Иқтисодиёт (тармоқлар ва соҳалар бўйича) таълим йўналиши талабалари учун “Корхона иқтисодиёти” фанидан

15.2. Корхона хавфсизлигини таъминлашни ташкил қилиш ва бошқариш
Корхоналарнинг иқтисодий хавфсизлигини таъминлаш − мураккаб жараён. Уни амалга ошириш учун биринчи галда хавфсизлик концепциясини ишлаб чиқариш ва хавфсизлик хизматини шакллантириш муҳим аҳамият касб этади. Бунда корхона характери, унинг жойлашуви, аҳамияти ва ҳоказолар эътибордан четда қолмайди.
Хавфсизлик концепцияси корхона раҳбарининг бевосита иштирокида ишлаб чиқилади. У корхонанинг мақсад ва вазифаларига зид келмаслиги ҳамда корхона хавфсизлигига бевосита ва билвосита таъсир кўрсатиши мумкин бўлган ташқи муҳит таъсирини инобатга олиши зарур.

Корхона хавфсизлигига ташқи муҳитнинг таъсири.

Бевосита таъсир омиллари

Билвосита таъсир омиллари

• 
  етказиб берувчилар;
  
• 
  маҳсулот истеъмолчилари;
  
• 
  рақобатчилар;
  
• 
  қонунлар ва муассасалар;
  
• 
  тартибга солиш;
  
• 
  касаба уюшмалари;
  
• 
  бошқа омиллар.
  

• 
  мамлакат иқтисодиётининг аҳволи;
  
• 
  ижтимоий ва сиёсий ўзгаришлар;
  
• 
  халқаро воқеалар;
  
• 
  гуруҳ манфаатларининг таъсири;
  
• 
  фан-техника тарақиёти;
  
• 
  бошқа омиллар.
  

Корхоналарда иқтисодий хавфсизликни таъминлаш мақсадида, улар фаолияти йўналишларига мос келувчи қўриқлаш тартиби яратилиши лозим. Бунда мамлакатимиз ва хориж амалиёти тажрибаларидан фойдаланиш мақсадга мувофиқ бўлади.

Шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, корхоналар иқтисодий хавфсизлигини таъминловчи чора-тадбирларининг барчаси ҳам махфий бўлайвермайди. Уларнинг айримлари зарурий ҳолатларда махфий бўлиши мумкин.
Корхона бўлимларининг зарурий қоидаларни қўллаш ва уларга амал қилишини назорат қилиш − махсус ташкил этилган бўлим томонидан амалга оширилади. Рақобат шароитида корхоналарнинг хавфсизлигини таъминлаш учун доимий равишда фаолият кўрсатувчи, тижорат фаолиятининг хавфсизлигини таъминлашнинг барча шакл ва усулларини қамраб олувчи тизим амал қилиши лозим. Корхона хавфсизлик хизмати − маркетинг, ишлаб чиқариш, иқтисодий ва бошқа бўлинмалар билан чамбарчас боғлиқликда ишлаши ва иқтисодий хавфсизликка кўпроқ ёндашган ҳолда уларнинг фолиятини тўлдириши зарур.
Корхоналар раҳбарларининг жамоа аъзоларини доимий равишда хавфсизликни таъминлаш натижалари тўғрисида хабардор этиб боришлари фойдадан ҳоли бўлмайди.