Ызбекистон республикаси адлия вазирлиги


-§. Таклиф тушунчаси. Таклиф қонуни



Download 3,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet56/202
Sana26.04.2022
Hajmi3,16 Mb.
#582247
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   202
Bog'liq
Iqtisodiyot nazariyasi

 
2-§. Таклиф тушунчаси. Таклиф қонуни 
Истеъмолчи товарни сотиб олишда шахсан ўзи бўлиши шарт. 
Товарларни ишлаб чиқариш ва етказиб беришни эса ишлаб чиқарув-
чиларнинг ўз маҳсулотлари сотилишининг ўзгаришига, энг аввало, 
нархларнинг чиқиб-тушиб туришига қандай қарашлари белгилайди. 
Бунинг маъноси шуки, таклиф даражаси, биринчи навбатда, товар 
нархи даражасига боғлиқ бўлади. 
Таклиф муайян пайтда бозорда бўлган ѐки унга етказиб бери-
лиши мумкин бўлган товарлар массаси сифатида белгиланади Бирон 
бир сабабга кўра, сотиш учун етказиб бepилмaйдигaн маҳсулотни бо-
зор ҳисобга олмайди ва у таклиф жумласига кирмайди. Мисол учун, 
бирор киши 5 тонна олма ҳосили олса-ю, уни сотиш учун таклиф 
қила олмаса, бу олма бозор учун йўқ ҳисобланади. 
Шунга эътиборни қаратиш зарурки, бозорда товарлар таклиф 
қилиш ва неъматлар ишлаб чиқариш ҳажмлари бир хил эмас. Бунинг 
бир нечта сабаби бор. Биринчидан, маҳсулотнинг бир қисми сотиш 
учун эмас, балки ўз истеъмоли учун ишлаб чиқарилади; иккинчидан, 
айтиб ўтилганидек, алмашув учун ишлаб чиқарилган мaҳcyлoтнинг 
ҳаммаси ҳам дарҳол сотиш учун таклиф қилинавермайди; учинчидан, 
бозорда ишлаб чиқариш натижаси бўлмаган товарлар (масалан, ер ва 
иш кучи) ҳам таклиф қилинади. 
Таклифнинг ўзгариши
. Сотувчиларнинг нархлар ўзгаришига 
қандай муносабатда бўлишини аниқлаш учун конкрет мисолни кўриб 
чиқамиз. Гўштнинг нархи жуда паст бўлган тақдирда, сотувчилар 


уни етиштиришга ва бозорга келтиришга кетадиган харажатларни 
қоплай олмай қоладилар ва бундай ҳoлдa, умуман, ҳeч нарса таклиф 
қилмайдилар. Гўштни арзон нархда сотувчилар эса катта даромад ола 
олмайдилар. Даромад сотувчилар учун асосий стимул бўлганлиги 
сабабли бозорда гўшт кам бўлади.
Худди талаб каби таклифларни ҳам шахсий ва умумий таклиф-
ларга ажратиш мумкин. Даставвал, гўшт нархи ўзгарганда aлoҳидa 
сотувчи қандай иш тутишини кўриб чиқамиз. Масалан, сотувчи товар 
1
 
килограммининг нархи 2 сўм бўлса, у 150 к
г, 
6 сўм бўлса - 250, 12 
сўм бўлса - 350, 18 сўм бўлса - 500 килограмм таклиф қилади, 
дейлик. Ана шу шартли маълумотлар асосида жадвал ва 
шахсий 
таклиф графигини
тузиш мумкин (3-жадвал, 3-график). 
3-жадвал 
 
 
 
3-график 

Download 3,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   202




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish