Ызбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги

 
 
13.5. Boshqa sohalardagi logistikaning xususiyatlari 
 
Logistika  ta’minot,  ishlab  chiqarish,  marketing,  distribyutsiyalash  va 
sotishlarni  tashkil  qilish  o‘rtasidagi  o‘zaro  xamkorlikni  integratsiyalashtiradi  va 
yaxshilaydi.  Marketing  axborotini  o‘zlashtirish  orqali  logistika  ishlab  chiqarishga 
ta’sir  ko‘rsatadi  va  ishlab  chiqarish  –  texnologik  jarayon  mahsulot  ta’rifini 
muvofiqlashtiradi  logistika  moddiy  resusrlarni  xarid  qilish  va  tayyor  mahsulotni 
ishlab  chiqarish  hajmlarini  sotishlarning  ta’minlaydi.  Logistika  marketing,  ishlab 
chiqarish,  moliya  o‘rtasidagi  ziddiyatlarni  kamaytiradi.  U firma ichidagi vazifaviy 
qarorlarni  muvoffiqlashtirishga  yordam  beradi.  Logistika  nafaqat  firma  ichidagi 
atrof muhit bilan, balki makroiqtisodiy tashqi muhit bilan ham o‘zaro bog‘langan. 
Tashqi va ichki muhit omillari logistikasiga ta’sir ko‘rsatadilar.  
Tashqi  muhit  omillarining  logistika  ta’sirini  tahlil  qilish  uchun  korxonadagi 
o‘rnini  yaxshiroq  tushunishga  yordam  beradi.  Tashkilot  (korxona)ni 

---

 
146 
boshqarishda  tashqi  muhit  bilan  yaqindan  bog‘langan  ochiq  tizim  kabi  ko‘rib 
chiqilgan.  1950  yillarning  oxiridan  boshlab  tashqi  atrofning  ahamiyati  tashqi 
omillarning  roli  haqida  bunday  tasavvur  boshqaruv  fikrida  tizimli  yondashishni 
aks  ettiruvchi  holda  mustahkamlangan.  Logistik  menejer  uchun  eng  muhim 
muammo  –  uning  korxonasiga  ta’sir  qiluvchi  tashqi  muhit  omillarini  javob 
qaytarishning ehtimol bo‘gan yo‘llari va qurollarni belgilashdir. 
Xorijiy  muammolar  tashqi muhit o‘z ichiga iste’molchilar, raqiblar, hukumat 
muassasalari,  yetkazib  beruvchilar, moliyaviy tashkilotlar va mehnat resurslarning 
manbalari  kabi  elemenlarni  oldi  deb  hisoblaydilar.  To‘g‘ridan  to‘g‘ri  va  vositali 
ta’sir  qilish  tushunchasi,  hamda  tashqi  muhitning  asosiy  ta’riflarini  omillarining 
o‘zaro bog‘liqligi, tashqi muhitning murakabbligi uning xarkatlanganligi ajratiladi. 
Mamalakatimiz  tashqi  muhit  korxonaning  faoliyat  yuritishiga  ta’sir 
ko‘rsatuvchi  va  ularni  bartaraf  qilish  yoki  ularga  moslashishga  qaratilgan 
boshqaruv  qarorlarini  qabul  qilishni  talab  qiluvchi  shartlar  va  omillarning 
mavjudligi  kabi  talqin  qilinadi.  Tashqi  muhitning  omillarini  yiriklashtirilgan  holda 
siyosiy, iqtisodiy, huquqiy, texnik va texnologik, ijtimoiy ekologika ajratiladi.