Iste’mol va jamg‘arish, ularning grafiklari va funksiyalari

Yd = D – T


Tasarrufdagi daromad = daromad(D) – soliqlar(S)


Y- uy xo`jaliklarining ishlab topgan daromadlari(ish haqi, ijaradan, mulkdan, foizli daromadlar, dividendlar hamda olgan transfert to`lovlari)

T – uy xo`jaliklarining to`lagan to`lovlari


Iste`mol

Jamg`arma

Tasarrufdagi daromad(Yd)

DI – disposable income, yoki Yd

Yd = C + S

Yd = tasarrufdagi daromad, C = iste`mol, S = jamg`arma

Ixtiyordagi shaxsiy daromad iste’mol va jamg’arish uchun ishlatiladi, ya’ni qancha ko’p iste’mol qilinsa, shuncha kam jamg’ariladi va aksincha. Iste’mol va jamg’arish o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik har xil daromadga ega bo’lgan shaxslarda bir xil emas: kam daromadga ega bo’lganlar odatda ko’proq iste’mol qilib, kamroq jamg’aradi, lekin daromadlari oshib borishi bilan bu nisbat jamg’arish ulushining o’sishi tomonga o’zgaradi.

Qancha ko`p iste`mol qilinsa shuncha kam jamg`ariladi va aksincha
Yd = C + S 100 = 80 + 20

Yd = C + S 100 = 68 + 32

Iste’mol bu ixtiyordagi daromadning iste’molchi tomonidan joriy davrdagi ehtiyojlarini qondirish uchun sarflagan qismi bo’lib, u pirovard hamda oraliq iste’molga ajratiladi. Oraliq iste’molda tovar va xizmatlar iste’mol jarayonida to’liq yo’q bo’lib ketmaydi, pirovard iste’molda esa ular iste’mol jarayonida to’liq ishlatiladi. Jamg’arish esa iste’moldan farqli ravishda kelgusidagi ehtiyojlarni qondirish uchun xizmat qiladi va ixtiyordagi daromadning iste’moldan keyin qolgan qismini aks ettiradi.

Ko’rsatkichlar o’rtasidagi bunday bog’liqlikni quyidagicha ifodalashimiz mumkin: