Ismatov Tulkinning bitiruv malakaviy ishi mavzu: O’y sharoitida

Marmelad.  Marmelad  tayyorlashda  meva  bo’tqasi  va  shakardan  bir  xil 

miqdorda  olinadi.  Unga  xushbo’y  ta’m  beradigan  moddalar  –  limon  va  olma 

kislotasi, vanilin qo’shiladi. 

 

Qaynatish  asosan  vakuum  qurilmada  amalga  oshiriladi  va  quruq  modda 

68%ni  tashkil  etguncha  davom  ettiriladi.  Marmelad  faner  yashiklarga  solinib, 

quritiladi. Quritish 10 soatcha davom etadi. Bunda uning namligi 29-33% bo’lishi 

lozim. 

 

Shu  bilan  birga  meva  va  rezavor  mevalardan  foydalanib  bir  qator 

bo’tqasimon  mahsulotlar  tayyorlanadi. Bunda  olmadan  10-18%,  behidan  12-16%, 

nokdan  11-14%  gacha  qoldiq  chiqishi  mumkin.  Meva  qoldig’i  chorvachilikda 

to’yimli ozuqa sifatida foydalaniladi. 

 Meva va sabzavotlarni muzlatish 

 

 

Qishloq  xo’jalik  mahsulotlarini  muzlash  haroratidan  pastroqo’  haroratga 

sovutib konservalash ham mahsulotlarni qayta ishlashda muhim o’rinni egallaydi. 

 

Mahsulotlar  18dan  25

0

Sgacha,  ba’zida  50  dan  60

0

Sgacha  sovitiladi.  Bunda 

mahsulot  tarkibidagi  suv  muzlab,  biokimik  hamda  mikrobiologik  jarayonlar 

to’xtatydi  va  mahsulot  buzilmaydi.  Muzlatib  saqlanganda  mahsulotlardagi 

vitaminlar  va  boshqa  qimmatli  moddalar  yaxshi  saqlanadi.  Shu  sababli  muzlatish 

qishloq xo’jalik mahsulotlarini qayta ishlashning istiqbol usuli hisoblanadi. 

---

 

Meva  sabzavotlar  muzalitshga  ma’lum  tartibda  tayyorlanadi.  Bunda  ular 

sortlarga ajratiladi, tozalanadi, maydalanadi va ko’pgina hollarda blanshirlanadi. 

 

Meva  va  sabzavotlarning  tabiiy  xususiyatlarini  saqlash  uchun  muzlatishdan 

ilgari  organik  kislotalar  (askorbin,  limon  va  degidrooksimalen  kislotasi)  bilan 

ishlanadi. Ayrim mevalarni qiyomi bilan birgalikda muzlatiladi. Muzlatishda meva 

va sabzavotlar karton qutilarga yoki sellofan xaltachalarga solinadi. 

 

Muzlatish  jarayoni  dastlabki  vaqtda  ancha  intensiv  bo’ladi,  -15

0

Sda 

mahsulot  tarkibidagi  79%  suv  muzga  aylanadi.  Bunda  hujayra  tarkibidagi  suv 

emas, balki hujayralar oralig’idagi suv muzga aylanadi. 

 

Muzlatish  usuli  zarur  bo’lgan  sovuqlik  sovutish  mashinasida  hosil  qilinadi. 

Sovutish  bo’lmalari  suyuq  freon  (organik  birikma)  yoki  ammiak  bilan  sovtiladi. 

Ular  devor  yoki  uy  shipiga  o’rnatilgan  quvurda  aylanib  turadi.  Muzlatishlni 

tezlatish uchun ventilyator yordamida sovuq havo yuboriladi. Mahsulotlar maxsus 

bo’lmada saqlanadi. Muzlatish 1-3 kun davom etadi. 

Tez  muzlatiladigan  plitali  qurilma  ammiak  yoki  namakob  aylanib 

yuoradigan  ichi  bo’sh  plitalardan  iborat.  Mahsulotlar  qutilarga  solinib,  plitalar 

ustiga  qo’yiladi.  Qurilma  muzlatish  jarayonini  2-3  soatga  qisqartiradi.  Bunday 

qurilmada  oz  miqdordagi  mahsulotlar  muzlatiladi.  Suyuq  azot,  freno  va  boshqa 

manbalar yordamida muzlatish usuli sinab ko’rilgan. Bunda harorat 100

0

Sdan past 

bo’ladi. Odatda, sabzavotlar 18

0

Sda, mevalar 12

0

Sdan yuqori bo’lmagan haroratda 

12  oygacha  muzlagan  holatda  saqlanadi.  Bunda  havoning  nisbiy  namligi  95-

98%dan kam bo’lmasligi lozim. 

Muzlatilgan mahsulotlar buzilmasligi uchun maxsus poyezd va avtomobillar 

(refrijeratorlar)da tashiladi. Ularda harorat 0

0

S dan 10

0

Sgacha tutib turiladi. 

Muzlatilgan sabzavotlar ishlatishdan oldin qaynoq suvda ushlab turiladi. Pomidor 

va mevalar esa ochiq havoda eritiladi 

 

 

 

 

---