Ishqalanish jarayonining jadalligini ifodalaydigan param etrlar sirpa

a
n u q ta kuchdan xoli b o ‘ladi. M a’lum vaqtdan so ‘ng ikkinchi sharik 
tu shad i va jarayon tak ro rla n a d i.
(1.82)
E = e H ,
(1.83)

---

Shunday qilib, bir nuqtaga o'zgaruvchan yuklanishlar ta ’sir qiladi.
Yopishib qolish 
— qayta kristallanish h a ro ra tid a n past haro ratd a 
m etallarning o ‘zaro ishqalanishi yoki b irg alik d a deform atsiyalanishi 
natijasida bir-ibiri bilan m ahkam birikib qo lish i hodisasidir. T u tash 
d etallarn in g yopishib qolgan jo y la rid a u la r o 'rta sid a g i c h eg ara 
yo‘qoladi, m etallar birikib ketadi. S o 'n g ra ishqalanuvchi sirtlarning 
keyingi harakatida yopishish k o ‘p rik ch alari buziladi va quyidagi 
jarayo n lar kechadi.
Ashyo b ir sirtd a n m ikroskopik va s u b m ik ro sk o p ik z a rra la r 
ko‘rinishida ajralib, boshqa sirtga ko‘ch ib o ‘tad i (keyin bu zarralar 
disperslanadi va ishqalanish sohasidan c h iq ib ketadi).
Yupqa va yum shoq metall pardasi tu tash g an qattiq sirtga ko‘chib 
o ‘tadi (m asalan, bronzaning poMatga, q o ‘rg‘oshinning po‘latga, alu - 
miniy qoplam aning xromga surkalib qolishi).
Qattiq metall yum shoq sirtga k o 'ch ib o ‘tadi (p o ‘lat bronzaga, 
bronza plastikka ko‘chib o‘tadi), bunda p archalangan holatda ko‘chib 
o ‘tgan metall qattiqroq sirtni tirnaydi.
Ashyo ichkaridan o ‘yilib chiqadi, n a tija d a ch u q u r ariqchalar, 
o ‘yiqlar, teshiklar paydo b o ‘ladi. Bu n u q so n la r sirtqi qatlam lar- 
ning katta chuqurlikda jadal parch alan ish i b ilan bog'liqdir. M isol 
uchun 1.10-rasmda sharikli podshipnikda k u ch lar ta ’sirining sxem a- 
si ko‘rsatilgan.
1 . 1 0 - r a s m . S h a rik li p o d s h ip n ik d a k u c h l a r t a ’s ir in in g sx c m asi: 
a
— podshipnik sxemasi; 
b
— k u c h la r y o'nalishi.

---