İXTİsas: Bİologiya qrup: 328 kurs: III fəNN: BİTKİ coğrafiyasi

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ
SUMQAYIT DÖVLƏT UNİVERSİTETİ

TƏLƏBƏ: QULİYEV TUNAR
FAKÜLTƏ:KİMYA VƏ BİOLOGİYA
KAFEDRA: KİMYA VƏ ONUN TƏDRİSİ METODİKASI
İXTİSAS: BİOLOGİYA
QRUP:328
KURS:III
FƏNN:BİTKİ COĞRAFİYASI
MÜƏLLİM : MƏMMƏDOVA HÜSNİYYƏ

Mövzu1. Biotik faktorun bitkilərə ekoloji təsiri
Biotik faktorlar-ətraf mühitdən canlıya təsir edən digər canlılar. Canlıların bir-birinə təsiri növdaxili və növlərarası olur.Biotik faktorlar 3 əsas istiqamətdə inkişaf edir və ya 3 əsas səbəbdən əmələ gəlir: 1.qida əlaqəsi, 2. Sahə əlaqəsi, 3. Reproduktiv (nəsil vermək) əlaqə. Qida əlaqəsi növlər arasında, sahə və reproduktiv əlaqələr isə növ daxilində, yəni növün fərdləri arasında olur.
Ekoloji faktorlar — canlıya təsir edən mühit komponentlərinin cəmi. Ətraf mühitin ekoloji faktorları orqanizimdə gedən bioimyəvi və fizioloji proseslərə-qidalanma, tənəffüs, fotosintez və s. Proseslərə, elə cə də onun yayılmasına, inkişafına, məhsuldarlığına, ömrünə, sutkalıq və illik fəaliyyətinə təsir edir. Faktorların orqanizmə təsiri müxanizminə görə xüsusi hallar ilə yanaşı müəyyən ümumilik də mövcuddur. Hansı fktor olursa olsun, onun canlıya təsiri optimal (ən əlverişli) hissədən kənarlaşdıqca zəiflədici, lap kənarda isə öldürücü olur.

Ekoloji faktorlar 3 böyük qrupa ayrılırlar:
Abiotik faktorlar-Ətraf mühitdən canlılara təsir edən cansız komponentlər- işıq, temperatur, hava, rütubət, təzyiq, sıxlıq, kimyəvi tərkib və s.
Biotik faktorlar-ətraf mühitdən canlıya təsir edən digər canlılar. Canlıların bir-birinə təsiri növdaxili və növlərarası olur.Biotik faktorlar 3 əsas istiqamətdə inkişaf edir və ya 3 əsas səbəbdən əmələ gəlir: 1.qida əlaqəsi, 2. Sahə əlaqəsi, 3. Reproduktiv (nəsil vermək) əlaqə. Qida əlaqəsi növlər arasında, sahə və reproduktiv əlaqələr isə növ daxilində, yəni növün fərdləri arasında olur.