IX asrda ichki muammolar natijasida Arab xalifaligi ancha zaiflashib
qoladi. Buning asosiy sababi bosib olingan hududlarning ulkanligi
Va taxt uchun davogarlarning har biri o’zini xalifalik taxtiga munosibman deb hisoblashida edi. Ana shunday sharoitda Movarounnahrda dastlab Tohiriylar Safforiylar Somoniylar Qorohoniylar G’ aznaviylar Saljuqiylar va Xorazmshohlar Hukumronlik qilishadi.
IX XII asr musulmon o’lkasida ilk uyg’onish davri hisoblanadi.
Hususan fan tibbiyot tasavvuf ancha rivijlanadi. Ilk Uyg’onish
Davrida jahon ilm faniga salmoqli hissa qo’shgan olimlar mutaffakirlar diyorimizdan yetishib chiqqanligi etiborga molik jihat