“ИҚтисодиёт” кафедраси

Фойда (бухгалтерия)
– маҳсулотни сотишдан тушган тушумдан ушбу 
маҳсулотларини ишлаб чиқариш учун кетган ялпи ҳаражатни (ташқи 
ҳаражатни) айрилганига тенг. Максимал фойда олиш шарти МР 

МC. 
Рақобатлашган 
бозорда 
максимал 
фойда 
олиш 
шарти 
МC

П. 
Рақобатлашувчи фирманинг зарарсиз ишлаш нуқтасини ифодаловчи шарт 
(Q)
AC

P
. 
Фючерш
– ҳозирги нархларда маълум миқдордаги товарни келажакда 
маълум кунда етказиб бериш учун тузилган муддатли шартнома. 
Таваккалчилик билан боғлиқ бўлмаган активлар – актив томонидан 
тушадиган пуллар миқдор олдиндан белгиланган миқдорда бўлиши. 
Ҳаражатлар
– маҳсулот ишлаб чиқариш учун қилинган сарфлар. 
Чекли даромад
– бир бирлик қўшимча товар сотишдан тушган қўшимча 
даромад 
Q
TR



MR
Чекли нафлик(маргинал утилитй)
– охирги ёки навбатдаги бирлик 
неъматни истеъмол қилишдан олинадиган нафлик. 
Чекли технологик алмаштириш нормаси (маргинал рате оф 
течнологиcал субститутион, МРС
хй
)
- ишлаб чиқариш ҳажми ўзгармаганда 
бир бирлик Х омилини неча бирлик Й омил билан алмаштириш 
мумкинлигини кўрсатади. 
Чекли трансформасия нормаси (МРТ)
– биринчи товардан қўшимча 
бир бирлик ишлаб чиқариш учун иккинчи товардан қанча воз кечиш 
кераклигини кўрсатади. Бу биринчи товарнинг алтернатив қимматини 
ифодалайди ва иккинчи товарни чекли ишлаб чиқариш ҳаражатларини 
биринчи товарни чекли ишлаб чиқариш ҳаражати нисбатига тенг. 
Четланиш
– кутиладиган натижа билан ҳақиқий натижа ўртасидаги 

---

фарқ. 
Шартномалар чизиғи
– 2 истеъмолчи ўртасида иккита неъматнинг 
самарали тақсимланиш вариантларини ифодаловчи чизиқ.