Istiqlolga erishganimizdan so‘ng, yurtimizda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish, uning huquqiy-tashkiliy hamda moddiy-texnik mustahkamlashga davlat siyosati darajasida e’tibor qaratildi



Download 23,89 Kb.
Sana31.12.2021
Hajmi23,89 Kb.
#214436
Bog'liq
4-mavzu


Istiqlolga erishganimizdan so‘ng, yurtimizda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish, uning huquqiy-tashkiliy hamda moddiy-texnik mustahkamlashga davlat siyosati darajasida e’tibor qaratildi. Davlatimiz qisqa davr ichida milliy AKT infratuzilmasi modeliga ega bo‘ldi hamda bir qator hukumat qarorlari va Prezident farmonlari qabul qilindi. Bugungi kunda barqaror taraqqiyotga erishishda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarning o‘rni har qachongidan ham ko‘ra dolzarb bo‘lib borayapti. Qaysi sohaga e’tibor qaratmang, ularning barchasida ushbu texnologiyalardan foydalanish tobora kengaymoqda. AKT taraqqiyoti har qanday mamlakatning raqobatdoshlik darajasini oshirib, katta qulayliklar eshigini ochadi, boshqarishni strategik darajada tashkil etish uchun keng imkoniyatlar yaratadi. Ayni paytda mamlakatimiz bo‘ylab 18,6 ming baza stansiyalar o‘rnatilgan bo‘lsa, mobil aloqa abonentlari soni so‘nggi 10 yilda 7,5 barobar ko‘paydi. SHularga mos ravishda yurtimizda mobil aloqaning to‘rtinchi avlod tarmog‘i — “4G”– LTE salohiyati oshirilmoqda. Mamlakatimiz viloyat markazlarida va Toshkent shahrida “4G”–texnologiyasining bazaviy stantsiyalari ishlatilib kelinmoqda va buning ko‘lami kengaytirilib borilmoqda. Bu aholining telekommunikatsiya xizmatlarini yanada samarali qo‘llashi, yuqori tezlikdagi internetni ta’minlab, davlat tashkilotlaridan kerakli ma’lumotlarni tez va qulay tarzda olish imkoniyatini bermoqda. Innovatsiyalar televidenie sohasiga ham keng kirib borayapti. Raqamli televideniening asosiy xususiyati — tasvirning sifati. IPTV internet xizmatlari keng ravishda ta’minlanib kelinmoqda. Kompyuter tarmoqlari hamda unga muqobil axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) ta’lim tizimi uchun, eng avvalo, yer sharining istalgan nuqtasidan turib, tezkor ravishda zarur ma’lumotni olish bilan bog‘liq bo‘lgan imkoniyatlar yaratdi. Xususan, Internet global kompyuter tarmog‘i orqali dunyo axborot resurslariga kirish lahzalarda amalga oshirilishi buning yaqqol dalilidir. Taraqqiyot mevasi bo‘lmish zamonaviy texnologiyalar insoniyatning uzog‘ini yaqin, og‘irini engil qilish maqsadida yaratilgan. Ayniqsa, axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining jadal rivojlanishi har soha taraqqiyotiga o‘zining munosib hissasini qo‘shib kelmoqda. Inkor etib bo‘lmas bir haqiqat bor, bugungi davr vakilining o‘z zamonasi texnologiyalaridan foydalana olmasligi, ularni o‘z hayoti, kasbi va hunariga tadbiq etmasligi nuqson sanaladi. Ta’kidlash joizki, umumta’lim maktablarida, kasb hunar kollejlari va oliy ta’lim muassasalarida faoliyat ko‘rsatayotgan o‘qituvchi-pedagoglarning zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari imkoniyatlaridan turli o‘rinlarda unumli foydalanishlari ularning mahoratli mutaxassis ekanligidan dalolat beradi. Insoniyatning XXI asrga qadam qo‘yishi jamiyat hayotining hamma sohalarida axborot texnologiyalarining rivojlanishi bilan belgilanmoqda. Axborot va uni qayta ishlash borgan sari rivojlanib, ishlab chiqarish darajasiga, davlat resursiga va qimmatbaho tovarga aylanib bormoqda. Zamon talabiga javob beradigan, yangicha fikrlaydigan, bozor sharoitlarida muvaffaqiyatli xo‘jalik yuritadigan yuqori malakali, chuqur bilimli mutaxassislarni tayyorlash esa davr talabi bo‘lib qoldi. Mamlakatimiz rivojlangan davlatlar qatoridan mustaqil o‘rin egallashi uchun zamonaviy kompyuter texnologiyalarini hayotimizning barcha sohalariga joriy etish zarurdir. Davlat umummilliy dasturida asosiy yo‘nalishlardan biri sifatida umumta’lim maktablari, kasb hunar kollejlari va oliy ta’lim muassasalarini axborotlashtirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Ushbu dastur doirasida ta’lim muassasalari zamonaviy kompyuter texnikalari bilan ta’minlanmoqda. Ta’lim muassasalari to‘liq Internet va ZIYONET tarmog‘iga ulandi. Zamonaviy shaxs shu qadar ko‘p axborotga egaki, u axborotlarni yangi axborot-kommunikatsiya texnologiyalarisiz ishlov berishi va ishlatishi mumkin emas. Yildan-yilga bizning hayotimizga kompyuter va u bilan birga axborot-kommunikatsion texnologiyalari jadal kirib kelmoqda.

