Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

инш оотларига зўр эъ ти бор бера бош лаган.
П и роварди да ш ун и ҳам қайд қилиш л о зи м к и , бу
даврда А м ударё в оҳаси н и ўраб олган ап аси ак — сак а-
равак қабилалар ин и нг би р қ исм и ск и ф л ар н и н г ж ануб
т о м о н к енг кўламда ю риш лари ту ф айл и Х ор азм тер р и -
ториясига ҳам к ириб келган. Э р ам и здан аввалги II аср -
дан бош лан адиган сўнгги К ангю й даври к ер ам и к аси -
даги н а эм а с, балки Қ ўйқ и рилган қалъанинг охи рги
ҳаётига м ан суб қатлам ида қ ази б о л и н ган , даш т қ аби-
лалари ўртасида ёй илган ва б у ерга улар том он и д ан
келтирилган \а р хил топилм алар б ун дан далолат б ер а ­
д и . Я нада и лгарироқ даврга м ан суб бўлган ва ап асиак -
л ар н и н г ўзи б а р п о этган қ иш лоқ ларн и нг Х оразм в о \а -
58

---

си н и н г ж ан уби -ғар би й чеккаларида п ай до бўл и ш и ҳам
ш ун дан дарак бер ади .
Д авл атч и л и к н и н г ш аклланиш и ва у н и н г м устаҳ-
кам ланиш и наф ақат м уайян таш килотлар ва идоралар,
г 
арм ия ва п о л и ц и я , қ он ун -қ ои д ал ар ва дастурлар билан
бо ғл и қ бўл и бги н а қолм ай , балки ўрнатилган си ёсат ,
тузум ва ж ам иятни бо ш қ а р и ш н и тўла таъмин қилиш
учун ф у қ а р о л а р н и н г и ж т и м о и й о н ги ва м аънави й
д у н ё с и н и ш акллантириш э н г зарур вазиф а ҳи со б л а н -
ган. Б ундай мураккаб вазиф ан и илк ж амиятлар п ай до
бўлган даврлардан бош лаб м инг йиллар давом и да ум ум -
и н со н и й қадриятларни ўзи да м уж ассам лаш тирган ҳар
хил ди н л ар баж ари б келган.
ҚА ДИ М ИЙ ХОРАЗМ Ш ОҲЛАР ДАВЛАТИНИНГ 
Ҳ О М И Й АВЛИЁЛАРИ ВА МАЪБУДАЛАРИ
Т о ш д ан ҳам ч и қ ар д и у о т аш -о л о в , 
Ж а ҳ о н га р а в ш ан л и к сочди бу м артов... 
Ж аҳ о н д о р я зд о н га д ея о ф а р и н ,
Ш у к р о н а саж дага эти б қ о м ат и н ,
«Бу о л о в м ас, — д ед и — худо ҳадяси . 
Э н д и ш ун га б ў л си н ю р ак саж даси».
^
Абулқосим Фирдавсий