Иқтисодиётни модернизациялаш шароитида туғри солиқларни ундиришни такомиллаштириш масалалари

1.3 Киши бизнес ҳәм жеке исбилерменлик тараўының экономикадағы орны
Киши бизнес ҳәм исбилерменликти қоллап-қуўатлаў экономиканы турақлы раўажландырыўдың зәрүр факторы есапланады. Сол себепли мәмлекетимизде киши бизнес ҳәм жеке исбилерменликти еле де раўажландырыў мәмлекетимиз сиясатының тийкарғы бағдарларынан бири есапланады.
Бүгинги күнде киши бизнес субъектлери ушын бир қатар жаңа жеңилликлер ҳәм преференциялар нәзерде тутылған. Атап айтқанда, киши бизнес ҳәм жеке исбилерменлер ушын салық ҳәм басқа төлемлер бойынша еле де қолай шәрт- шараятлар жаратыў, жеңилликлер ҳәм преференциялар бериў, есабатлар системасы ҳәм финанс, салық ҳәм статистикалықа органларына есабатлар тапсырыў механизмин жетилистириў ҳәм унификауиялаў ҳәм тағы басқаларға айрықша итибар берилген.
Бул процессте салық жеңилликлери айрықша орын тутады. Салыққа тартыўдың әпиўайыластырылған системасының басқышпа-басқыш енгизилип атырғанлығы исбилерменликтиң раўажланыўында үлкен орын ийелемекте. Жалпы ишки өним қурамында киши бизнес ҳәм жеке исбилерменликтиң үлеси жылдан жылға көбейип баратырғанлығы айтып өтилди. Буны төмендеги мағлыўматлар арқалы көрип шығамыз (2-Диаграмма).
1-Диаграмма
Жалпы ишки өним қурамында киши бизнес ҳәм жеке исбилерменликтиң үлеси динамикасы (%те)



*Дерек: Интернет мағлыўматлары тийкарында автор тәрепинен таярланды.
Атап айтқанда, 2013-жылда жалпы ишки өнимниң 55,8 проценти экономиканың жедел раўажланып баратыған усы секторына туўры келген болса, 2014-жылда бул көрсеткиш 56,1 процентти қурады. Ал, 2015-жылға келип мәмлекет жалпы ишки өниминде киши бизнес ҳәм жеке исбилерменлик тараўының үлеси 56,5 процентти қураған болса, өткен 2016-жылда бул көрсеткиш 56,9 процентти қураған.
Буның барлығы, әлбетте, мәмлекетимизде киши бизнес субъектлерин салыққа тартыў механизминиң жетилисип атырғанлығынан дерек береди.
Төмендеги мағлыўматларда киши бизнес ҳәм жеке исбилерменлик субьектлериниң мәмлекетимиз экономикасы ҳәмде оның тийкарғы тармақларындағы үлесин көрип шығамыз: (1-кесте)
1-кесте

Киши бизнес ҳәм жеке исбилерменлик субьектлериниң экономика ҳәмде оның тийкарғы тармақларындағы үлесин
		процент есабында
	2013	2014	2015	2016