Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti «elektronika va avtomatika» fakulteti

Пезометрик сатҳ ўлчагичнинг принципиал
схемаси
Pezometrik sath o‘lchagichlar turli xil: agressiv, agressiv bo‘lmagan va qovushqoqligi katta boelgan suyuqliklarni ochiq yoki berk idishlardagi suyuqliklar sathini o‘lchashda qo‘llaniladi. Suyuqlik solingan idishga pezometrik naycha 1 tushiriladi va uning ustki tomoni manometr 4 bilan parallel qilib havo yoki inert gazi manbaiga ulanadi. Unda havoning sarfi drossel 3 bilan cheklanib, rotametr 2 yordamida nazorat qilib turiladi.
Idishdagi suyuqlik sathining berilgan N balandligida pezometrik naychadan suyuqlik orqali chiqadigan havo pufakchalarining har sekundda bittadan chiqishi ta’minlangan bo‘lishi kerak.
Suyuqlik sathi ortsa, naychadagi bosim ortadi, undan chiqadigan pufakchalar soni kamayadi, suyuqlik sathi kamaysa, naychadan chiqadigan pufakchalar soni ortadi. Bosimning bunday o‘zgarishini manometr 4 o‘lchaydi, manometr shkalasi suyuqlik sathiga muvofiq darajalangan bo‘ladi.
Suyuqlik sath tizimda barqarorlangan bosim bo‘yicha topiladi:
P-Px=H∙ρ∙g, (6)
bu erda,n
bu erda, Rx — idishda suyuqliklar ustidagi bosim, R — Rx bosim manometr 4 bilan topiladi.
Suyuqlik sathni o‘lchashda ma’lum sharoitlarda statik elektr toki paydo
bo‘lishi mumkin. SHuning uchun tez alangalanuvchi va portlash xavfi bor suyuqliklarni nazorat qilishda inert gaz sifatida karbonat angidrid, azot, tutunli gazlar yoki maxsus pezometrik sath o‘lchagichlar ishlatiladi.
SHu turdagi sath o‘lchagichlar er osti idishlarida, yonilg‘i ballast va boshqa sisternalarda, agressiv suyuqliklar va qator boshqa hollarda sathni o‘lchash uchun keng qo‘llaniladi. Bunday asboblar suyuqlikning doimiy zichligida ±1,5% aniqlik bilan o‘lchaydi.

Xulosa
Gidrostatik sath о'lchagichning eng oddiysi bo'lib shisha nay­chali suv o'lchagich xizmat qiladi, u bosim o'lchash idishlarida, yuqori bosimlar yoki vakuumlarni o'lchashda qo'llaniladi. Za- monaviy bug' generatorlarida oddiy suv o'lchash naychalarini ishlatish noqulay, chunki sath o'lchagichlami boshqaruv postiga yoki kamida boshqaruv posti belgisigacha о 'tkazish zarur bo 'ladi. Pasaytirilgan ko'rsatkich bilan ishlaydigan bug' qozoni baraban- larida sath о'lchagichning eng oddiysi bu ulanuvchi liniyadagi suvning zichligidan ко 'ra yuqori zichlikli suyuqliklar to 'siqlaridan foydalaniladi.
Gidrostatik sath o'lchash usuli qator afzalliklarga ega. Bu kabi sath о'lchagichlar mexanik mustahkam, montaji oddiy, ishonchli. Ammo ularning kamchiligi ham mavjud: sezgir elementi nazorat qilinayotgan muhit bilan bevosita aloqadordir.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   Alan S. Moris, Reza Langari. Measurement and Instrumentation. -UK: Academic Press, 2016. -697p.
   
2. 
   Yusupbekov N.R., Muxamedov B.I., G’ulomov Sh.M. Техnologik jarayonlarni nazorat qilish va avtomatlashtirish. –Тоshkent: O‘qituvchi, 2011. -576 b.
   
3. 
   Юсупбеков Н.Р., Мухамедов Б.Э., Ғуломов Ш.М. Технологик жараёнларни бошқариш системалари. –Тошкент: Ўқитувчи. 1997. -704 б.
   
4. 
   Зайцев С.А., Грибанов Д.Д., Толстов А.Н., Меркулов Р.В. Контрольно-измерительные приборы и инструменты. –М.: Академия, 2002. -464с.
   
5. 
   Иванова Г.М., Кузнецов Н.Д., Чистяков В.С. Теплотеxнические измерения и приборы. –М.: МЭИ, 2005. -460с.
   
6. 
   ГОСТ 8.563.1-1997. Измерение расхода и количества жидкостей и газов методом переменного перепада давления. М.: ИПК Издательство стандартов, 1999.
   

Internet saytlar

1. 
   www. kipia.info
   
2. 
   2.
   
3. 
   www. kipia.ru
   
4. 
   www.electroengineer.ru
   
5. 
   www.bibliofond.ru
   
6. 
   www.stroy-podskazka.ru