Ислоҳотҳои соҳаи маориф дар республикаи Ӯзбекистон

Тањсили баъди тањсилоти олї. То соли 2012 муддати аспирантура (аз
3 сол), докторантура (аз 3 сол) иборат буда, дар солњои 2012–2017 док-
торантураи якзинагї фаъолият мебурд. Дар байни солњои 2013–2017 фаќат наздики 360 нафар тадќиќотчї диссертатсияи докториро њимоя намуд. Ин натиља эњтиёљи муассисањои тањсилоти олї ва тадќиќоти илмии республикаро ба кадрњои баландмалакаи илмї ва илмию педагогї ќонеъ карда натавонист. Бо маќсади боз њам такмил додани соњаи таълим баъди хатми муассисаи таълими олї, вусъати имкониятњо барои намоён кардани иќтидори интеллектуалии љавонон дар Љараёни имтињони тест дарпавилён бобати тадќиќоти илмї ва дар заминаи омўзиши амалиёти пешќадами байналмилалї аз 1-уми июли соли 2017 тартиби дузинагии тањсилоти баъди муассисаи олии таълим љорї карда шуд. Аввалан, њимояи диссертатсия ва докторантураи такягоњї, ки оид ба соњаи дахлдор дараљаи илмии доктори фалсафа (PhD) ва сониян, њимояи диссертатсия ва низоми докторантура, ки оид ба соњаи дахлдор дараљаи илмии доктори илм (Doctor of Science) медињад.
Бакалавр (лот. Baccalaureus) – дараљаи илмии донишљўёне, ки зинаи якуми барномаи таълими олиро хатм кардаанд.
Магистр ( лот. – сардор, устод) – дараљаи илмии байни бакалавр ва доктори илм дар баъзе мамлакатњо. Ба шахсоне, ки баъди курси такягоњии таълими олї барномаи иловагиро иљро кардааст, имтињонњои махсусро супурда, кори муайяни илмиро њимоя намудааст, дода мешавад.
Шароити нави фарорасида ба куллї ислоњ намудани соњаи илму техникаро таќозо намуд. Зеро њал намудани муаммоњои илмию техникии муњим пешрафти республикаро таъмин менамуд. Пеш аз њама, бино ба фармони Президенти Республикаи Ўзбекистон аз моњи марти соли 1992 маќомоти ваколатдори ташкилкунандаи кадрњои илмї – Комиссияи олии аттестатсия (КОА) ташкил шуд. Дар асоси фармони Президент аз моњи июли соли 1992 “Дар бораи аз тарафи давлат пуштибонї кардани илму техника ва инкишоф додани фаъолияти инноватсионї” олимони республика барои аз бар намудани таљриба ба кишварњои хориљї мерафтагї шуданд. Дар таркиби Академияи илмњо маркази инноватсия ва тиљорати ихтироъњои илмии республика ташкил карда шуд, ки бо баровардани натиљањои илмї ба бозори дохилию хориљї машѓул мешуд.
Соли 1997 Академияи Маъмун аз нав ташкил карда, он њамчун шўъ-
баи минтаќавии Академияи илмњои Ўзбекистон фаъолият менамояд. Соли 2000 Бунёди дастнависњои Институти шарќшиносии Академияи илмњо њамчун яке аз хазинањои бойтарини дастнависњои дунё ба рўйихати мероси мадании ЮНЕСКО дароварда шуд.
Мувофиќи ќарори Президенти Республикаи Ўзбекистон аз моњи ав-
густи соли 2006 “Дар бораи чораву тадбирњои мувофиќ намудан ва так-
мил додани инкишофу идоракунии илму технологияњо” дар назди Дево-
ни Вазирон Кумитаи мувофиќ намудани инкишофи илм ва технологияњо
ташкил карда шуд (њоло вазорат).Бар зиммаи кумита тањияи самтњои
Ярмаркаи республика оид ба ѓояњои инноватсионї, технологияњова лоињањо. устувори инкишоф додани илму технологияњо, интегратсия намудани илми академикї ва муассисањои таълими олї, кўмак расонидан ба инкишофи њамкорињои байналмилалї дар соњаи илмї гузошта шуд.
Аз соли 2008 инљониб дар Тошканд Ярмаркаи ѓояњои инноватси- онї, технологияњо ва лоињањо баргузор мешавад. Дар доираи ярмар-кањои I–VIII, ки дар солњоли 2008–2015 гузаронида шуданд, љамъ бешаз 4000 ихтироъњо таќдим карда шуд. Аз соли 2008 беш аз 3000 шартномаи баробар ба 113 млрд. сўм имзо гардид. Олимони Ўзбекистон инкишофи маънавию маърифї ва мадании љамъияти демократї ва њуќуќиро тадќиќ намуда, ба муваффаќиятњои маълуми соњаи ташаккули иќтисодиёти инноватсионї, сарфаи энергия ва ашёи хом, бо ахборот фаро гирифтан ва ахборот-коммуникатсия, инкишофи кимё, био ва нанотехнологияњо, соњаи кишоварзї, экология ва муњофизати муњити атроф, тиббиёт, фармакология, геология, геофизика, сейсмология ноил мешаванд. Дар соњаи бостоншиносї (археология) низ пешравињо ба назар мерасанд. Аз љумла, аз соли 2002 маљмўаи солонаи “Ўзбекистонда археологик тадќиќотлар” (“Тадќиќотњои бостоншиносї дар Ўзбекистон”), аз соли 2012 маљаллаи “Ўзбекистон археологияси” чоп мешавад. Дар асоси тадќиќотњои бостоншиносї умри чандин шањрњои бостонї аниќ карда, юбилейњояшон гузаронида шуданд. Њоло олимони дигар соњањо низ натиљањои бузург ба даст оварда истодаанд. Маълумотномаи ноёби илмии иборат аз 10 љилд бо номи “Пайвастњои табиї (Захирањои растанї, сохт ва хусусиятњои онњо”), ки аз тарафи Институти кимиёи моддањои растании Академияи илмњо тайёр шуда буд, ба забони англисї дар Лондон чоп шуд. Ин њам аз инкишофи њамкории байналмилалї дар соњаи илм далолат медињад. Дар солњои аввали истиќлол экспорти мањсулоти илмии Академияи илмњо 8,2 маротиба афзуд.