Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti elektrodinamika va radioto

4.Elektrostatik maydon energiyasi
Umumiy holda, elektrostatik maydon energiyasi quyidagicha aniqlanadi

. (3.10)
Bu ifoda faqat ta’sirlashish energiyasini hisobga oladi. Nuqtaviy zaryadning xususiy energiyasi rasman cheksizga teng. Chunki, cheklangan miqdorli bu zaryadni bir nuqtaga jamlash uchun cheksiz katta ishni bajarish talab etiladi. Bu formuladan foydalanish uchun, zaryadlar orasidagi masofa ularni tashuvchi jismlar o‘lchamidan ancha katta bo‘lgan masofada joylashgan bo‘lishi lozim.

Elektrostatik maydon energiyasini quyidagi ifoda yordamida yozish mumkin

. (3.11)
Vektorlar tahlili kursidan quyidagi ma’lum
div (D) =  div D + Dgrad . (3.12)
Yuqoridagi formuladan foydalanib, quyidagini yozish mumkin
, (3.14)
Madomiki, quyidagi ifodalar o‘rinli ekan,

divD =, grad = - E,

 div (D) dV =  D dS,

^{V S}

demak,

, (3.15)
DdS = -DdS = - dS.
U holda

, (3.16)

va elektr maydon energiyasi

. (3.17)
Birjinsli va izotrop muhitlarda
D = ₀ Е , (3.18)

demak,
, (3.19)

Bu tenglamaning fizik ma’nosi quyidagicha, elektr maydoni energiya tashuvchisi bo‘lib xizmat qiladi va energiya butun fazoda hajmiy zichlik bilan taqsimlangan.

. (3.20)
Elektr maydon kuchlanganligi noldan farqli bo‘lgan hollarda maydon kuchlari maydon energiyasi hisobiga ish bajarishi mumkin.