Ishlabchiqarishda boshqaruv fakulteti «buxgalteriya hisobi va audit» kafedrasi

16 - jadval

Ishlab chiqarish xarajatlarini turkumlanishi.

Turkumlanish belgilari	Xarajatlar turkumi
Iqtisodiy roliga nisbatan	Asosiy xarajatlar Ustama xarajatlar
Tannarxga qo‘shilishiga qarab.	To‘g‘ri xarajatlar 2. Egri xarajatlar
Ishlab chiqarish hajmiga nisbatan	O‘zgaruvchan xarajatlar 2. O‘zgarmas xarajatlar
Iqtisodiy elementlari bo‘yicha	Moddiy xarajatlar. Mehnat xarajatlari. Ijtimoiy sug‘urta ajratmalari. Asosiy fondlar eskirishi. Boshqa xarajatlar
Kalkulyasiya moddalari bo‘yicha	Xom-ashyo va materiallar Yordamchi materiallar Yarim tayyor mahsulotlar va butlovchi detallar Yoqilg‘i, elektr energiyasi va yordamchi ishlab chiqarish xarajatlari Ehtiyot qismlar Ishlab chiqarish bilan band bo‘lgan ishchilarning asosiy ish haqi Ish haqidan ajratmalar Jihozlarni, asbob-uskunalarni saqlash va ishlatish xarajatlari Umumishlab chiqarish xarajatlari
Tarkibiga qarab	Bir elementli xarajatlar 2. Kompleks xarajatlar
Ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etishiga qarab	1. Ishlab chiqarishdagi 2. Noishlab chiqarishdagi.
Mahsulot tannarxini hosil qilishdagi xarateriga qarab	Unumli xarajatlar Unumsiz xarajatlar
Sodir bo‘lish joyiga qarab:	Tsex xarajatlari Uchastka xarajatlari Brigada xarajatlari
Taqvim davriga tegishligiga qarab:	Joriy davr xarajatlari Kelgusi davr xarajatlari Zahiralar

Ishlab chiqarish xarajatlari mahsulot ishlab chiqarishdagi iqtisodiy roliga ko‘ra asosiy va ustama xarajatlarga bo‘linadi. Asosiy xarajatlar texnologik jarayon xarajatlari bo‘lib, ishlab chiqarilgan mahsulotlarni moddiy asosini tashkil qiladi. Bularga xom ashyo, asosiy materiallar, texnologik maqsadlar uchun sarflanadigan yoqilgi, elektr energiyasi, suv va ishlab chiqarishda ishlaydigan ishchilarning asosiy va qo‘shimcha ish haqi, yangi mahsulot ishlab chiqarishni joriy qilish xarajatlari va mahsulotning yangi turlarini o‘zlashtirish bilan bog‘liq bo‘lgan xarajatlar kiradi.