Kalit soʻzlar:
axborot, axborot falsafasi, axborotli yondashuv, fanlararo yondashuv,
dunyoqarash, tafakkur, axborot tizimi
Парадигма философии информации
Аннотация
. В статье описывается сущность философии информации, которая является
новой отрасли в науке и его отражение смысл философских подходов. То есть, анализированы
философские проблемы философии информации, а также факторы способствующие
повышению интереса к философскому анализу философии информации.
Ключевые слова:
информация, философия информации, информационный подход,
междисциплинарный подход, мировоззрение, мысль, системы информации.
Paradigm of philosophy of information
Abstract.
In the article the meaning of philosophy of information is described. New researches
in philosophy of information, new problems of methods, which help to improve researching are
analyzed.
Keywords:
information, philosophy of information, informational approach, mind, structure of
information.
Zamonaviy fan rivojlanishining dolzarb falsafiy va ilmiy-metodologik muammolari tahlili ushbu
muammolardan biri axborot falsafasining mohiyatini anglash ekanligini koʻrsatmoqda. Aksariyat
tadqiqotchilar fikriga koʻra, axborot bizni qurshab turgan olamdagi eng muhim ahamiyatli va shu bilan
birga, jumboqli hodisadir. XX asrning oʻrtalaridan boshlab bir necha oʻn yilliklar davomida koʻplab
olimlar ushbu hodisa mohiyatini anglab yetishga takror-takror uringanlar. Lekin hozirgi vaqtgacha
ilmiy muhitda axborot falsafasining umumiy konseptual mohiyati toʻgʻrisida kelishilgan tasavvur
ishlab chiqilmagan. Shuning uchun ushbu urinishlar bugungi kunda, koʻpincha axborot asri deb
atalmish XXI asrning ikkinchi oʻn yilligining boshida ham davom etmoqda.
Ma’lumki, XXI asrda olam tezkor oʻzgarib bormoqda. Bunday tub va keng miqyosli
oʻzgarishlar jamiyatning aynan axborot sohasida sodir boʻlmoqda. Ushbu oʻzgarishlar ilmiy-texnik
inqilobning navbatdagi bosqichi emas, balki global sivilizatsion xarakterga ega jarayondir. Oʻz
navbatida, XXI asrning oʻrtalaridayoq sayyoramizda “sivilizatsiyaning umuman yangi turi – axborot
(informatsion) sivilizatsiyasi shakllanadi”
[
2; 3, B.112
]
, deb bashorat qilinmoqda. Darhaqiqat,
sivilizatsiyaning shakllanish jarayonida jamiyatning deyarli barcha sohalarida axborot va ilmiy
bilimning ahamiyati jiddiy ravishda ortadi. Aynan shu hodisa falsafiy tadqiqotlarning yangi, axborot
falsafasi deb nom olgan yoʻnalish rivojlanishining asosiy sababi boʻlib xizmat qilmoqda.
Oxirgi yillarda bir necha mamlakatlarda (jumladan, Rossiya, Buyuk Britaniya, AQSH, Xitoy
kabi) falsafiy tadqiqotlarda yangi yoʻnalish – axborot falsafasi paydo boʻldi. Jahon ilmiy jamoatchiligi
doirasida ushbu falsafiy yoʻnalishning mazmuni faol muhokama etilmoqda, bunda Rossiya va Xitoy
olimlari peshqadamlik qilmoqda. Jumladan, rus, xitoy va ingliz tillarida qator ilmiy maqolalar va
monografiyalar chop etildi, xalqaro konferensiyalarda ma’ruzalar qilingan va nashr etilgan, Internet
tarmoqlarida olimlarning ilmiy bahs-munozaralari oʻtkazilmoqda. Bundan tashqari, 2011-yildan
boshlab Rossiyada muntazam ravishda “Axborot toʻgʻrisidagi fanlar ilmiy-metodologik muammolari”
mavzudagi fanlararo ilmiy-metodologik seminar majlislari (yigʻilishlari) oʻtkazilmoqda
[
12-14
]
, unda
turli mamlakatlarning axborot falsafasi sohasidagi natijalari tahlil qilinmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |