Ismatov Tulkinning bitiruv malakaviy ishi mavzu: O’y sharoitida

6.2.Meva-sabzavotlarni saqlashning xalq usullari 

 

Sabzavot va qovunni saqlash O’zbekistonda qadim zamonlardan rasm bo’lib 

keladi. Bu mahsulotlarni uzoq vaqt saqlash borasida ko’p tajriba to’plangan. 

 

Aholini  yangi  sabzavot,  poliz  mahsulotlari  va  kartoshka  bilan  yil  bo’yi 

muntazam  ta’minlashda  sabzavotlar  xo’jaliklarda  shunday  mahsulotlarni  uzoq 

saqlashning katta ahamiyati bor. 

 

Xorazm,  Sirdaryo,  Buxoro  va  boshqa  viloyatlarning  polizchilari  qovunni 

oddiy binolarda kelgusi yil parel-may oylarigacha yetkazib saqlash texnologiyasini 

ishlab chiqishgan. 

 

Farg’ona  viloyatining  oltiariq  tumanidagi  sabzavotkorlarning  piyoz  ekinlari 

mahsuloti,  bodiring,  turp  va  sholg’om  yetishtirishning  haqiqiy  ustalar  bo’libgina 

qolmay.  Balki  shu  mahsulotlarni  barraligicha  uzoq  saqlash  usullarini  ham  chuqur 

bilishadi. 

 

Samarqand  dehqonlarida  keng  rasm  bo’lib  kelayotgan  bahorgi  navro’z 

bayrami  ham  katta  e’tiborga  sazovor.  Shu  bayram  kunlari  mehnatkashlarning 

dasturxoniga  qovun,  tarvuz,  olma,  nok,  behi  va  anordan  iborat  yetti  xil  meva  va 

sabzavot  muhayyo  bo’lishi  lozim.  Shu  bosidan  dehqonlar  mazkur  mahsulotlarni 

mart oyining oxirigacha yetkazib berishga harakat qilishadi. 

 

O’zbekiston  aholisi  qovun  saqlash  bilan  azaldan  shug’ullanib  keladi.  Turli 

tuproq-iqlim  mintaqalarida  xalq  qovunni  uzoq  muddatga  saqlashga  imkon 

beradigan  o’ziga  xos  usullarni  bunyod  etgan.  Yer  yuzidagi  har  xil  bino  va 

yerto’lalar  qovunlar  asrashga  moslashtiriladi  yoki  harorat  va  havon  namligini 

rostlab  turadigan  maxsus  qovunxonalar  quriladi.  Chunonchi,  Xorazm  viloyatida, 

Farg’ona viloyatining Beshariq tumanida, Buxoro viloyatining Qizil tepa tumanida 

qovunlar  maxsus  qurilgan  qovunxolnalarda  saqlanadi.  Qovun  saqlashga 

mo’ljallangan binolarda harorat va havon namligini to’g’rilab turish uchun deraza 

va eshiklar bo’lish kerak.  Qovun bino ichidagi 3-4 qator ustunlarga osilib, saxida 

esa nihol, qamish, quruq va boshqa narsalar ustida saqlanadi. 

 

---