Standartlashtirish davlat darajasida ishlab chiqarish faoliyati xavfsizligini ta'minlash uchun majburiy talablar, normalar va aniq qarorlarni tartibga soladi. Mehnatni muhofaza qilish standartlari tizimi (SSBT).
Baxtsiz hodisani bashorat qilish va mumkin bo'lgan oldini olish uchun ma'lumotlarni olish istagi korxonalar amaliyotida baxtsiz hodisa sodir bo'lgan mehnat sharoitlarining butun majmuasini batafsil o'rganishni ta'minlaydigan ishlab chiqarish jarohatlarini tahlil qilishning monografik usulining paydo bo'lishiga olib keldi: mehnat va texnologik jarayon, ish joyi, asosiy va yordamchi uskunalar, himoya vositalari va boshqalar.
Bu usul tadqiqotning texnik usullari va vositalaridan (uskunalar sinovi, ishlab chiqarish muhiti parametrlarini o'lchash va boshqalar) keng foydalanishni ta'minlaydi. Buning natijasida nafaqat avariya sabablarini aniqlash, balki mavjud va rejalashtirilayotgan ishlab chiqarishlarda yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan xavflarni ham aniqlash mumkin bo‘ladi. Ushbu usul asosida xavfli operatsiyalarni bartaraf etish va umumiy mehnat sharoitlarini yaxshilash maqsadida texnologik jarayonlarga o'zgartirishlar va takomillashtirishlar kiritiladi.
Shikastlanishlarni o'rganishning topografik usuli - bu baxtsiz hodisa sabablarini ular sodir bo'lgan joy bilan bog'lash. Barcha baxtsiz hodisalar muntazam ravishda ustaxonalar rejalarida odatiy belgilar bilan belgilanadi, buning natijasida ehtiyotkorlik bilan tekshirish va profilaktika choralarini ko'rishni talab qiladigan ish joylari va xavfli joylar aniqlanadi.
Shikastlanishlarni o'rganishning iqtisodiy usuli ishlab chiqarishdagi shikastlanishlar natijasida etkazilgan zararlarni aniqlash, shuningdek baxtsiz hodisalarning oldini olish bo'yicha chora-tadbirlarning ijtimoiy-iqtisodiy samaradorligini baholashdir.
Ko'rib chiqilgan usullarning kompleks kombinatsiyasi bilan eng to'liq va ob'ektiv natijalar olinadi.
Baxtsiz hodisalar va kasbiy kasalliklarning oldini olish bo'yicha chora-tadbirlarni rejalashtirishning ilmiy asosi shikastlanishlar va kasbiy kasalliklarning ishlab chiqarish omillariga bog'liqligini aniqlash asosida mehnat xavfsizligini bashorat qilishdir. Bunday tadqiqotlarni o'tkazish uchun jarohatlar va kasbiy kasalliklar bo'yicha uzoq muddatli statistik ma'lumotlar kerak.
Foydanilgan adabiyotlar
1.O’zbekiston Respublikasining Konstitusiyasi. Toshkent, ,,O’zbekiston", 1992 y.
2. Barkamol avlod - O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. Toshkent «SHarq",1998 y.
3.O’zbekiston Respublikasini Mehnat kodeksi Toshkent, 1996 y.
4.O’zbekiston Respublikasining “Mehnatni muhofaza qilish to’g’risida”gi Qonuni Toshkent, 1993 y.
5.V.S.Alekseev, E.O.Murodova, I.S.Davыdova. Bezopasnost jiznedeyatelnosti «Prospekt» Moskva-2006 g.
6.O.Qudratov, T.G’aniev. Hayotiy faoliyat xavfsizligi. Toshkent. «Mehnat»-2004.
7.H.E.G’oipov. Mehnat muhofazasi. Toshkent. «Mehnat»-2000.
8.O’.R.Boynazarov. Hayot faoliyat xavfsizligi. Ma’ruza matnlari to’plami. Qarshi-2000.
9. G’.E.YOrmatov. Hayot faoliyat xavfsizligi (Ma’ruza matnlari to’plami), Toshkent-2003
10. Bezopasnost jiznedeyatelnosti. Pod obщey redaksiey doktora texn. nauk, professora S.V.Belova. Moskva, «Vыsshaya shkola» 2003.
Do'stlaringiz bilan baham: |