Ta’lim siyosatining hozirgi asosiy maqsadi ta’lim oluvchi shaxs, jamiyat va davlat ehtiyojlarini qondiruvchi muhim va kelajakdagi rivoji uchun zarur yuqori samaradorlikka ega bo‘lgan zamonaviy ta’lim berishga qaratilgan. Ta’lim muassasalarining pedagoglari va rahbarlarining kasbiy omilkorligini rivojlantirish uchun ularni faoliyatining birinchi kunlaridanoq qo‘shimcha pedagogik ta’limga jalb qilish lozim. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari har bir bosqichda o‘qituvchining eng yaqin ko‘makchisi, malakali pedagogning darsga tayyorgarlik ko‘rishidan tortib, uni sifatli, qiziqarli va natijali o‘tkazishgacha bo‘lgan barcha jarayonlarda eng qulay vositadir. O‘qituvchi darsga tayyorgarlik ko‘rishda kompyuter orqali didaktik, tarqatma materiallar, ko‘rgazmali qurollar, slayd va dars ishlanmalarini tayyorlashi, internet yordamida esa ularni turli qo‘shimcha ma’lumotlar, qiziqarli surat, audio, video lavhalar bilan boyitishi mumkin. Dars jarayonida axborot-kommunikatsiya texnologiyalari o‘quvchilar dunyoqarashi, bilim va ko‘nikmalarini ko‘rish, eshitish va mustaqil bajarish orqali rivojlantirishga ko‘maklashadi [3, с.121]. Darsning har bir bosqichida o‘tilgan mavzularni takrorlash va mustahkamlash, yangi bilimlar bayoni, amaliy mashg‘ulotlar laboratoriya ishlarini bevosita axborot texnologiyalari yordamida qisman yoki butunlay amalga oshirish imkoniyati mavjud. So‘nggi yillarda deyarli barcha oliy ta’lim muassasalarida o‘quv-laboratoriya jihozlari va zamonaviy kompyuter texnikasi bilan ta’minlandi. SHu bilan bir qatorda ulardan ma’lum jarayonda unumli foydalanish yuzasidan ham keng ko‘lamli ishlar amalga oshirilmoqda. O‘qituvchi pedagoglarning zamonaviy texnologiyalardan unumli foydalanishlarini ta’minlash, ular malakasini uzluksiz oshirib borishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Tarmoqning elektron pochta, yangiliklar guruhlari, chat-muloqot tarmog‘i kabi keng ommalashgan vositalaridan ta’lim tizimida foydalanish mumkin. Real vaqtda muloqot imkonini tug‘diruvchi hamda aloqa o‘rnatilgach, matnni, tasvir, ovoz yoxud ixtiyoriy faylni uzatish imkonini beruvchi maxsus dasturlar mavjud bo‘lib, bu dasturlar turli masofada joylashgan foydalanuvchilarga lokal va global kompyuter tarmog‘i orqali hamkorlikdagi faoliyatni ta’minlab beradi. Ma’lumotlarni uzatish sifati zamonaviy tizim asosida rivojlanishi natijasida ovozli muloqot texnologiyalari yanada takomillashib bormoqda. Natijada onlayn muloqot tizimi jadal sur’atlarda rivojlana boshladi. Dasturiy ta’minot hamda maxsus uskunalar yordamida Internet orqali audio va video konferensiyalar o‘tkazish imkoniyatlari yaratilmoqda. Videokonferensiya — odamlarga bir-birlarini ko‘rish, tinglash, ma’lumotlarni almashish va interaktiv rejimda birgalikda ishlash imkonini beradigan, hamda yaqin muloqotda bo‘lishga imkon beruvchi texnologiya. Videokonferensaloqani qo‘llash sohalari juda katta. Misol qilib, meditsina, ta’lim, turli xil ko‘rinishdagi tadbirlar hamda yig‘ilishlarni keltirish mumkin. Bugungi kunga kelib, videokonferensiya texnologiyasini qo‘llamaydigan sohani deyarli yo‘q deb ayta olamiz. Kerakli ma’lumotlarni internet, elektron pochta yoki turli xil manbalarda olishimiz mumkin ularni to‘la qonli tushunish uchun ancha vaqt hamda kuch sarflanadi. O‘rganish bo‘yicha imkoniyatni yanada oshirish uchun videokonferensiyaning o‘rni juda yuqori. Videokonferensiya orqali ko‘rib anglash, o‘rganish va qo‘llash yuqori samaradorlikka olib keladi. Bugungi kunga kelib ilmiy tekshirish institutlari, universitetlar yirik korxonalar bilan muzokara va turli anjumanlarni videokonferensiyalar yordamida amalga oshirmoqda. Videokonferensiya quyidagi imkoniyatlarni taqdim etadi: Bir paytning o‘zida dunyoning turli nuqtalaridagi mutaxassislarni virtual konferensiya xonasida jamlaydi; Turli — matnli, audio va videoli ma’lumotlarni online tarzda taqdim etadi; Ma’lumotlarni birgalikda ko‘rish; Konferensiya davomida ishtirokchilarni ko‘rish va ularning fikrini eshitish hamda muhokamada aktiv ishtirok etish; Operativ ravishda maslahatlar (konsultatsiyalar) berish yoki olish.

