Ismailova Zukhra Karabayevna, Maxsudov Po’lat Maxsudovich, Ergashev Oybek Karimovich

Keysning  mohiyati.
  Keys-stadi  (Case  study)  yoki  aniq  vaziyatlar  metodi 
(inglizcha  ―
case
  –  ―hodisa,  vaziyat  so‘zidan  kelib  chiqqan)  –muammoli 
vaziyatni  tahlil  qilish  metodi  bo‘lib,  u  ta’limda  aniq  bir  vazifa  (topshiriq)  ni  –
muammoli  vaziyat(keys)ni  yechishga  asoslangan.Ta’lim  jarayonida  o‘qituvchi 

---

 
148 
keys  vositasida  ta’lim  oluvchilardan  xuddi  shunga  o‘xshash  yechimlarni  talab 
etadi.  
 
Keys  texnologiyasining  maqsadi  talabalarni  yakkama-yakka  va  jamoada: 
axborotni  tahlil  qilish;  berilgan  masalani  yechish  uchun  ularni  ajratish;  asosiy 
muammolarni aniqlash; yechishning muqobil yo‘llarini generatsiya qilish va ularni 
baholash;  muqobil  yechimni  tanlash  va  harakat  dasturini  shakllantirish  va 
boshqalar hisoblanadi.  
Keys texnologiyasi aniq  vaziyat ta’lim berishni haqiqiylikka bog‘laydi: keys 
ta’lim  oluvchilarga  vaziyatni  tashhis  qilish,  farazlarni  ifodalash,  muammolarni 
aniqlash,  qo‘shimcha  axborotlarni  yig‘ish,  farazlarga  aniqlik  kiritish  va 
muammolarni  yechish  bo‘yicha  aniq  bosqichlarni  loyihalashda  amaliy 
faoliyatlarini  modellashtirish  imkonini  beradi.  Keys  ta’lim  oluvchilarga  tahlil 
qilish,  barqarorlashtirish  yo‘llarini  qidirish  va  muammoni  yechish  erkinligini 
beradi.  Keysni  ishlab  chiqishda  ta’lim  oluvchilar  mustaqil  ta’lim  olish  jarayonini 
yaratadilar  va  jarayonda  o‘zaro  harakatda  haqiqiy  fikr  almashish  holatlarini 
vujudga keltiradilar. 
Mustaqil  ta’limda  Keys  texnologiyasidan  foydalanishni  mohiyati  shundan 
iboratki,  talabalarga  real  tashkilotning  faoliyatida  duch  kelinadigan  yoki  realga 
o‘xshash modellashtirilgan aniq bir vaziyatning tavsifi beriladi. Talabalar mustaqil 
ishni  bajarishdan  oldin  muammo  bilan  tanishib  chiqishlari  va  uning  yechish 
usullarini  o‘ylab  qo‘yishlari  lozim  bo‘ladi.  Mustaqil  ishni  bajarishda  amaliyotdan 
keltirilgan  holatni  jamoaviy  yoki  yakka  tartibdagi  muhokamasi  amalga  oshiriladi. 
Har bir keys ishlab chiqarish vaziyatlari asosida ishlab chiqilgan, talabalarda ishlab 
chiqarish  masalalarini  yechimi  algoritmini  mustaqil  ravishda  konstruksiyalash, 
loyihalash  ko‘nikmalarini  shakllantiradigan  o‘quv-uslubiy  materiallarning  to‘liq 
jamlamasini ifodalaydi.  
Mustaqil ta’limda keyslardan foydalanish talabalarni faollashtiradi va ularni 
real  vaziyatlar  bilan  “birga-bir”  qoldirib,  tahliliy  va  kommunikativ  qobiliyatlarini 
rivojlantirgan  holda  amaliy  ishni  bajarishga  imkoniyat  beradi.  Keys  texnologiyasi 

---

 
149 
nafaqat muammoni ifodalash, balki uni samarali yechish, shuningdek, ifodalangan 
muammoni  tashuvchisi  sifatida  chiqishi  mumkin  bo‘lgan  aniq  vaziyatni  tanlashni 
ham ko‘zda tutadi.