Ismatov Qurbonning Mavzu: Chiziqli operatorlar spektri va rezolventasi Ilmiy rahbar: katta o’qituvchi Do’stov s navoiy-2021 reja

Yechish. Ma’lumki, ((3.2) ga qarang)

ya’ni (3.4)

tenglama ixtiyoriy uchun yagona nol yechimga ega. Demak, operator xos qiymatlarga ega emas, ya’ni (4.4) tenglama faqat nol yechimga ega ekanligida. tenglamaning ixtiyoriy da yagona yechimga ega ekanligi kelib chiqadi. Demak, operatorga teskari operator mavjud va u (3.3) formula bilan aniqlanadi. Xuddi 3.1-misoldagi kabi ko‘rsatishimiz mumkinki, tenglik o‘rinli. Haqiqatan ham, agar bo‘lsa, u holda (3.3) ning o‘ng tomoni ixtiyoriy da uzluksiz funksiya bo‘ladai, ya’ni va teskari operatorlar haqidagi Banax teoremasiga ko‘ra, operator chegaralangan bo‘ladi, demak regulyar nuqta, ya’ni Agar bo‘lsa, u holda (3.3) formula bilan aniqlangan operator fazoning hamma yerida aniqlanmagan, bundan Bulardan, ekanligi kelib chiqadi. Endi ekanligini ko‘rsatamiz. Ixtiyoriy uchun operatorning qiymatlar sohasi



fazoda zich emas. Haqiqatan ham, chiziqli ko‘pxillilikdagi ixtiyoriy uchun shart bajariladi. Agar biz desak, u holda ixtiyoriy uchun



tengsizlik o‘rinli. Demak, chiziqli ko‘pxillilikdan elementga yaqinlashuvchi ketma-ketlik ajratish mumkin emas. Qoldiq spektr ta’rifiga ko‘ra, ixtiyoriy uchun munosabat o‘rinli. Bundan kelib chiqadi. Teskari munosabat doim o‘rinli. Demak,

3.1 va 3.2-misollarda bir xil qonuniyat bo‘yicha ta’sir qiluvchi operator har xil va fazolarda qaralgan. Har ikki holda ham operatorning spektri kesma bilan ustma-ust tushgan, lekin spektrning qismlarida (strukturasida) o‘zgarish bo‘ldi. Birinchi holda (16.1-misolda) edi, ikkinchi holda

3.3. Endi Hilbert fazosida ko‘paytirish operatorini, ya’ni

(3.5)

operatorni qaraymiz . Uning xos qiymatlarini va spektrini toping.