Islomshunoslik fakulteti

2.3 Tabaqotga oid yozilgan asarlar.

Tabaqotga oid asarlar bir qancha namunalari mavjud bo`lib ular ma`lum bir to`plamga ega. Eng yirik biagrafik lug`at Ibn Sadning ‘’’Tabaqot al kubra’ bo`lib bu asar birinchi bo`lib Otto Loth tomonidan o`rganilgan va qisqa asar shaklida 1869-yilda chop etilgan. Ibn Sadning bu asari barcha Payg`ambarimizning sahobalarini ularning tarixini o`rganib chiqqan. Sahobalar- bukar payg`ambarimizning aytgan barcha so`zlarini yetqazib beruvchilardir. Sahobalar Badr jangida ham qatnashishgan va keyinchalik Islom dini bo`lgan yurtlarga ko`chib yurishgan.

Yana bir buyuk olim Ibrohim Hafsi o`zining ba`zi asarlarida tabaqot janri rivoji haqida organishlar olib borgan. Hafsining aytishicha hadis ilmi nafaqat tabaqot janrining tarixiga balki keyinchalik rivojlanib ketishiga hissa qo`shadi. Koperson Ibn Sadning Tabaqot al kubra asarini hadisni yetzqazib beruvchi asar deb noo`to`g`ri taqlqin qilinganini aytib o`tadi.Bu asardagi so`zlarni boshqa joyda uchrata olmaysiz, chunki unda payg`ambarimizning eng muhim tarjimayi holi keltirib o`tilgan.

Makdisi va Halidi shuni ta`kidlab o`tganki tabaqot asarlarining mazmun va shakli din olimlari uchun muhim sifatlari haqida eng asosiy ma`lumotlar bilan ta`minlaydi.Ko`plab tabaqotlar xronoligik tarzda avloddan avlodga alfavit jihatdan tuziladi. Tabaqot textlari biagrafik metodlning uchta kategoriysini ko`rsatadi. Masalan,Ibn Qadi zshuhbah quyidagilarni aytib o`tadi: Islom dinining boshqaruvchilaridan biri al-Shafi talabalaridan