Issiqlik uzatish

Adveksiya
Mexanizmlar
Issiqlik uzatishning to'rtta asosiy usuli gulxan bilan tasvirlangan

---

Adveksiya suyuqlikni
bir joydan ikkinchi joyga ko'chirish mexanizmi bo'lib, u suyuqlikning
harakati
va 
impulsiga
bog'liq .
O'tkazuvchanlik
 yoki 
diffuziya
Jismoniy aloqada bo'lgan jismlar o'rtasida energiya almashinuvi. 
Issiqlik o'tkazuvchanligi
- bu
issiqlik o'tkazuvchanligi uchun materialning xususiyati va birinchi navbatda issiqlik
o'tkazuvchanligi uchun 
Furye qonuni
nuqtai nazaridan baholanadi .
Konvektsiya
Suyuqlik harakati tufayli ob'ekt va uning atrof-muhit o'rtasida energiya almashinuvi. O'rtacha
harorat konvektiv issiqlik uzatish bilan bog'liq xususiyatlarni baholash uchun mos yozuvlardir.
Radiatsiya
Elektromagnit nurlanish
 emissiyasi orqali energiyaning uzatilishi .
Adveksiya
Moddani o'tkazish orqali energiya, shu jumladan issiqlik energiyasi, issiq yoki sovuq ob'ektni bir
joydan ikkinchi joyga jismoniy o'tkazish orqali ko'chiriladi. 
[7]
Bu shishaga issiq suv qo'yish va
to'shakni isitish yoki okean oqimlarining o'zgarishida aysbergning harakati kabi oddiy bo'lishi
mumkin. Amaliy misol - 
termal gidravlika
 . Buni quyidagi formula bilan tavsiflash mumkin:
qayerda
issiqlik 
oqimi
(Vt/m 
2
),
zichlik (kg/m 
3
),
doimiy bosimdagi issiqlik sig'imi (J/kg·K),
harorat farqi (K),
tezlik (m/s).
O'tkazish
Mikroskopik miqyosda issiqlik o'tkazuvchanligi issiq, tez harakatlanuvchi yoki tebranuvchi
atomlar va molekulalar qo'shni atomlar va molekulalar bilan o'zaro ta'sirlashganda, ularning
energiyasini (issiqlik) bir qismini shu qo'shni zarrachalarga o'tkazishda sodir bo'ladi. Boshqacha
qilib aytganda, issiqlik o'tkazuvchanlik yo'li bilan qo'shni atomlar bir-biriga tebranganda yoki
elektronlar bir atomdan ikkinchisiga o'tganda uzatiladi. 
O'tkazuvchanlik, qattiq jism ichida yoki
termal aloqada
 bo'lgan qattiq jismlar o'rtasida issiqlik uzatishning eng muhim vositasidir .
Suyuqliklar, ayniqsa gazlar, o'tkazuvchanligi kamroq. 
Issiqlik bilan aloqa o'tkazuvchanligi
-
aloqada bo'lgan qattiq jismlar orasidagi issiqlik o'tkazuvchanligini o'rganish. 
[8]
Bir joydan ikkinchi
joyga zarrachalar harakatisiz issiqlik o'tkazish jarayoni o'tkazuvchanlik deb ataladi, masalan,
qo'lni sovuq stakan suvga qo'yganda - issiqlik issiq teridan sovuq oynaga o'tkaziladi, lekin agar

---

qo'l bo'lsa. shishadan bir necha dyuym ushlab turilgan bo'lsa, havo issiqlikni yomon o'tkazuvchisi
bo'lganligi sababli ozgina o'tkazuvchanlik sodir bo'ladi. Barqaror holatdagi o'tkazuvchanlik - bu
o'tkazuvchanlikni boshqaradigan harorat farqi doimiy bo'lganda sodir bo'ladigan
o'tkazuvchanlikning ideallashtirilgan modeli bo'lib, bir muncha vaqt o'tgach, o'tkazuvchi
ob'ektdagi haroratning fazoviy taqsimoti boshqa o'zgarmaydi (Qarang: 
Furye qonuni
).
[9]
Barqaror holatdagi o'tkazuvchanlikda, bir qismga kiradigan issiqlik miqdori chiqadigan issiqlik
miqdoriga teng, chunki haroratning o'zgarishi (issiqlik energiyasining o'lchovi) nolga teng. 
[8]
Sovuq kunlarda issiq uyning devorlari orqali issiqlik oqimining barqaror o'tkazuvchanligiga misol
bo'lishi mumkin - uy ichida yuqori harorat saqlanadi va tashqarida harorat past bo'lib qoladi,
shuning uchun vaqt birligida issiqlik uzatiladi. devordagi izolyatsiya bilan belgilanadigan doimiy
tezlik yaqinida qoladi va devorlardagi haroratning fazoviy taqsimoti vaqt o'tishi bilan taxminan
doimiy bo'ladi.
Vaqtinchalik o'tkazuvchanlik ( 
Issiqlik tenglamasiga
qarang ) ob'ekt ichidagi harorat vaqt
funktsiyasi sifatida o'zgarganda sodir bo'ladi. Vaqtinchalik tizimlarni tahlil qilish ancha murakkab
va issiqlik tenglamasining analitik echimlari faqat ideallashtirilgan model tizimlar uchun amal
qiladi. Amaliy ilovalar odatda raqamli usullar, yaqinlashish texnikasi yoki empirik tadqiqot
yordamida tekshiriladi. 
[8]