Demak, videokonferensiya birgalikda ma’lumotlarni interaktiv holda (bir paytning o‘zida) ko‘rish, eshitish va tahlil qilish imkoniyatini yaratib beruvchi texnologiya.

21-asr ta'limi ko'p jihatdan oldingi asrlardan farq qiladigan tamoyillar asosida qurilgan. Demak, o'quv jarayonidagi asosiy toifalar talaba shaxsini rivojlantirish, har bir kishining individual imkoniyatlari va xususiyatlariga mos ravishda umumiy qobiliyat va bilimlarni shakllantirish, faoliyatning boshlang'ich madaniyatini shakllantirish, ta'limning asosiy tarkibiy qismlarini o'zlashtirish edi. faoliyat, o'z-o'zini tarbiyalashga tayyorlikni shakllantirish. O'quvchilarning zamonaviy avlodiga mos keladigan yangi pedagogik qo'llanmani izlash yangi ta'lim natijalariga erishish uchun tabiiy qadam bo'ldi. Maktabdagi zamonaviy innovatsion ta'lim o'quv jarayonida o'quvchilarning o'zini rivojlantirish, o'zini o'zi rivojlantirish, o'z-o'zini tarbiyalash va o'zini nazorat qilishning samarali vositasi sifatida axborot texnologiyalarining rolini sezilarli darajada kengaytirishni ta'minlaydi.

Shu munosabat bilan, hozirgi paytda ta'limdan keng foydalanilmoqda axborot texnologiyalari... Rossiya ta'lim muassasalari amaliyotida eng ommabop bo'lgan axborot texnologiyalaridan foydalanishning quyidagi yo'nalishlari:

Kompyuter dasturlari va o'quv tizimlari (kompyuter darsliklari, diagnostika va sinov tizimlari, simulyatorlar va simulyatsiya dasturlari, laboratoriya majmualari, ekspert tizimlari, ma'lumotlar bazalari va turli sohalardagi bilimlar bazalari, amaliy va instrumental dasturlar).

Ma'lumotlar bazalari va bilim bazalariga asoslangan axborot muhiti.

