|
Amaliy dasturiy ta’minot ahborot tizimi funksional vazifalarni hal etishni avtomatlashtirish uchun mo’ljallangan dasturiy mahsulotlar yig’indisini o’zida namoyon etadi. Ular ham universal vositalar (matn muharrirlari, elektron jadvallar, ma’lumotlar bazasi boshqaruv tizimlari) va ham mahsus vositalar — funksional kichik tizimlarni amalga oshiruvchi (biznes-jarayonlar) turli hil ob’ektlar (iqtisodiy, muhandisliq tehnik va boshqalar) sifatida ishlab chiqilishi mumkin.
Tehnik ta’minot ma’lumotlarni qayta ishlash tizimini funksiyalashtirish uchun qo’llanuvchi tehnik vositalar kompleksidir, u ma’lumotlarni qayta ishlovchi, namunaviy operasiyalarni amalga oshiruvchi kurilmalarni o’z ichiga oladi, turli sinflardagi EHM dan tashqarida ham (ahborotni yig’ish, ro’yxatdan o’tqazish, boshlang’ich bosqichida qayta ishlash, tashqi (periferiya) tehnik vositalari, turli hil orgtehnika, telekommunikasiya va aloqa vositalari), EHMning o’zida ham shu operasiyalarni bajaradi.
Huquqiy ta’minot ahborot tizimini yaratish va funksiyalashtirishni tartibga soluvchi huquqiy me’yorlar yig’indisini o’zida namoyon etadi. Ahborot tizimini qayta ishlashning huquqiy ta’minoti AT buyurtmachisi va tayyorlovchisi o’rtasidagi shartnomaviy o’zaro munosabatlar me’yoriy aktlari, chetga chiqishlarning huquqiy tartibga solinishini o’z ichiga oladi. MQIT ishlashining huquqiy ta’minoti: hisoblash tehnikasini qo’llash yordamida olinadigan hujjatlarga huquqiy kuch jihatini berish shart-sharoitlari; bu tehnik vositalarda ishlovchi shahs majburiyati va mas’uliyati, shu jumladan ahborotni o’z vaqtida va aniq qayta ishlashi huquqlari; ahborotdan foydalanish qoidalari va uning ishonchliligi bo’yicha bahslarni hal etish tartibi va boshqalarni o’z ichiga oladi.
Lingvistik ta’minot inson va EKM muloqotini ishlab chi-kish va ta’minlash samaradorligini oshirish uchun MKIT ni yaratish va foydalanishning turli bosqichlarida ishlatiladigan til vositalari yig’indisini o’zida namoyon etadi.
Boshqarishning istalgan darajasi barcha funksional tizim-lardan ahborot olishga muhtoj bo’ladi, biroq u turli hajm va turli umumlashtirish darajasida bo’ladi.
Ahborot tizimlari piramida asosini tashkil etadi, ular yordamida ijrochi hodimlar ma’dumotni operasiyaviy qayta ishlash, quyi bo’g’indagi menejerlar esa operativ boshqarish bilan shu-g’ullanadi. Piramida ustida strategik boshqaruv darajasida ahborot tizimlari o’z vazifasini o’zgartiradi va strategik bo’ladi, ular qo’yilgan vazifalarning yomon tuzilmalashtirilganligi sharoitida qarorlarni qabul qilish bo’yicha menejerlar oliy bo’g’ini faoliyatini qo’llab-quvvatlaydi.
Operativ darajadagi ahborot tizimi bitim va voqealar (hisob raqami, nakladnoy, oylik maosh, kreditlar, homashyo va materiallar oqimi) haqidagi ma’lumotlarni qayta ishlab, mutahassis-ijrochilarni qo’llab-quvvatlaydi.. Bu darajadagi AT vazifasi hrzirgi joriy ahvol haqidagi so’rov-ehtiyojlarga javob berish va operativ boshqaruvga mos keluvchi firma bitimlari oqimini tuzatishdir. Buning uddasidan chiqish uchun ahborot tizimi engil foydalaniladigan, uzluksiz ishlovchi va aniq ahborot beruvchi bulmogi lozim. Operativ darajada ahborotning vazifa, maqsad va manbalari oldindan belgilangan va yuqori darajada tuzilmalashtirilgan, qaror topshirilgan algoritmga muvofiq dastur-lashtirilgan.
Operativ darajadagi ahborot tizimi firma va tashqi muhit o’rtasida bog’lovchi bo’g’indir. Agar tizim yomon ishlasa, unda yoki tashkilot ahborotni tashqaridan olmaydi, yoki ahborotni bermaydi. Bundan tashqari, tizim — tashkilotdagi ahborot tizimlarining boshqa turlari uchun ahborotni asosiy etkazib beruvchidir, chunki ham operativ, ham arhiv ahborotini o’zida saqlaydi.
Ahborot tizimlari ma’lumotlari bilan ishlash mugahassis-larga keng yordam beradi. Muhandislar na loyihachilar ishi samaradorligini oshiradi. Bunday ahborot tizi.mlarining vazifasi — tashkilotga yangi ma’lumotlarni intorasiyalash va qog’oz hujjatlarni qayta ishlashga yordam berishdir.
Sanoat jamiyati ahborot jamiyatiga aylanib borar ekan, iqtisodiyot mahsuldorligi borgan sayin bu tizimlar rivojlanishi darajasiga bog’liq bo’la boradi. Bunday tizimlar ayniqsa ishchi stansiyalar va ofis tizimlari ko’rinishida bugungi kunda biznesda eng tez rivojlanmokda.
Ahborot tizimlarining bu sinfida ikki guruhni ajratib ko’rsatish mumkin:
• ofisni avtomatlashtirish ahborot tizimlari;
• bilimlarni qayta ishlash ahborot tizimlari.
Do'stlaringiz bilan baham: |
