Ызбекистон республикаси адлия вазирлиги

рақобат кураши
дейилади. Шундай қилиб, 
рақобатнинг мавжуд бўлиши товар ишлаб чиқарувчиларнинг доимий 
равишда харидорларнинг талабларига мослашиш, уларни иложи 
борича юқори сифатли товар ва хизматлар билан таъминлаш учун 
ҳаракат қилишга боғлиқдир. Бунга эришганлар рақобат курашида 
ғолиб чиқадилар ва аксинча. Рақобат иқтисодий субъектларнинг ўз 
билим доирасини узлуксиз ошириб боришга ундаб туради, бусиз 
рақобатда ғолиб чиқиш мушкул бўлади.
Рақобат муҳитининг мавжудлиги товар ишлаб чиқарувчиларни 
хўжалик фаолиятининг самарали усулларидан фойдаланиб, янги тех-
нологияни жорий этиш, кам харажат қилиб сифатли товар ишлаб 
чиқаришга мажбур этади. Бундай хатти-ҳаракат корхона фойдасини 
кўпайтиради ва унинг молиявий фаолиятини барқарорлаштиради. Бо-
зор сифатли товарлар билан тўйинган тақдирда, товарларнинг нархи 
арзонлашади, истеъмолчиларнинг сотиб олиш имконияти ортади. 
Ўзбекистон Республикасининг бозор иқтисодиѐтига ўтиш жа-
раѐнида соғлом рақобат муҳитини шакллантириш ўта долзарб муҳим 
вазифадир. Чунки бундай ҳолат иқтисодиѐтни эркинлаштиришнинг 
жуда муҳим шарти ҳисобланади. Тарихий тараққиѐт тажрибаси шуни 
кўрсатадики, бозорларда доимий равишда соғлом рақобатга зид, яъни 
ҳукмронлик мавқеини эгаллаб турган хўжалик юритувчи субъектлар 
вақти-вақти билан пайдо бўлиб туради. Бу табиий ҳолдир. Шу сабаб-
ли субъектлар манфаати турли кўринишларда юзага чиқади, даромад 
топиш манфаати кучли бўлади. Кўпроқ фойда олишга интилиш 
рақобатни муқаррар қилиб қўяди. 
Тадбиркор ҳам сотувчи, ҳам харидор мақомини олиб, у товар 
бозорида сотувчи, ресурслар бозорида эса харидор сифатида намоѐн 
бўлади. Президент И.А.Каримов рақобат ҳақида шундай дейди: 
«Рақобат бўлмаса, бозор иқтисодиѐтини барпо этиб бўлмайди. Рақо-

---

бат-бозорнинг асосий шарти, айтиш мумкинки, унинг қонунидир»
32
. 
Бозор иқтисодиѐти муносабатлари тараққиѐт даражасига қараб, 
рақобат кучи кўп даражада таъсирчан бўлади. Демак, рақобат бозор 
иқтисодиѐтининг ҳаракатлантирувчи механизми ҳисобланади.