Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

ясси рельеф ли қ илиб иш ланган баланд тош пеш токдан
и борат бўл и б, у н и н г ю қори қ исм и да икки том он дан
бўрттириб ишланган ш ерларнинг тасвири берилган. Б и-
н о н и н г ички планировкаси девор бўйлаб солинган икки
қаватли ҳужралар ва би н он и н г орқа қисмидаги би р қанча
йирик заллар ҳосил қилган тўғри тўрт бурчакдан иборат.
П еш тоқ қаршисида би р саҳн бўлиб, унинг ичида кўмилиб
кетган қудуқ ёк и ҳов узн и н г излари кўзга таш лан и б ту­
ради.
Беловли илк ўрта асрлардаги Х оразм м еъм орчилиги
ва м онум ентал дек орати в сан ъ атн ин г аж о й и б н ам ун а-
си бўли бги н а қолм ай, Хоразмшох^ларнинг Волгага оли б
борадиган «катта ш оҳон а йўли» инш ооти бўл и б, кўлами
ж иҳатидан ф о р с л а р н и н г қ ади м и й «ш оҳон а йўлидан
қолиш м айди».
Агар Б еловлидан ш им оли — Ғ арб, яъни Э м ба т о -
м онга равона бўл сан ги з, унча катта бўлм аган и н ш оот -
лардан би р и — Чурук н ом ли оби дага дуч к еласи з, яна
уч-тўрт тош йўл б оси л са Қ ўсқудуқ, кейи н У ч оқ он , Т о с -
кечу каби харобалари и учратасиз. Агар ж ан уби -ш ар қ
том он га йўл о л и н са , Қ ўсбўлоқ , Булоқ, Учқудуқ номли
к арвон саройлар ни н г харобалари учрайди. Бу йўл б и ­
лан хоразм ш оқ ларн ин г ўрта асрлардаги маркази хар о­
бага айланган кўҳна Урганчга ети б б о р а си з. К ўп кар-
вон сарой ларда ҳозиргача би р -и к к и та сувли қудукдарни
учратиш м ум кин.
Ш арқий Европа билан сав дон и н г ўси ш и н ати ж аси ­
да Х оразм давлатин и н г ш им оли — гарб том он идаги
э н г четки и стеҳк ом и бўлган Урганч Х оразм да бу са в ­
д о н и н г би ри н ч и аҳамиятга эга бўлган марказига айла­
нади. X I—XII асрларда Х оразм даги кўп шаҳарлар, ж ум -