Ishlatish joylari keltirilgan

IX-BOB. YASSI TEMIRBETON ORAYOPMALAR

1. Umumiy ma’lumotlar

To‘sinli orayopmalar yig‘ma (9.1-rasm), yaxlit (9.2 va 9.3-rasm) va yig‘ma yaxlit (9.4-rasm) temirbetondan tiklanadi. Yig‘ma va yig‘ma-yaxlit orayopmalar to‘sinlardan va plitapardan iborat bo‘ladi. To‘sinlar uzlukli yoki uzluksiz bo‘lishi mumkin. Uzlukli to‘sinlar ustunlar bilan sharnirli qilib biriktiriladi (9.5-rasm). Uzluksiz to‘sinlar ustunlar bilan bikr qilib (9.6-rasm) biriktiriladi.
Yig‘ma-yaxlit orayopmalarda to‘sinlarning ko‘ndalang kesimlari loyixaviy o‘lchamlaridan kichnk qabul qilinib, tiklash jarayonida yaxlit beton bilan loyihaviy o‘lchamlariga erishiladi va uzluksiz konstruksiyaga aylantiriladi (9.4- rasm).

9.1-rasm. To‘sinli yig‘ma orayopma: a-umumiy ko‘rinishi; b- rejada ko‘rinishi; 1-rigellar,2- qovurg‘ali yig‘ma plitalar, 3- ustunlar

9.2-rasm. To‘sinsimon plitali qovurg‘ali quyma orayopma: a-umumiy ko‘rinishi, b-rejada ko‘rinishi, 1- bosh to‘sinlar, 2-yordamchi to‘sinlar, 3-ustunlar, 4-plita

9.3-rasm. Plitasi ikki yo‘nalishda ishlaydigan qovurg‘ali quyma orayopma: a-umumiy ko‘rinishi, b-rejada ko‘rinishi, 1-quyma plita, 2-to‘sinlar, 3- ustanlar

9.4-rasm. Yig‘ma yaxlit to‘sinli orayopma konstruksiyasi

9.5-rasm. Uzlukli rigellarning (to‘sinlarning) ustun bilan birikishi

9.6-rasm. Uzluksiz rigellarning ustun bilan birikishi, a-ochiq konsolgan o‘rnashgan hol, b-yashirin konsolga o‘rnashgan hol

9.7-rasm. To‘sinsiz quyma orayopma. a-umumiy ko‘rinishi, b-rejada ko‘rinishi:1-quyma plita, 2-kapitellar, 3-ustunlar

Yig‘ma va yig‘ma-yaxlit orayopmalarda ko‘llaniladigan plitalarning ko‘ndalang kesimlari butun tanali, kup bo‘shliqli yoki kovurg‘ali bo‘lishi mumkin (9.8-rasm). Orayopmaga ta’sir qiladigan yuklarning miqdorlari katta bo‘lganda kovurg‘ali plitalar qullaniladi.
Quyma temirbetondan tiklanidagan orayopmalarda plita va to‘sinlar qurilish maydonida yaxlit holatda tayyorlanadi (9.2 va 9.3 - rasmlarga qarang).
To‘sinsiz orayopmalar ravoq va tayach plitalaridan hamda kapiteldan iborat buladi (9.7- rasmga qarang). Plitalar kapitellar orqali ustunlarga o‘rnatiladi. To‘sinsiz orayopmalar sovukxonalar, go‘sht kombinatlari va boshqa binolar qurilishida ko‘llaniladi.
To‘sinsiz orayopmalar yig‘ma, yig‘ma-yaxlit va yaxlit temirbetondan tiklanadi.

9.8 rasm. Yig‘ma temirbeton plitalar turi: a- yassi butun tanali; b - yassi bush tanali; v - kovurgali

2.