Istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot institutining

93
XALQ TA’LIMI:
MUAMMOLAR, IZLANISHLAR, YECHIMLAR
Bilish  jarayoni  ongli  ravishda,  mazmunli  sodir  bo‘ladi  va  bundan  tashqari, 
talabalar o‘z yutuqlari natijalarini baholash imkoniyatiga ega.
Bunday  o‘quvchilarni  o‘qitishning  o‘ziga  xos  xususiyati  shundaki,  ular 
o‘zlarini ta’lim faoliyati subyekti sifatida bilishadi, o‘quv jarayonida yangi harakat 
usullarini  tushunish  va  amalga  oshirishga  intilishlari,  o‘z-o‘zini  baholashlari, 
natijalarini  amalga  oshirishlari  mumkin.  Shuni  unutmasligimiz  kerakki,  katta 
yoshli talabalar oldingi o‘quv va mehnat faoliyati jarayonida allaqachon ma’lum 
e’tiqod  va  qadriyatlarni  shakllantirgan,  shuning  uchun  o‘quv  jarayoni  hayotiy 
muammolarni  hal  qilish  usuli  va  kelgusida  yanada  malakali  kasbiy  faoliyatni 
amalga oshirish imkoniyati bo‘lib xizmat qiladi.
Shuni ta’kidlash kerakki, andragogikada butun o‘quv jarayoni o‘qituvchi va 
o‘quvchilarning birgalikdagi faoliyatiga asoslanadi. Katta yoshdagi talabalar bilan 
ishlaydigan o‘qituvchiga juda jiddiy talablar qo‘yiladi va uning o‘zi ham shogirdlari 
kabi  o‘rganishga  majbur.  Shuni  aniq  tushunish  kerakki,  tayyor  mutaxassislarni 
muvaffaqiyatli  tayyorlash  uchun  faqat  materialni  yaxshi  bilishning  o‘zi  kifoya 
emas, ichki xarizma, guruhda mutlaq obro‘li va yetakchi bo‘lish, yangi kadrlarni 
tayyorlash  muhimdir.  O‘qituvchi  o‘quv  jarayonining  barcha  bosqichlarida 
birgalikdagi faoliyatni tashkil qiladi va o‘quvchilar o‘z navbatida bu faoliyatda faol 
ishtirok etadilar.
Ko‘p  yillik  amaliy  tajriba  shuni  ko‘rsatadiki,  katta  yoshli  talabalarni  o‘qitish 
jarayonida  androgogik  tamoyillardan  foydalanish  talabalarning  faolligi  va 
mustaqilligini, motivatsiyani ta’minlash o‘quv jarayonining yuqori samaradorligini 
ta’minlaydi. Andragogikaning eng muhim tamoyillaridan biri - natijalarga ham, 
jarayonga  ham  bir  xil  e’tibor  berish,  shuningdek,  undan  zavq  olish  o‘qishni 
tugatgandan keyin emas, hozirning o‘zidayoq namoyon bo‘lishidir.

---

94
A.AVLONIY NOMIDAGI XALQ TAʼLIMI 
 
MUAMMOLARINI O‘RGANISH VA ISTIQBOLLARINI 
BELGILASH ILMIY-TADQIQOT INSTITUTI