Ызбекистон республикаси олий ва ырта мащсус таълим вазирлиги

 

 

1-bobning xulosalari 

 

Shunday qilib, ushbu bobda lazer nurining asosiy xossalari ko‘rib  chiqildi va 

quyidagi  xulosalarga  kelindi: 

 

A.Eynshteyn  1916  yili  kvant  tushunchalar  asosida,  ya‘ni  kvant  tizim 

tomonidan  yorug‘likning  yutilishi  yoxud  nurlanishi,  ushbu  tizimning  biror 

energetik  holatdan  boshqa  energetik  holatga  o‘tishida,  majburiy  nurlanish  jarayoni 

bo‘lishi  mumkinligi  haqidagi  o‘z  gipotezasi  asosida  emperik  formulani  keltirib 

chiqardi.  

Zarrani  yuqori  energetik  sathdan  quyi  energetik  sathga  majburiy  o‘tishdagi 

elektromagnit  kvant  nurlanishi  uni  majburlovchi  elektromagnit  nurlanishi  kvantiga 

aynan  o‘xshashdir,  ya‘ni  chastotalari,  fazalari,  qutblanish  tekisliklari,  tarqalishi 

yo‘nalishlari  bir xil. 

 

Kogerent  nurlanish  faol  muhitni  o‘tayotganda  uning  kuchayish  va  susayish 

jarayonlari  o‘zaro  tenglashguncha  intensivligi  ortib  boradi.  Shundan  so‘ng 

kuchaytirilayotgan  nurlanish  intensivligi  o‘zgarmay  qoladi  va  o‘zining  maksimal 

qiymatiga  erishadi. 

 

Lazer 

nurlanishi  o‘ta  monoxromatik  bo‘lgani  sababli,  u  kvant 

kuchaytirgichni 

o‘tish 

jarayonida 

monoxromatiklik 

xususiyatini 

yanada 

yaxshilaydi.   

 

Lazerdagi  generatsiyaning  manbai  bo‘lib,  g‘alayonlantirilgan  faol  zarraning 

spontan  nurlanishi  xizmat  qiladi.  Spontan  nurlanish  faol  muhit  bo‘ylab 

tarqalganda,  g‘alayonlantirilgan  zarralar  bilan  ta‘sirlashishi  natijasida  ularni 

majburiy  nurlanish  berdiradi  va  bu  jarayonda  elektromagnit  nurlanishning  kogerent 

kuchaytirilishi  ro‘y beradi.  

---

 

 

27