- Fargo’na viloyati Rishton tumani
- 52-umumta’lim maktabi
- ona tili va adabiyot fani o`qituvchisi Mansurova Osiyoxonning
- ona tili fanidan “Undov so’zlar” mavzusidagi ochiq dars
Darsning maqsadi: - Ta’limiy maqsad - o`quvchilarni undov so’zlar yuzasidan o`zlashtirgan tushunchalarni mustahkamlash. Undov so’zlar haqida nazariy hamda amaliy bilim berish;
- Tarbiyaviy maqsad - Ota-onaga hurmat ruhida tarbiyalash, inson va tabiatni qadrlaydigan komil insonlar etib tarbiyalash;
- Rivojlantiruvchi - o'quvchilarning yozma nutqini rivojlantirish.
Darsning texnologik xaritasi: - Darsning texnologik xaritasi:
- Tashkiliy qism: 3 daqiqa
- O`tilgan mavzuni takrorlash: 7 daqiqa
- Yangi mavzu bayoni: 18 daqiqa
- Yangi mavzuni mustahkamlash: 7 daqiqa
- O`quvchilarni baholash: 3 daqiqa
- Uyga vazifa: 2 daqiqa
DARSNING OLTIN QOIDASI - Do`stona munosabatda bo`lish
- Yangi tushuncha,
- bilimlarni
- shakllantiruvchi
- Suhbat,
- musobaqa,
- bahs-munozara
- Darslik, tarqatma
- materiallar, texnika
- vositalari (kompyuter,
- proyektor va ekran), rangli
- rasmlar, mavzuga oid
- ko`rgazmali vositalar
I. Tashkiliy qism: - a) salomlashish;
- b) davomatni aniqlash;
- d) xona tozaligining nazorati.
- e) she’riy daqiqalar
II. O`TILGAN MAVZUNI MUSTAHKAMLASH: - “Uzilmas zanjir” usuli orqali o`tilgan mavzu mustahkamlab olinadi. Bunda har bir o`quvchi o`tilgan mavzu yuzasidan savollarga javob aytishadi. Ma’lumot to`liq bo`lsa, bonuslarga ega bo`lishadi.
- - Uyga vazifaning tahlili
- O’tgan mavzu yuzasidan
- takrorlash:
- O’tgan mavzu yuzasidan savollar.
- 1.0’xshatish-qiyoslash yuklamalari deb nimaga aytiladi?
- 2.Xuddi, go’yoki so'zlari ishtirokida gaplar tuzing.
- 3.Kuchaytiruv-ta’kid yuklamalari gap mazmuniga
- qanday ma’noyuklaydi? Misollar bilan tushuntiring.
III. YANGI MAVZU BAYONI: - His-hayajon, buyruq-xitob, haydash-chaqirishni ifodalovchi so‘zlar undov so‘zlar sanaladi.Undovlar ma’nosiga ko‘ra ikki guruhga bo‘linadi:
- 1) his-hayajon undovlari; 2) buyruq-xitob undovlari.
- Yozuvda undov so‘zlardan keyin vergul qo‘yiladi. Undalmalardan oldin kelganda esa undan keyin vergul qo‘yilmaydi.
- His-hayajon undovlari kishilarning quvonchi, erkalash-erkalanish, rohatlanish, hayron qolish, norozilik, g‘azab-nafrat, og‘riq singari hissiyotlarini ifodalaydi. His-hayajon undovlarining o‘zi undov gap bo‘lib kelishi yoki gap tarkibida kelib, uni undov gapga aylantirishi mumkin. Bunday gaplar oxiriga doimo undov belgisi qo‘yiladi.
- Kishilar diqqatini tortish, jonivorlarni haydash, chaqirish va to‘xtatish uchun qo‘llaniladigan undovlar buyruq-xitob undovlari hisoblanadi.
Mashqlar ustida ishlash: -
- 1-topshiriq. Berilgan gaplardagi ajratib ko‘rsatilgan so‘zlaming ma’nosini izohlang.
- 1. 0‘h-ho’, muncha muzdek?(O'.Umarbekov)
- 2. Iya, bulami nima qilasan?(Said Ahmad)
- 3. Qo‘y, yig'lama, ey baxshi. (M. Toirov)
- 4. - Shoshma, Qorako‘z, shoshma... Drr! Ana bo‘ldi, ketdik. - Chu, birodar. (0‘. Hoshimov)
253-mashq. O‘qing. Ajratib ko‘rsatilgan so‘zlarning ma’nosini tushuntiring. Ulardan nutqingizda foydalanasizmi? 1. Dastlab ular Umidjonni ko‘rganda pisandsiz: «E, bu mishiqi bola-ku», – deyishar, biroq uning ertaklarini eshitgach, «Yo‘q, bu bola emas, dunyo ko‘rgan chol ekan», – deya tan berib ketisharkan. (N. Aminov) 2. Abduqodir «tss» deb barmog‘ini labiga qo‘ydi. (O‘. Umarbekov) 3. – Xo‘sh, ishlar yaxshimi, Hotamjon? – so‘radi Mirsidiq aravacha yonida bitta-bitta odim bosib borishar ekan. (O‘. Umarbekov) 4. Faryodim, fig‘onim butun bir jahon, Ey muhtaram shoir, izladim, keldim. (S. Dolimov) 5. Voy, shoshmang, diydorginasiga bir to‘yvolay. (Said Ahmad) - 254-mashq. Chu, o‘h-ho‘, labbay, ey undovlarini qatnashtirib, gaplar yozing. Undov so‘zlarning turini ayting.
IV.YANGI MAVZUNI MUSTAHKAMLASH - Qanday so‘zlar undov so‘zlar deyiladi?
- Undovlar ma’nosiga ko£ra qanday turlarga bo‘linadi? Misollar bilan tushuntiring.
- V. O`quvchilarni baholash:
- “O`z – o`zini baholash”
- usulining natijaviyligini
- tahlil qilish.
- 259-mashq.
- Uyga vazifa. «0‘zbek xalq ertaklari» kitobidan undov so‘zlar qatnashgan gaplardan yozing.Undovlarning ma’no turlarini ajrating.
Do'stlaringiz bilan baham: |