Iymon qo'shigi

ta'mirlangan mahsulotlarning sifat Ko'rsalkichlari;

ta’mirlashni tavsiflovchi va ta’mirlangan mahsulotlar sifatini aniqlovchi omillar;

ta’mirlangan mahsulotlar nuqsonligi ko'rsatkichlari. Sifat ko'rsatkichlarini quyidagilar belgilaydi;

joriy baholashda — qabul qi I ish - lopsh irish sinovlarining natijalari bo'yicha;

davriy baholashda — davriy sinovlar natijalari bo'yicha;

namunaviy baholashda — namunaviy sinovlar natijalari bo'yicha;

attestatsiyaviy baholashda — atlcstatsiya sinovlari natijalari bo'yicha yoki mavjud axboroming tahlili natijalari bo'yicha.

Ta’mirlash sifatini aniqlovchi omillami baholashda sifatni tavsiflovchi ko'rsatkichlar: texnologik hujjatlar, texnologik jihozlar va uskunalar, shu jumladan, sinov jihozlari va o'lchash vositalari. mahsulotni ta'mirlayotgan kishilar mehnati hisobga olinadi.

3 — Avtomobilkimi tn'mirlash 33

Ta'mirlangan avtomobillaming sifat ko'rsatkichlari uning texnik xizmat ko'rsatish. joriy va tubdan ta'mirlashlarga mos- lashganligini baholash ko'rsatkichlari, shuningdek, ta'niirlashga yaroqliligini baholash uchun umumlashgan ko'rsatkichlar, obyektning texnik xizmat ko'rsatish va ta’mirlashdagi tcxnologiklik ko'rsatkichlari bo'yicha tasniflanadi.

Texnologiklik va ta'mirlashga yaroqlilikning asosiy ko'rsatkich- lariga ushbular kiradi:

• 
  texnik xizmat ko'rsatish davriyligi — /. , ming km;
  
• 
  texnik xizmat ko'rsatishning bir niartalik operativ mehnat sig'imi 5_|0, odam-soat;
  
• 
  texnik xizmat ko'rsatishning solishtirma operativ mehnat sig'imi 5 , odam-soat/ming km;
  
• 
  joriy ta’mirlashning solishtirma — operativ mehnat sig'imi C_|o, odam-soat/ming km.
  

Texnologiklik va ta’mirlashga yaroqlilik ko'rsatkichlariga umumiy talablar quyidagilar:

• 
  mahsulotga texnik xizmat ko'rsatish davriyligini oshirish;
  
• 
  mahsulot va uning tarkibiy qismlari buzilmay ishlasliini oshirish;
  
• 
  mahsulotning texnik xizmat ko'rsatish va joriy ta’mirlash talab qilinadigan tarkibiy qismlariga kirib bora olishini ta'minlash;
  
• 
  mahsulot tarkibiy qismlarining oson ajralishini ta’minlash;
  
• 
  mahsulotning tarkibiy qismlari va foydalanishda ishlatiladigan materiallarni andazalash va bir xilligini ta'minlash; '
  
• 
  mahsulotning muntazam texnik xizmat ko'rsatish talab etiladigan obyektlari sonini qisqartirish;
  
• 
  mahkamlash detallari tun va ro'yxatini qisqartirish;
  
• 
  mahsulot, uning tarkibiy qismlari va mahkamlash dctallarini korroziyaga qarshi himoyalashni takomillashtirish;
  
• 
  foydalanish jarayonida korroziyaga qarshi himoyalash o'tkazishni talab etuvchi tarkibiy qismlarga kirib bora olishni ta'min­lash;
  
• 
  vazifasi bo'yicha foydalanishda, texnik xizmat ko'rsatishda va joriy ta'mirlashda nazorat qilish mumkinligi;
  
• 
  sayqallash-rostlash va nazorat-o'lchash ishlarini bajarish uchun shart-sharoitni ta'minlash;
  
• 
  original konstruktiv yechimlar va yangi materiallar qo'llash, texnik xizmat ko'rsatish va ta’mirlashda bir turdagi tarkibiy qismlarni to'liq geometrik va funksional o'zaro almashuvchanligining mumkinligi;
  
• 
  xizmat ko'rsatuvchi xodimlar soni va yuqori malakali mutaxassislarga bo'lgan ehtiyojni moniaj-demontaj, sozlash va boshqa ishlarni kamaytirish va soddalashtirish hisobiga qisqartirish.
  

2. 
   Avtomobillarni ta'mirlash sifati haqida tushuncha
   

Mahsulot sifati malisulotning xususiyatlari majmuasi bo'lib. unga qo'yilgan muayyan talablarga, lining vazifasiga mos boMgan ma'lum yaroqlilik talablariga javob bcrishi lozim. Malisulotning xususiyati mahsulotning obycktiv tomonlarini aks ettirib, u mahsulotni yaratish va ishlatish jarayonida namoyoti boMadi. Mahsulotning sifati undan foydalanish omillarining biri hisob­lanadi.

Avtomobillarni yuqori sifatli ta’mirlashni shakllantirish asosida ta'mirlash korxonalarining ishlab chiqarish jarayonlarini mukam- mallashtirish yotadi. Ta'mirlash sifati texnik hujjailarning va texnologik jarayonlarning, yordamchi ishlarning tashkil etilishini yaxshilash va texnik nazoratning samaradorligini oshirish bilan ham bogMangan. Bunday tadbirlar kompleksi mahsulotning yuqori sifatini to 'minlash tizimi deb ataladi.