Elektron pochta, telekonferentsiyalarni amalga oshiradigan va jahon aloqa tarmoqlariga kirishga imkon beradigan telekommunikatsiya tizimlari.

Shaxsiy asosda turli xil ommaviy axborot vositalarida o'quv qo'llanmalari va hujjatlarni yuqori tezlikda chiqarishga imkon beruvchi elektron stolli elektron bosmaxonalar.

Talabalarga dunyo axborot resurslariga kirishni qayta amalga oshirishga imkon beruvchi tarqatilgan va markazlashtirilgan elektron kutubxonalar.

Bugungi kunda har qanday o'qituvchi har qanday maktab intizomida AKTdan foydalangan holda dars tayyorlab berishi mumkin. Bunday dars ko'rgazmali, rang-barang, ma'lumot beruvchi, interfaol bo'lib, o'qituvchi va talaba uchun vaqtni tejaydi. Bu o'quvchiga o'z tempida ishlashga imkon beradi va o'qituvchiga o'quv natijalarini tezda nazorat qilish va baholash imkoniyatini beradi.

1. Hayotni saqlab qolish darslarida AKTdan foydalanishning afzalliklari

Har birining o'ziga xos xususiyatlari akademik mavzu uning axborot bilan ishlash talablarini belgilaydi. OBZH darslari metodik, didaktik va texnologik jihatlari bo'yicha boshqa maktab predmetlaridan farqli o'laroq aniqroq. OBZH darslarida Internetdan foydalanish imkoniyatlari quyidagilar:

Berilgan mavzu bo'yicha Internet-resurslarni bepul qidirish;

Hayot faoliyati xavfsizligi darslarida didaktik vosita sifatida ma'lum bir Internet-resursni o'rganish.

Shunday qilib, Internet OBZH darslarini tayyorlash va o'tkazishda ulkan axborot va didaktik imkoniyatlarga ega.

Axborot texnologiyalari ta'limga differentsial va individual yondoshish tamoyillarini amalga oshirishga imkon beradi. Sinf xonasida o'qituvchi har bir o'quvchiga mustaqil ravishda o'quv ma'lumotlari bilan ishlash imkoniyatini beradi, bu esa yangi sxemani o'z sxemasi bo'yicha batafsil tahlil qilishga imkon beradi.

Kompyuter texnologiyalaridan foydalanish o'z-o'zini tarbiyalash darajasini, ta'lim faoliyati motivatsiyasini oshirishga imkon beradi; ijodkorlik, turli xil kasb mahoratini egallash va mustahkamlash uchun mutlaqo yangi imkoniyatlarni taqdim etadi va, albatta, davlat maktabga qo'yadigan ijtimoiy buyurtmaga mos keladi.

Multimedia texnologiyalari o'qituvchilarga an'anaviy o'qitishga xos bo'lgan odatdagi o'qitish faoliyatidan voz kechish imkoniyatlarini ochib beradi, ularga intellektual mehnat shakllaridan foydalanish imkoniyatini beradi, ularni o'quv materialining muhim qismi va odatdagi operatsiyalarning taqdimotidan ozod qiladi. ko'nikmalarini rivojlantirish.

Axborot va kompyuter texnologiyalaridan hayot xavfsizligini o'qitishda foydalanadigan o'qituvchining asosiy maqsadi samarali qabul o'quvchilarning ko'nikma va ko'nikmalarini shakllantirishni faollashtirishga, aqliy tafakkur va xayolotni rivojlantirishga tayanib, materialni o'rganish qiyinligini bartaraf etish.

OBZH darslarida axborot va kompyuter texnologiyalarini qo'llagan holda o'qituvchi samarali o'quv modelini amalga oshiradi, ya'ni materialni o'rganish materialning o'zi bilan tanishish uchun sodir bo'lmaydi (ushbu tanishish chuqurligini keyingi baholash bilan) savollarga javob orqali), samarali modeldagi kabi, lekin ma'lum bir muammoni hal qilish uchun ... Interfaol ta'lim barcha o'quvchilarni o'quv jarayoniga jalb qilishga hissa qo'shadi, ular bilgan va o'ylagan narsalarini tushunishga va aks ettirishga imkon beradi. Bu talaba o'zining muvaffaqiyati, intellektual salohiyatini his qilishi va shu bilan o'quv jarayonining samarali bo'lishiga sharoit yaratadi.

