Қишлоқ ХЎжалиги корхоналарини таркибий қайта тузиш агентлиги

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

88 
Расм 8.3. Сут қанди ишлаб чиқаришни қайта ишланаётган пишлоқ ости зардоб 
ҳажмига боғлиқлиги:
1-товар маҳсулоти; 2-творог зардобини келтирилган харажатлари; 3-товар маҳсулоти; 4-
келтирилган харажатлар 
 
8.3–расмдан кўриниб турибдики, сут қандини ишлаб чиқариш сменада 10 
тн дан кам бўлмаган пишлоқ ости сут зардобини, творог зардобини эса сменада 
21 тн дан кам бўлмаган хажмларда қайта ишлашда иқтисодий мақсадга 
мувофиқ ҳисобланади.
Сут зардобидан фойдаланишнинг оқилона йўналиши ичимликлар ишлаб 
чиқариш ҳисобланади. Бундай маҳсулотлардан бири уй шароити ёки умумий 
овқатланиш 
тармоқларида 
окрошка 
тайёрлаш 
учун 
мўлжалланган 
“Окрошечник” сут қатиқ маҳсулоти ҳисобланади.
Ёғсиз ва паст ёғли сут маҳсулотларини ишлаб чиқариш ёғли сут 
маҳсулотларини ишлаб чиқаришга нисбатан етарлича самарали, кўп ҳолларда 
эса янада самаралироқ ҳисобланади.
Ёғсиз сут оқсилларини полисахаридлар (пектин) ёрдамида концентрлаш 
самарали ҳисобланади.
Айрондан пастерланган ва ивитилган ичимликларни, шунингдек бошқа 
маҳсулотлар ва ярим тайёр маҳсулотларни ишлаб чиқариш ҳам юқори 
иқтисодий 
самарадорлик 
ва 
харажатларни 
тўлиқ 
қайтиши 
билан 
тавфсифланади.
Шундай қилиб, ёғсиз сут хом ашёсини саноат миқёсида қайта ишлашнинг 
иқтисодий самарадорлиги етарлича юқори, ушбу хом ашёдан маҳсулотлар ва 
ярим тайёр маҳсулотлар ишлаб чиқариш юқори рентабелли, капитал 
қўйилмаларни қоплаш муддатлари одатда икки йилдан ошмайди, кўп ҳолларда 
эса бир йилдан камдир.