Ишнинг кўзини биладиган одамнинг замонавий одоб- ахлоқ китоби./ Нашрга тайёрловчи Дилрабо Мингбоева

Раҳбар билан суҳбат
Иш қидириб борган ташкилотнинг 
остонасига қадам қўйган пайтингиз 
кўнгилдаги ҳаяжонни босишга ҳаракат 
қилинг. Бу даргоҳда сизни ишга олмас-
ликлари ҳам мумкин. Бу фожиа эмас. 
Яна ҳаяжонингиз, уятчанлигингиз ёки 
кескин хатти­ҳаракатингиз муродин-
гиз ҳосил бўлишига халақит беради. 
Сиз эшигини очиб кирган хона соҳиби сизни 
ўзи ўтиришга таклиф қилмаса, ўтирманг. Ўтиринг, 
деб ишора қилинган стулни у ёқ-бу ёққа силжит-
манг. Балки секингина столга яқинлаштириб, ўти-
ринг. Одоб сақлаб ўтиринг, зинҳор энгашиб, қий-
шайиб, оёқларингизни чалиштирманг. Бу ўринда 
қулоғингизни қашламоқчи бўлишингиз, қўлин-
гизда қаламни ўйнаб ўтиришингиз каби ҳолатлар 
одобсизлигингиз ҳақида тасаввур пайдо қилади.
Биринчи бўлиб гап бошламанг. Хушкайфият би-
лан саломлашиб, сизга савол беришларини кутинг. 
Одатда суҳбат бошида ўзингиз ҳақингизда 
гапириб беришингизни сўрашади. Сиз ўзингиз 

---

14
ҳақингизда нима дейишингиз лозимлигини ол-
дин ўйлаб, пишитиб қўйган бўлишингиз керак.
Хотиржам бир маромда гапиринг. Маълумо-
тингиздан тортиб шахсий сифатларингиз ҳақида 
бир бошдан сўзланг. Ўзингизни ортиқча мақтаб 
ҳам юборманг ва камситманг ҳам.
Кейин бевосита меҳнат фаолиятингиз ҳақида 
савол беришади. Иш берувчи ўз ишингизнинг 
устаси эканлигингиз ҳақида резюмеда ёзганла-
рингизни суҳбат асносида текшириб кўради. Шу 
боис бу суҳбатда ҳамма билим ва тажрибаларин-
гизни яхшилаб гапириб беринг.
Агар шахсий ташриф қоғозингиз бўлса, уни 
тўппа-тўғри иш берувчининг қўлига тутқазишин-
гиз ёки столи устига қўйишингиз мумкин. Яхшиси, 
ташриф қоғозингизни котиба қизга қолдириб кет-
ганингиз маъқул. У эса бошлиғига бериб қўяди.
Иш берувчи сизга бераётган саволларгаги-
на жавоб беринг, фикрингиз четга чалғимасин. 
Агар суҳбатдошингизни сизнинг саволга бер-
ган жавобларингиз ва бошқа жиҳатларингиз 
қониқтирса, унда суҳбатнинг иккинчи қисми 
бошланади. Унда сизга ташкилот ҳақида, сизга 
қандай мансаб ваъда қилинаётганлиги, мавжуд 
шарт-шароит ва қонун-қоидалар тўғрисида гапи-
рилади.
Уни диққат билан тингланг. Ва ўзингиз учун 
ноаниқроқ туйилган ҳолатларни қайтадан 
сўранг. Агар қўшимча саволларингизга берил-
ган жавоблар сизни қониқтирмаса, хайрлашиб, 
эшикни секин ёпиб ташқарига чиқиб кетишингиз 
мумкин. 

---

15
Агар ташкилотдаги шарт-шароитлар сизга 
маъқул келса, бу ҳақда суҳбатдошингизга билди-
риб қўйинг.
Агар сиз ҳам иш берувчига маъқул келсангиз, 
биринчи бўлиб масаланинг моддий томони ҳақи-
да сўз очинг. Лекин бу масалада даллолга айла-
ниб кетманг.
Хуллас, ишга киришга қилган ҳаракатингиз ё 
омадли, ёки омадсиз туйилади. Ҳатто, омад сизга 
кулиб боқса ҳам, шошилмасдан, яна бир карра 
ўйлаб кўринг, ташкилот фаолияти билан янада 
яқинроқ танишишга ҳаракат қилинг. Яъни, етти 
ўлчаб бир кесинг. Бу нарса бошлиқнинг назари-
да қадрингизни ҳам оширади.