Talabalarni hayot xavfsizligini o'rgatish amaliyotida ham bilimga yo'naltirilgan, ham shaxsga yo'naltirilgan yondashuv mavjud. OBZH kursi nafaqat nazariy bilimlarni o'zlashtirish, balki tabiiy, ijtimoiy, texnogen xarakterdagi favqulodda vaziyatlarda talabaning xulq-atvorining muayyan ko'nikma va malakalarini shakllantirishni ham ta'minlaydi. Ushbu yondashuvlarning birinchisi bilan ta'lim mazmunining akademikligi, o'qituvchi faoliyatining o'quvchidan ustunligi, salbiy rag'batlantirish mavjud. Shaxsga yo'naltirilgan yondashuvni amalga oshirishda, o'rganilgan materialning amaliy tomoni, ijobiy stimulyatsiya ustuvorligi ta'minlanadi. Kelajakda OBZH darsi davomida olib boriladigan amaliy ishlar talabalarga real sharoitlarda xavf tug'ilganda stressni engishga yordam beradi, shikastlanish va o'limni, moddiy yo'qotishlarni minimallashtiradigan va o'zlarini himoya qiladigan yagona to'g'ri qarorni qabul qiladi.

Axborot texnologiyalaridan foydalangan holda dars berish kuchli ta'lim rag'batidir. Bunday darslar orqali o'quvchilarning aqliy jarayonlari faollashadi: idrok, diqqat, xotira, fikrlash; juda faol va tezroq bilimga bo'lgan qiziqishning hayajoni. Odam tabiatan ko'zlariga ko'proq ishonadi va ma'lumotlarning 80% dan ortig'i u vizual analizator orqali qabul qilinadi va yodlanadi. Axborot texnologiyalaridan foydalangan holda darslarning didaktik afzalliklari - bu mavjudlik effektini yaratish ("Men buni ko'rdim!"), Talabalarda qiziqish, ko'proq o'rganishga va ko'rishga intilish mavjud.

Hozirgi vaqtda har qanday mavzu, shu jumladan hayot xavfsizligi uchun kompyuterni qo'llab-quvvatlash ishlab chiqilgan. Elektron darsliklar darslik yoki boshqa o'quv qo'llanmalarini almashtirmasdan o'zlarining didaktik funktsiyalariga ega. Ular biron bir aniq darslik bilan qattiq bog'lanmagan; ular asosiy va o'rta maktab o'quv mazmunining eng muhim masalalarini taqdim etishadi. Ushbu o'quv qo'llanmalaridan foydalanish bilan bir qatorda men kerakli diagrammalar, jadvallar, rasmlar va videofilmlarni o'z ichiga olgan prezentatsiyalar tuzaman.

Kimdir ma'lumotlardan foydalanish deb o'ylaydi aloqa texnologiyalari o'qituvchiga darsda dam olishga imkon beradi, chunki kompyuter u uchun hamma narsani qiladi o'rnatilgan dastur... Biroq, darslarni rivojlantirish va axborot texnologiyalaridan foydalanish juda ko'p shaxsiy vaqtni talab qiladi. Va maktabda bu ish deyarli mumkin emas, shuning uchun videoni raqamlashtirish, skanerlash, Internet-qidiruv ko'pincha uy kompyuteri yordamida amalga oshiriladi. Ammo sizning mashg'ulotingiz samarasi darsda qanday natija berayotganini ko'rsangiz, bu xarajatlarning barchasi oqlanadi.

2. AKTni hayotni saqlab qolish darslarida qo'llash

Bosma tarqatma materiallarni tayyorlash

AKTdan foydalanish tarqatma materiallarni standart "qo'l bilan chizish" ga va undan keyin qayta yozishga (yoki nusxa ko'chirishga) qaraganda tezroq va samaraliroq yaratishga imkon beradi. Kompyuterda yaratilgan hujjatlarni qayta-qayta tahrirlash va chop etish oson. Siz unga matn kiritishingiz, tahrirlashingiz va formatlashingiz, rasmlar, jadvallar va diagrammalar kiritishingiz mumkin. Siz turli xil hujjatlar yaratishingiz, darslarga tarqatma materiallar, matnlar tayyorlashingiz mumkin nazorat ishlari, testlar, talabalarga ijodiy loyihalar uchun tushuntirish yozuvlarini tuzishda yordam berish. Va shuningdek, har bir mavzu uchun kerakli miqdordagi kartalarni tez va samarali bajaring.