Avtomobillarni ta’mirlash korxonalarida mahsulot sifatini to'xtovsiz oshirish maqsadida mahsulotni nuqsonsiz ishlab chiqarish va mahsulot sifatini attcstatsiyalash tizimi qoMlaniladi.

Mahsulotni nuqsonsiz ishlab chiqarish va uni birinchi taqdimda topshirish tizimi mahsulotning texnik nazoratini, ishlab chiqarish texnologiyasining shakl va usullarini to'xtovsiz mukammallashtirib borishni taqozo etadi.

Avtomobillarni ta'mirlashda mahsulot sifatini attestatsiyalash tashkiliy-texnik va iqtisodiy tadbirlar kompleksini o‘tkazishni, ishlab chiqarishga fan va texnika yutuqlarini o‘z vaqtida tatbiq qilish ni va ta'mirlash sifatini rejali ravishda oshirishni o‘z ichiga oladi. Sifat attestatsiyasi maxsus attestatsiya hay'ati tomonidan maxsus tasdiqlangan uslub asosida oMkaziladi. Attestatsiya hay'ati korxonaning texnik darajasini va mahsulot sifatini, uni ishlab chiqarish sharoitini va sifatning talab darajasida ekanligini tekshirib, mahsulotga sifat kategoriyasini va bu kategoriyaning amal qilish muddatini belgilaydi. Navbatdagi attestatsiya kategoriyaning amal qilish muddati tugagandan so‘ng o'tkazilishi lozim.

Mahsulotning sifatini aniqlash xususiyati o'zining ko'rsat­kichlari bilan xarakterlanadi. Mahsulotning bir yoki bir necha xususiyatlari ni ko'rsatuvchi sifat ko‘rsatkichlari ta'mirlash va ishlatishning ma'lum shartlariga tegishli ekanligi bo'yicha ko'rib chiqiladi. Xususiyatlarning birortasiga tegishli ekanligini xarak- terlovchi ko‘rsatkich mahsulotning yakkalangan sifat ko'rsatkichi deb ataladi. Ta'mirlangan avtomobilning yakkalangan sifat Ko’rsatkichlari boMib quyidagilar hisoblanadi: yil davomida ta’mirlangan avtoniobillaming o‘rtacha resursi; avtomobillar resur- sining o'rtacha kvadratli chetga chiqishi. Birinchi holda avtomobil- laming ishlash muddati xarakterlanadi, ikkinchisi esa avtomo- billarning ishlash muddati bo‘yicha bir jinsli ckanligini xarak- terlaydi. Mahsulot sifatining kompleks ko'rsatkichini uning bir nccha xususiyatlari ko'rsatadi.

Masalan, tayyorlik kocffitsiycnti K_t ta'mirlangan avtomobil laming shunday ko'rsatkichi bo‘lib xizmat qiladi. U ushbu formuladan aniqlanadi:

A - ¹ ' ~ {т*т,у

bu yerda: T — avtomobiining ishlamay qolish sodir boMguncha bajargan o'rtacha ish hajmi (bosib o*tgan yo'lida sarflangan vaqt), soat; T_x — o'rtacha ta’mirlash vaqti, soat:

T, = v т_ь,

bu yerda: T \a T_h — mos ravishda ishlamay qolishni topish va uni bartarafetisnga ketgan o'rtacha vaqt, soat.

Mahsulot sifatining integral ko‘rsatkichi — mahsulotning sifat ko'rsatkichi bo'lib, u ishlatishdan olingan umumiy foydali samara- dorlikni, uni yaratish (ta'mirlash) va ishlatish uchun sarflangan umumiy xarajatlarga nisbati bilan baholanadi. Tubdan ta’mir- lashdan o'tgan avtomobil sifatining integral ko'rsatkichi bo'lib, xarajat birligiga to'g'ri kcluvchi nisbiy bosib o'tilgan yo‘1 / xizmat qiladi:

1. 
   = -A
   

(Z, + Z_uy

bunda: E— ishlatishdan olingan umumiy foydali samara (yuk avtomobilining tonna-kilometrlardagi foydali ishi); ^—tubdan ta’mirlashning umumiy xarajatlari; Z_u — ishlatish ning umumiy xarajatlari (texnik xizmat ko'rsatish, ta'mirlash va boshqa joriy xarajatlar).

Ko'rsatib o'tilgan sifat ko'rsatkichlari bilan bir qatorda, quyidagi kategoriyalardan ham foydalaniladi: mahsulot sifatini belgilovchi ko'rsatkich (sifatni baholashda qaror qabul qilish ko'rsatkichi); mahsulot sifat ko'rsatkichi ning hazaviy qiymati (silal- ni solishtirma baholashda asos sifatida qabul qilingan ko'rsatkichning qiymati); mahsulotning sifat darajasi (sifatning nisbiy xarak- teristikasi, sifat ko'rsatkichi baholanayolgan mahsulotning sifat ko'rsatkichi qiymatlarini shu ko'rsatkichlarning baza qiymatlari bilan solishtirilishiga asoslangan) va boshqalar.