Ishlatish joylari keltirilgan

Betonning kesilish va yorilishdagi mustahkamliligi

Temirbeton konstruksiyalarda sof kesilish amalda uchramaydi va faqatgina bo‘ylama kuchlar tasiri natijasida sodir bo‘ladi. Betonning yorilishiga qarshilik ko‘rsatilishiga egiladigan temirbeton konstruksiyalarida qiya yoriqlar paydo bo‘ilishi oldindan kuzatiladi. Betonning kesilishidagi mustahkamligi 𝑅_𝑏,𝑠ℎ tajriba asosida aniqlanadi. Ko‘p hollarda betonning kesilishidagi mustahkamligi E.Myorsh tomonidan taklif qilingan, 1.5a-rasmda ko‘rsatilgan sxema bo‘yicha sinashdan aniqlanadi. Bu sxema bo‘yicha sinashning kamchiligi shundan iboratki, namunada kesilishdan tashqari egilish va maxalliy siqilish sodir bo‘ladi. Beton namunalar 1.5b-rasmda keltirilgan A.A.Gvozdev va A.P.Vasiliyiv tomonidan taklif qilingan sxema bo‘yicha siqilganda betonda sof kesilishga yaqin bo‘lgan sharoit yaratiladi.

Betonning kesilishi ko‘ndalang kesuvchi yuklar ta’siridan sodir bo‘lib, natijada element ikki qismga ajraladi. Betonning kesilishiga asosan yirik to‘ldiruvchilar qarshilik ko‘rsatadi. Kesilish yuzasi bo‘yicha kuchlanishlar teng teng taqsimlanadi deb hisoblanadi. Betonning kesilishiga bo‘lgan vaqtinchalik qarshiligi quyidagi empirik formula orqali aniqlanadi:

R_sh  0,7 
yoki
R_sh  2R_bt
(1.9)

5. 
   –rasm. O‘q bo‘yicha cho‘zilishdagi beton mustahkamligini aniqlash uchun namunalarni sinash sxemalari a – uzilishga; b – yorilishga; v – egilishga.
   

Betonning kesilishidagi qarshiligi temirbeton konstruksiyalarini qiya kesim bo‘yicha mustaxkamligini xisoblash uchun bazi bir zamonaviy uslublarda qo‘llaniladi.

Betonning yorilishidagi mustaxkamligi egilgan elementlardan to‘liq o‘rganilmagan bo‘lib yoruvchi kuchlarning kesim balandligi bo‘yicha taqsimlanishi parabola bo‘yicha o‘zgaradi deb qabul qilinadi. Tajribalar asosida olingan natijalarga binoan betonning yorilishidagi betonning yorilishdagi mustahkamligi uning cho‘zilishdagi mustahkamligidan 1.5……2 marta kata.