Hayot faoliyati xavfsizligi mavzusining o'ziga xosligi bizni ko'plab fotosuratlar, rasmlar, diagrammalardan vizual material sifatida foydalanishga majbur qiladi. Bularning barchasini sizning ixtiyoringizda quyidagicha olishingiz mumkin:

O'zingiz suratga oling yoki turli multimedia manbalaridan tayyor holda foydalaning;

Grafik muharrirlar yordamida chizish yoki diagrammalar, ularni kitoblardan, gazetalardan, jurnallardan va multimedia manbalaridan foydalanish.

Eng oson yo'li - rasmni skanerlash. Bu oddiy jarayon va bolalar buni allaqachon informatika o'qigan birinchi yildan keyin yaxshi bilishadi.

Materialni o'rganayotganda OBZH o'qituvchisi tasvirlangan plakatlar, diagrammalar, grafikalar, videofilmlarga muhtoj. Zamonaviy axborot texnologiyalari kompyuter taqdimotlari (slayd filmlar) yordamida o'quv materialining mazmunini to'liq va qiziqarli tarzda tasvirlashga imkon beradi. Bunday qo'llanmalarning o'ziga xos xususiyati nafaqat axborot mazmuni, balki ko'ngil ochishdir.

Multimedia texnologiyalaridan foydalanish, bir tomondan, o'qituvchining ishini engillashtiradi, boshqa tomondan, u nafaqat kompyuterni o'zlashtirishni, balki o'qitishning samaraliroq bo'lishi uchun darslarni puxta rejalashtirishni ham majbur qiladi.

Darslarda o'qituvchi va o'quvchilar o'rtasidagi o'zaro munosabatlarning asosiy shakllaridan foydalaniladi.

Passiv usul –O'qituvchi asosiy aktyor bo'lgan va darsning borishini boshqaradigan talabalar va o'qituvchi o'rtasidagi o'zaro munosabatlar, talabalar passiv tinglovchilar sifatida harakat qilishadi. Zamonaviy nuqtai nazardan pedagogik texnologiyalar talabalar tomonidan o'quv materialini o'zlashtirish samaradorligi, passiv usul eng samarasiz deb hisoblanadi. Ushbu usulni tanlashda taqdimot asosan illyustratsion bo'ladi.

Faol usul - o'qituvchi va o'quvchilar dars davomida bir-biri bilan o'zaro munosabatda bo'lishadi. Talabalar passiv tinglovchilar emas, balki faol ishtirokchilar.

Interfaol usul - faol usullardan farqli o'laroq, o'quvchilarning nafaqat o'qituvchi bilan, balki bir-biri bilan ham kengroq o'zaro aloqalariga, o'quv jarayonida talabalar faoliyatining ustunligiga qaratilgan. O'qituvchining interfaol darsdagi o'rni - o'quvchilarning bir-biri bilan o'zaro ta'sirining dars maqsadiga erishish yo'nalishi. Amaliyot shuni ko'rsatadiki, har qanday holatda ham prezentatsiyalardan foydalanish darsning bilish qiymatini, o'qitish uslubidan qat'i nazar, uning samaradorligini oshiradi.

Multimedia texnologiyasidan foydalangan holda birlashtirilgan darsning tuzilishi muhim afzalliklarga ega. Taqdimot yordamida darsning har bir bosqichini yanada zich, ko'rgazmali va ma'lumotli qilishga harakat qilaman. Ammo darsda prezentatsiyalardan ortiqcha foydalanish nafaqat uning samaradorligini pasayishiga, balki o'quvchilarning shu kabi mavzuga bo'lgan qiziqishini pasayishiga olib kelishi mumkin. Shuning uchun prezentatsiya yordamida darsni loyihalashda bolaning yoshini, ayniqsa uning idrokini inobatga olish kerak. Masalan, kichik o'quvchilar uchun grafikalar va diagrammalardan foydalanish maqsadga muvofiq emas, aksincha yorqin tasvirlar yangi materialni to'liq idrok etishga yordam beradi. Bundan tashqari, men har doim taqdimotdan foydalanish qoidalariga rioya qilaman va D. Kolb tomonidan taklif qilingan dars vaqtining foiz taqsimotiga muvofiq 25 dan bir necha daqiqagacha o'zgarib turaman. Albatta, taqdimot darsdagi an'anaviy og'zaki javob berish, yozma ish va boshqalar kabi an'anaviy usullarni o'rnini bosa olmaydi.

