IJARAH FONDIDAGI MAXSUS SHARIAT KO'RIMALARI: • Aktiv lizing beruvchiga yoki fond rahbariyatiga tegishli bo'lishi kerak.
• Lizingga olingan aktivlar uzufruktga ega bo'lishi kerak.
• Ijaraga olish faqat o'sha paytdan boshlab olinishi kerak
uzufrukt lizing oluvchiga topshiriladi.
• Ijaraga olingan mol-mulk halol (ruxsat etilgan) foydalanish xususiyatiga ega bo'lishi kerak
mumkin.
• Lizing beruvchi barcha majburiyatlarni o'z zimmasiga olishi shart
aktivlarga egalik qilish.
• Ijara belgilangan bo'lishi va tomonlarga ma'lum bo'lishi kerak
shartnomaning boshlanishi.
TOVAR FONDATI:
Tovar fondi - bu tovar biznesiga sarmoya kiritish uchun investorlarning qo'shma pul mablag'lari. Ushbu fondda turli investorlarning ortiqcha mablag'lari birlashtiriladi va qayta sotish maqsadida turli xil tovarlarni sotib olishga investitsiya qilinadi. Foyda kapitalning o'sishi orqali, ya'ni tovarlarni narxi past bo'lganda sotib olish va narxlari yuqori bo'lganda sotish orqali erishiladi. Sotish narxi va sotib olish narxi o'rtasidagi farq yalpi foyda hisoblanadi. Sof foyda (ya'ni foyda fondini boshqarish to'lovi) fond boshqaruvchisi va investor o'rtasida taqsimlanadi (mudoraba bo'lsa). Investor(lar)ning foyda ulushi belgilangan tartibda taqsimlanadi
ularning hovuzdagi ulushi.
BUVAR FONDLARI UCHUN MAXSUS SHARIAT YO'LLARI:
• Sotish vaqtida tovar sotuvchiga tegishli bo'lishi kerak.
• Forvard savdolari va qisqa muddatli savdolarga ruxsat berilmaydi, bundan tashqari
Salom va Istisna.
• Tovarlar halol bo'lishi kerak, shuning uchun taqiqlangan tovarlar kabi
sharob, cho'chqa go'shti va boshqalarga ruxsat berilmaydi.
• Tovarning narxi qat'iy bo'lishi va tomonlarga ma'lum bo'lishi kerak.
MURABAHA FOND:
Murabaha fondi - bu qimmatli qog'ozlar bo'yicha qayta sotish maqsadida aktivlar yoki tovarlar yoki tovarlarni sotib olishga sarmoya kiritish uchun investorlarning qo'shma pul mablag'idir. Ushbu fondda turli investorlarning ortiqcha mablag'lari birlashtiriladi va to'lovni kechiktirilgan holda qayta sotish maqsadida turli xil tovarlar yoki aktivlarni yoki tovarlarni sotib olishga investitsiya qilinadi. Foyda belgilash orqali erishiladi, ya'ni sotib olish narxi va foyda marjasi. Belgilangan sotuv narxi va sotib olish narxi o'rtasidagi farq yalpi foyda hisoblanadi. Sof foyda (ya'ni foyda fondini boshqarish to'lovi) fond boshqaruvchisi va investor(lar) o'rtasida taqsimlanadi (mudaraba bo'lsa). Investor(lar) ning foyda ulushi ularning hovuzdagi ulushiga qarab taqsimlanadi. Murabaha jamg'armasi tovar fondiga o'xshash bo'lsa-da, ular o'rtasida farq bor. Tovar fondida tovar joyida sotiladi va to'lov bir vaqtning o'zida olinadi. Tovar fondida kechiktirilgan to'lov mavjud emas. Murabaha fondida esa tovar joyida sotiladi va to'lov kechiktiriladi va kelajakda, bo'lib-bo'lib olinadi. Yana bir farq shundaki, tovar fondida fond boshqaruvchisi mahsulotning foyda normasi va haqiqiy qiymatini mijozga oshkor qilishi shart emas, Murabaha fondida esa uni
fond boshqaruvchisi xaridor yoki oxirgi foydalanuvchiga tovarlarning haqiqiy tannarxini va foyda chegarasini oshkor qilishi shart.
