Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific reports

ILMIY AXBOROTNOMA 
PSIXOLOGIYA 
 2016-yil, 2-son 
kompetentlikni tahliliy o‘rganish va uni rivojlantirish sxemasini tuzishga harakat qilindi hamda ularni 
aniqlash maqsadida tadqiqot o‘tkazildi. Olib borilgan kichik tadqiqot A.Avloniy nomidagi xalq ta’limi 
xodimlarining malakasini oshirish va qayta tayyorlash markaziy institutiga malaka oshirishga kelgan 
maktab direktorlari guruhida o‘tkazildi (1-jadval). 
1-jadval 
№
 
Umumiy o‘rta ta’lim 
maktabi direktorlarining 
kasbiy kompetentlikka 
asoslangan ijtimoiy-
psixologik ko‘rsatkichlar
 
Erkak maktab 
direktorlarining ijtimoiy-
psixologik kasbiy 
kompetentligi 
ko‘rsatkichlari
 
Ayol maktab 
direktorlarining ijtimoiy-
psixologik kasbiy 
kompetentligi ko‘rsatkichlari
 
1.
Qaror qabul qilish:
Rahbar qaror qabul qilayotib, 
tabiiyki, o‘zining bilim va 
tajribasiga suyanadi.
Bunda aql-zakovat, yetuklilik, 
idrok qilish qobiliyati, fikrlash, 
xotira, e’tibor va tasavvur 
asosiy rol o‘ynaydi.
2.
Axborotni «yuqoridan» 
qabul qilish:
Axborotni «yuqoridan» qabul 
qilganda tezda ishga 
kirishadi va bajaradi.
Axborotlarni topshiriq deb 
qabul qiladi va tezda 
tarqalishini ta’minlaydi.
3.
Bo‘ysunuvchilarga ta’sir 
ko‘rsatish:
Boshqaruv mahoratidan kelib 
chiqib ko‘rsatmalar beradi va 
qattiq qo‘llikka tayanadi.
Boshqaruvda mehribonlik va 
aksariyat hollarda muloyimlik-
ka asoslanib ish ko‘radi.
4.
Shaxsiyatni baholash:
O‘z “meni”ni sevadi ammo, 
ishga ma’suliyat yuqorilik 
qiladi. 
His-tuyg‘ularga beriluvchan va 
o‘z “meni”ga jiddiy e’tiborli 
bo‘ladi.
5.
O‘z faoliyatiga munosabat:
Qat’iy talablar asosida 
(yuksak saviyali talablar 
asosida) faoliyat 
ko‘rsatadigan rahbar.
Qat’iy talablar asosida 
faoliyatiga nazar soladi, biroq 
onalarcha ish tutishga moyil 
rahbar.
6.
Individual-psixologik 
komponentlik:
Toifalar misolida, jismonan 
va ruhan kuchliman 
ma’nosida 
o‘z ifodasini 
topadi.
Toifalar misolida, bilim va 
aqliy ustunligim borku, 
ma’nosida o‘z ifodasini topadi.
7.
Bo‘ysunuvchilar bilan 
muomala qilish:
Bo‘ysunuvchilar bilan mulo-
qotda to‘g‘ri yo‘l va ohangni 
tanlash, ma’lumotni obrazli 
uzatish va boshqalar
Bo‘ysunuvchilar bilan mulo-
qotda ularni e’tiborini tortish, 
suhbatdoshini o‘ziga jalb etish.
8.
Jamoa bilan ishlashdagi 
mavjud qiyinchiliklar:
Aksariyat maktablarda ayol-
larning ishlashi ko‘pincha 
tushunarsiz vaziyatlarni 
keltirib chiqaradi.
Mavjud holatda ayollarning 
ko‘pligi ish jarayonini oson-
lashtirishi va bir-birlarini 
tushunish.