|
ILMIY AXBOROTNOMA
FALSAFA
2017-yil, 2-son
пути выхода из этого кризиса, учитывая не только нынешние проблемы, но и достижения обеих
цивилизаций.
Ключевые слова:восток, запад, межкультурный диалог, компаративистика,
интеркультурная философия.
Integration Of Eastern And Western Spiritual Culture in conditions of Globalization
Abstract. This article discusses a number of issues relating to the formulation of the problem of
the separation of East West, traceable lines of development inherent ideologies and their impact on
inter-civilization relations, analyzes the causes of the moral and spiritual crisis that humanity faces
today. The author offers a way out of this crisis, taking into account not only current problems but also
to achieve the two civilizations.
Keywords: east, west, intercultural dialogue, comparative linguistics, intercultural philosophy.
Global
oʻzgarishlar tufayli inson va insoniyat hayotining har bir davri, yili, kuni, daqiqalari
oʻzgacha ma’no-mazmun kasb etmoqda. Ya’ni bu davr oʻzining murrakab qiyofasi, ziddiyatli
xarakterini turli sohalarda namoyon qilmoqda. Chunki, ayni shu davrga kelib insoniyat hayotida
muayyan bir davr
oʻz xotimasiga etib, yangi davr boshlanayotganini koʻrsatadigan misli koʻrilmagan
oʻzgarishlar sodir boʻlmoqda. Bu davr nafaqat Sharq va Gʻarb sivilizatsiyalariga oid umumiy
muammolar, balki butun insoniyatga va uning hayotining barcha tomonlariga oid murakkab va
umumbashariy muammolarni keskinlashuviga olib kelmoqda. Bu esa avvalo Sharq va
Gʻarb ma’naviy
madaniyatini yangicha tafakkur asosida qayta tahlil qilish, kerak b
oʻlsa bu yoʻnalishdagi
muammolarni tanqidiy
oʻrganishni talab etmoqda.
Darhaqiqat, bugungi kundagi global
oʻzgarishlar oʻzining behad keskinligi va dolzarbligi, atrof-
muhitda sordir b
oʻlayotgan inqirozli ahvolda ham, siyosiy algʻov-dalgʻovlarda ham, ijtimoiy va
iqtisodiy inqiroz vaziyatlarida ham, jamiyatning kichik bir negizini tashkil qiluvchi oilaviy
munosabatlar bilan bo
gʻliq muammolarida ham namoyon boʻlmoqda. Bu muammolarga ijtimoiy-
axloqiy jihatdan baho bersak, masalan, kimdir jon jahdi bilan boylikka intilib bu y
oʻlda u xatto oʻz
vatandoshlarini qullikka sotayotganligini yana kimdir z
oʻr berib hukmronlik martabalari boʻylab
tinimsiz yuqoriga k
oʻtarilishda hech qanday qabihliklardan ham qaytmayotganligi, kimlardir
maishatga intilayotganligini, boshqa kishilar esa bu sharoitdan qutulish y
oʻlini topa olmay, tushkunlik,
depressiyaga uchrayotganligini kuzatishimiz mumkin. Ayni shu ma’noda, fransuz sotsiologi Alen
Turen “Xavf mavjudligi shubhasiz. T
oʻkin-sochin yashashga odatlanib qolgan bizning jamiyatimiz
oʻzligini saqlab qolish qaygʻusida xuddi Sharqiy Rim imperiyasida boʻlgani kabi tobora inqiroz sari
ch
oʻkib borayotgani koʻrinib turipti,” - deb yozgan edi. Bundan ma’lum boʻladiki, mazkur
muammoning nafaqat respublikamiz xalqi, balki butun insoniyat oldida turgan eng muhim muammo
ekanini teran anglash vaqti keldi. Bu esa bugungi kunda nafaqat har bir jamiyat mafkurasining tub
asosini tashkil etadigan, har qaysi inson va butun insoniyat dunyoqarashining shakllanishida kalit
rolini
oʻynaydigan, balki oxirgi oʻn yilliklarga kelib butun jahon madaniyati va sivilizatsiyasi hayotida
ham dolzarb
oʻringa chiqqan muammo Sharq va Gʻarb ma’naviy madaniyatini oʻzgarishi masalasini
jiddiy muammo sifatida
oʻrganish kerakligini kun tartibiga qoʻymoqda. Shuning uchun ushbu
hodisaning chuqur
oʻrganish, uning ildiziga alohida e’tibor berish dolzarb masalaga aylanmoqda.
Sharq va
Gʻarb ma’naviy madaniyatini oʻzgarishini oʻrganish masalasining benihoya dolzarbligi
bugungi kundagi tub ijtimoiy-madaniy
oʻzgarishlar bilan ham bogʻliqdir. Zero, biz endlikda jamiyat
hayotining barcha sohalarini qamrab olayotgan, barcha mamlakatlar amalda yagona bozorga
birlashuvi haqidagi fikrlar oldinga surilayotgan, sanoat ishlab chiqarishi k
oʻp jihatdan
transmilliy korporatsiyalar nazorati ostida amalga osha boshlagan, internet tufayli har qanday
yangi axborot sayyoramizning istagan joyiga yashin tezligida tarqalayotgan, olimlar yerda
yagona sivilizatsiya qaror topishi xususida gapira boshlagan va, insoniyat, “umumiy uy”,
“umumiytaqdir» va umumiy tashvishlar bilan yashashga kiririshayotgan, bir s
oʻz bilan aytganda,
globallashuv deb atalayotgan davrda yashamoqdamiz. Ayni Shu munosabat bilan amerikalik
jamiyatsh~UNOS olim E.Toffler
oʻzining “Hokimiyatning siljishi” (1990) nomli kitobida “Yer
qimirlashidan oldin uning tektonik qatlamlarida siljish b
oʻlganiday, jahon tarixida juda noyob
hodisalardan biri sodir b
oʻlmoqda – hukmronlikning oʻz mohiyati oʻzgarmoqda” deb yozgan edi.
92
Do'stlaringiz bilan baham: |