Mening ishimdagi taqdimotdan foydalangan holda darsning har bir bosqichi uchun men ma'lum qoidalarga amal qilaman.

Darsning dastlabki bosqichida (tashkiliy va mazmunli munosabat yoki motivatsiya)talabalarning diqqatini mavzuga yo'naltirish, ularni qiziqtirish, yangi materialni o'rganish zarurati va foydasini ko'rsatish uchun mo'ljallangan bo'lib, men slaydlardan foydalanib, mavzuni talabalarning o'zlari shakllantirish uchun keyingi chiqish bilan muammoli vaziyat yarataman. Bunga slaydlar soni, ba'zi animatsion effektlar, rasmning axborot mazmuni (rasmlar, fotosuratlar, grafikalar, diagrammalar) yordam beradi. Shuni ta'kidlash kerakki, statistik jadvallarni slaydda ishlatish noo'rin, chunki ularni har qanday yoshdagi maktab o'quvchilari sezishi va tahlil qilishi qiyin.

Bunday slaydlarni yaratishda men dars mavzusiga qarab nutq, musiqa, vizual (sarlavhali illyustratsiyalar) dan foydalanaman. Shu bilan birga, mening faoliyatimning asosiy yo'nalishlari:

Asosiy narsani tahlil qilish, taqqoslash, ajratib ko'rsatish, umumlashtirish, xulosa chiqarish ko'nikmalarini shakllantirish;

- assotsiativ fikrlashni rivojlantirish.

Bunday holda, men bolalar bilan birgalikda muammoni va uni hal qilish usullarini aniqlayman.

Darsning keyingi bosqichida - talabalar bilimining chuqurligi va mustahkamligini tekshirish,taqdimotdan istalgan vaqtda ekranda bilimlarni tekshirish va uni yangilash uchun asos bo'lgan ma'lumotlarni namoyish etish uchun foydalanaman. Menda ilgari yoritilgan mavzularga qaytish, konturni, avvalgi darsning borishini to'g'ridan-to'g'ri tiklash, uzoq muddatli xotirani rivojlantirish, predmetlararo va mavzulararo aloqalarni mustahkamlashga yordam beradigan ingl. Men ba'zan darsning ushbu qismini maqsadlarni belgilash bosqichidan oldin qo'yaman, ayniqsa dars yangi yoki ilgari o'tgan materiallarni umumlashtirishning davomi bo'lsa.

Asosiy materialni o'rganish bosqichida men talabalarning yangi bilim, ko'nikma va malakalarni olishlarini ta'minlaydigan vazifalarni tanlayman. Shunday qilib, o'quv taqdimotining ushbu qismini yaratishda men asosiy talabga rioya qilaman - faqat foydali ma'lumotlar, darsning maqsad va vazifalarini aks ettiruvchi. Men mualliflar, sarlavhalar, voqealar, sanalarni ko'rsatgan holda ma'lumot va illyustratsion materiallarni tanlashga alohida e'tibor beraman.

Interaktiv rejimda ishlashda yangi bilimlarni o'zlashtirish jarayoni talabalarning bir-biri bilan, shuningdek o'qituvchi bilan o'zaro munosabatlarida sodir bo'ladi. Taqdimot bilan ishlash menga oldindan tayyorlangan shakllarni vizual ravishda to'ldirishga imkon beradi (darsning rejasi) Shu bilan birga, men bolalarni asosiy fikrlarni shakllantirishga va ularni aniq, aniq bayon qilishga o'rgataman. Slaydlarni loyihalashda men yangi material yoki boshqa mavzular bo'yicha bilimlardan foydalangan holda sabab-ta'sir munosabatlari sxemalarini bosqichma-bosqich to'ldirishni rejalashtirmoqdaman. Taqdimotlar amaliy ko'nikmalarni shakllantirishda aniq ustunlikka ega, chunki men slaydlarni yoki animatsiyalarni o'zgartirib, harakatning har bir qadamini ketma-ket namoyish qilaman. Bunday holda, ularning nafaqat yorqinroq tasviri paydo bo'ladi, balki bola bilan individual ishlash vaqti ham oshadi.

