Иқтисодий таҲ

8.4-жадвал
Бир ходимга меҳнат унумдорлиги кў рсаткичини таҳлили

Кўрсаткичлар	Ўтган йил	Ҳисобот йил	Фарқи (+,-)	Ўсиш суръати, %
1. Маҳсулотлар сотишдан олинган соф тушум , минг сум	11133677	16236271	+5102594	145,83
2. Ходимларнинг рўйхат бўйича сони, киши	35	65	+30	185,71
3. Бир ходимга тўғри келувчи ўртача йиллик иш унуми, минг сў м (1/2)	318105,06	249788,79	-68316,27	78,52

8.4-жадвал маълумотларидан кўриниб турибдики, корхонада маҳсулот сотишдан олинган соф тушум ҳажми 5102594 минг сўмга ошган. Бу ўзгаришга қуйидаги омиллар таъсир кўрсатди:

1. Ходимларининг ўртача рўйхатдаги сонининг ўзгариши: +30 х 318105,06=+9543152 м.с.
2. Бир ходимга тўғри келадиган ўртача йиллик иш унумининг ўзгариши: -68316,27х 65= -4440557 м.с.
Омиллар баланси: 9543151,8 + (-4440557,55)= +5102594 м.с.
Хулоса қилиб айтиш мумкинки, корхонада ходимлар сонининг ошиши натижасида 9543152 минг сўмга кўп маҳсулотлар сотишдан олинган соф тушум олинган. Бир ходимга тўғри келадиган ўртача йиллик иш унумини пасайиши эса маҳсулотлар сотишдан олинган соф тушум ҳажмини 4440557 минг сўмга камайишига сабаб бўлган. Таҳлил обектида маҳсулотлар сотишдан олинган соф тушум ҳажмини ошириш бўйича ички хўжалик резерви суммаси 4440557 минг сўмдан иборат. Демак, таҳлил натижасида шундай хулосага келиш мумкинки, корхона бошқарув маъмурияти меҳнат унумдорлиги даражасини ошириш бўйича керакли тадбирларни амалга ошириши лозим бўлади.
Корхонада меҳнат унумдорлигини ошириш резервларининг асосий манбалари б ўлиб қуйидагилар ҳисобланади:
- маҳсулот ҳажмини ошириш, имкониятларни ишга солиш;
- маҳсулот ишлаб чиқариш учун меҳнат сарфларини механизатсиялаш, автоматлаштириш, меҳнатни ташкил этишни такомиллаштириш, меҳнатни интенсивлаш даражасини ошириш.