MURABAHA FOND UCHUN XUSUSIY SHARIAT KO'RIMALARI:
• Sotish vaqtida tovarlar sotuvchiga tegishli bo'lishi kerak.
• Tovarlar halol bo'lishi kerak, shuning uchun vino kabi taqiqlangan mahsulotlar,
cho'chqa go'shti va boshqalarga ruxsat berilmaydi.
• Tovarlarning narxi qat'iy bo'lishi va tomonlarga ma'lum bo'lishi kerak.
• Sotuvchi xaridorga foyda marjasini oshkor qilishi kerak.
• Tovarlarni yetkazib berish joyida bo'lishi kerak.
• To‘lov kechiktirilishi yoki bo‘lib-bo‘lib to‘lanishi kerak.
• Ushbu fondning sertifikatlari muzokara qilinmaydi.
Aralash fond:
Aralash fond - bu investor(lar) dan aktsiyalar, lizing, tovar va murabaha biznesi kabi investitsiyalarning turli turlarida foydalanish uchun qo'shma pul mablag'idir. Ijaraga olinganda sof foyda yoki sof daromad (ya'ni foyda jamg'armasini boshqarish to'lovi) investorlarga ularning hovuzdagi ulushiga qarab taqsimlanadi. Ushbu turdagi fondlarda moddiy boyliklar 51% dan ortiq bo'lsa va likvidlik va qarz 50% dan kam bo'lsa, bu fondning sertifikatlari kelishilishi mumkin. Biroq, agar likvidlik va qarzning ulushi 50% dan ortiq bo'lsa, mulkchilik sertifikatlari sotilmaydi.
Bundan xulosa qilish mumkinki, investitsiya fondlari xavf-xatarga duchor bo'ladi
kapital yo'qotish. Ushbu xavfga qaramay, ular investorlarga bir qator imtiyozlarni taklif qilishadi. Investorlar o'z portfellarini diversifikatsiya qilishlari va fonddagi birliklarni sotib olish orqali riskni tarqatishlari mumkin, chunki har bir birlik fondga tegishli bo'lgan har bir moliyaviy aktivning kichik miqdorini ifodalaydi. Jamg'arma, shuningdek, ko'plab investorlarga individual investorlar qo'lida bo'lmagan turli investitsiya yo'llariga kirishni taklif qilish orqali yordam beradi. Va nihoyat, eng muhimi, mablag'lar nisbatan past tranzaksiya xarajatlarini talab qiladigan katta miqdorda investitsiyalarni sotib olishlari mumkin.
BIZ O'GIRGANLARNING RESMASI:
Ushbu modulda biz quyidagilarni bilib oldik:
"Islom investitsiya fondi" atamasi odatda qo'shma pulga ishora qiladi
bunda investorlar o'zlarining ortiqcha pullarini shariat tamoyillariga qat'iy rioya qilgan holda foyda olish uchun investitsiya qilish maqsadida hissa qo'shadilar.
Islom investitsiya fondi kompaniyaning yuridik shaxsi bilan ishlaydi,
Ishonch yoki hamkorlik.
Mudaraba, Vakala va Musharaka shartnomalari Islom jamg'armalarida tegishli fondlarni tuzish uchun foydalaniladi.
Shariat skriningi sanoat skriningi va
Har qanday Islom jamg'armasi uchun moliyaviy tekshiruv muqarrar.
Shariat indekslari shariatga mos kompaniyalar ro'yxatini taqdim etadi
ga nisbatan ular o'rtasida ma'lum farqlar mavjud bo'lsa-da
skrining parametrlari.
Islomiy mablag'larga nisbatan tozalash shunchaki chegirmani anglatadi
manbasi qabul qilinishi mumkin bo'lmagan daromadlarni investitsiya qilish
shariat nuqtai nazaridan.
Ochiq fondlar, yopiq fondlar kabi har xil turdagi fondlar
Fondlar, birja fondlari (ETF), aktsiyadorlik fondlari, aralash fondlar va boshqalar
tegishli shartnomalardan foydalangan holda Islom fondi sifatida tashkil etilishi mumkin.