Slaydlar har qanday harakatlarni kutishda, ularning ketma-ketligini belgilashda ibratli bo'lishi mumkin.

O'rganilgan materialni mustahkamlash, bilimlarni assimilyatsiya qilish kuchini diagnostika qilish, darsdagi ishlarni baholash paytida men moslashuvchanlik, ko'rinuvchanlik va xolislik tamoyillari asosida prezentatsiyalar yarataman. Ushbu yondashuvni tanlayotganda, men har bir talabaga o'z yutuqlarini baholash, xatolarni aniqlash, ularni tuzatishni topshiraman. Bu holda taqdimotning afzalligi shundaki, u to'g'ri dizayni bilan nafaqat to'g'ri javobni berishga, balki uni darsning bir bo'lagi bilan tasvirlashga imkon beradi.

Taqdimotdan foydalanishg'alaba qozonish aks ettirish, uy vazifasi bo'yicha brifing o'tkazishda,dars natijalarini sarhisob qilish, chunki bu sizga darsning butun kursini tezda tiklashga imkon beradi, uy vazifasi uchun muhim bo'lgan qismlarga e'tiboringizni qarating. Shu bilan birga, talabalar faol ishtirokchilarga aylanishlari, o'zlarining fikrlash tarzini eslashlari va asosiy fikrlarni qayta shakllantirishlari kerak.

Darsning yakuniy qismida prezentatsiya menga boshlanishiga qaytishga, belgilangan maqsad va vazifalarga erishish borasida suhbat qurishga imkon beradi. Darsning yakunlanishi natijasida menda yangi materialni o'rganish muvaffaqiyati to'g'risida ma'lumotlar bor.

Bundan tashqari, men o'z ishimda taqdimotdan foydalanaman:

sog'liqni saqlash texnologiyasining elementi sifatida - ko'zlar uchun gimnastika (gevşeme, motor).

kognitiv jarayonlarni rivojlantirish uchun;

vatanparvarlik tarbiyasi;

mustaqil loyiha va tadqiqot faoliyati madaniyati va ko'nikmalarini shakllantirish.

Multimedia texnologiyalaridan zamonaviy darsda foydalanish o'qituvchining ijodkorligi va uning ta'limni yangilash jarayonida ishtirok etish imkoniyatlarini kengaytiradi, o'qituvchi uchun ham, talaba uchun ham turli darajadagi vakolatlarni shakllantiradi.

Test topshiriqlaridan foydalangan holda bilimlarni nazorat qilish

Zamonaviy o'quv jarayonidagi testlar ko'plab fanlarni o'rganish, shu jumladan "Hayot faoliyati xavfsizligi asoslari" fanini o'qitish amaliyotiga keng joriy qilingan.

Agar testlardan foydalanish usuli haqida gapiradigan bo'lsak, unda bu juda xilma-xildir. Ko'p funktsiyalar testlar yordamida amalga oshirilishi mumkin. Shunday qilib, mashg'ulotlar davomida siz o'quvchilarga ma'lumot berishingiz, raqamlar va dalillarni keltirishingiz, taqdim etilgan materialni testlar ma'lumotlari bilan qo'llab-quvvatlashingiz mumkin. Evristik variant, agar biz test va mumkin bo'lgan javoblarni berganimizda mumkin. Talaba to'g'ri javobni topishi va nima uchun u to'g'ri, boshqalari esa to'g'ri emasligini tushuntirishi kerak.



ZUN darajasidagi diagnostika materiallarini o'z ichiga olgan kompyuter nazorati bir qator afzalliklarga ega:

  • xatolarni aniqlashda vaqtni tejaydi;

  • kompyuter nazorati talabalarning individual imkoniyatlarini hisobga olgan holda differentsial tarzda amalga oshiriladi;

  • natijalarni statistik qayta ishlash o'rganilayotgan mavzu bo'yicha materialni o'zlashtirish sifatini baholashga imkon beradi.

  • Testlar bilan ishlash talabalarning mustaqil ishlash ko'nikmalarini rivojlantiradi. Test topshiriqlaridan foydalanish natijasida talabalarning faolligi oshadi, bilim sifati oshadi.

Download 23,89 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish