoritmning formulalar yordamida berilishi.
  
• 
  Algoritmning jadval ko‘rinishida berilishi.
  
• 
  Algoritmning dastur shaklida ifodalanishi.
  
• 
  Algoritmning algoritmik tilda tasvirlanishi.
  
• 
  Algoritmning grafik (geometrik sxemalar) shaklida tasvirlanishi.
  

Ko‘pchilik hollarda masalani yechish uchun berilgan ko‘rsatmalar va buyruqlar ketma-ketligini tasvirlashda algoritmlarning quyidagi grafik shakllardan ya'ni sxemalar blokidan foydalaniladi:

Berilgan masalaning ko‘rinishiga qarab, algoritmlarning quyidagi turlaridan foydalaniladi:

• 
  Chiziqli algoritmlar.
  
• 
  Tarmoqlanuvchi algoritmlar.
  
• 
  Takrorlanuvchi algoritmlar.
  

Chiziqli algoritmlar – oddiy ko‘rinishdagi hyech qanday shartlarga bog‘liq bo‘lmagan va tartib bilan faqat ketma-ket bajariladigan jarayonlarga tuziladigan algoritmlardir.

Tarmoqlanuvchi algoritmlar – biror shartga muvofiq bajariladigan ko‘rsatmalar bilan tuziladigan algoritmlardir.

Takrorlanuvchi algoritmlar – ko‘p marta takrorlanadigan qismni o‘z ichiga olgan va biror shart bajarilguncha davom etadigan algoritmlardir.

Yuqoridagi sxemalar bloki elementlaridan foydalanib, algoritm turlarining namunaviy ko‘rinishlarini quyidagicha ifodalash mumkin:

Biror masalani kompyuterda hal qilish kerak bo‘lsa, masalani dastlab yechish ketma – ketligini so‘z yoki grafik shaklda yoziladi, ya'ni masalaning algoritmi tuziladi. Masalaga tuzilgan algoritmni kompyuter tushunadigan ko‘rsatmalar va qonun - qoidalar asosida yozish dastur deb ataladi.

Kompyuter uchun masalaga dastur tuzish jarayoni dasturlash deyiladi. Kompyuter tushunadigan ko‘rsatmalar va qonun - qoidalar asosidagi yozuvlar dasturlash tili deb ataladi.

Dasturlash tillari quyidagi uch guruhga bo‘linadi:

1. 
   Quyi darajadagi dasturlash tillari.
   
2. 
   O‘rta darajadagi dasturlash tillari.
   
3. 
   Yuqori darajadagi dasturlash tillari.