Ислом Каримов

Назорат саволлари 
Қандай ўзгарувчиларга символли ўзгарувчилар дейилади? 
Сатр деб нимага айтилади? 
Белгиларни қайта ишловчи функцияларни қайсиларини биласиз? 
Тоифа ўзгартирувчи функцияларни қайсиларини биласиз? 
Сатрлар устида амал бажарувчи функцияларни қайсиларини биласиз? 
 

---

8.1. Структура (тузилма) ҳақида маълумот 
~ 34 ~ 
8. Структуралар ва бирлашмалар 
Режа: 
Структура (тузилма) ҳақида маълумот
Структура эълон қилиш ва хотирадан ажратиладиган жой 
Бирлашмалар эълон қилиш
Бит майдонлар, уларга ишлов бериш 
Структура элементларига мурожаат
Массивлар ва структуралар 
Структурани узатиш 
Структураларда кўрсаткич 
8.1. Структура (тузилма) ҳақида маълумот 
Ҳозирги кунгача ўрганиб келган маълумотлар тоифаси оддий кўринишга 
эга эди. Масалан, 
int
тоифаси фақат бутун сонларни сақлаш учун ишлатилади. 
Масссив ва тўпламларда эса элементлари қайси тоифада эълон қилинган бўлса, 
фақат шу тоифадаги тартибланган маълумотларни сақлайди. Амалиётда эса 
ахборотни сақлаш, қайта ишлаш учун маълумотларнинг ҳар хил тоифаларини 
аралаштириб фойдаланишга тўғри келади. Маълумотларни аралаш тоифаси 
билан ишлаш учун С++ дастурлаш тилида 
struct
(структура ёки тузилма)дан 
фойдаланилади.
Структура деб
, ҳар хил тоифадаги маълумотларнинг чекланган 
тўпламига айтилади. Структуралар – майдон деб аталувчи чекли сондаги 
ҳадлардан ташкил топади. Структура нималиги билиш учун қуйидаги мисолни 
кўриб чиқамиз. 
№ 
Фамилияси ва исми 
Семестр 
натижаси 
1 
Абдуллаев Дилшод 
4 
2 
Абдурахимов Неъмат 
4 
3 
Ражабова Дилбар 
5 
4 
Каримова Наргиза 
4 
5 
Эргашев Қамбарали 
3 
Бу жадвалнинг ҳар бир сатри ҳар хил тоифадаги алоҳида элементлардан 
тузилган. 
1. Тартиб рақами – бутун сонларда 
2. Фамилияси ва исми – белгили сатрларда 
3. Семестр натижаси – бутун сонларда
Бу маълумотларни бир гурухга, структурага бирлаштириш мумкин. 
Қуйидагича белгилашлар киритамиз:

Semestr – структуранинг номи;

n – тартиб рақами;

fio – фамилияси ва исми; 

---

8. Структуралар ва бирлашмалар 
~ 35 ~ 

sem_nat – семестр натижаси.