Ishlabchiqarishda boshqaruv fakulteti «buxgalteriya hisobi va audit» kafedrasi

Dt	“Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilar bilan hisob-kitoblar”		Kt		Dt	“Materiallar hisobga olinadigan schyotlar” schyoti
Kt
		Qoldiq			Qoldiq
		3 ) 5000000			3) 5000000

4-Misol. “Toshmuhammadhoji” xususiy firmasi jamoasining qaroriga binoan o‘tgan hisobot yili foydasi hisobiga zahira fondi tashkil qilindi - 1500000 so‘m. Ushbu operatsiya natijasida firmaning foyda summasi kamayishi, zahira fondini ko‘payishi kuzatiladi.Bu operatsiyada ikkita sintetik schyot ishtirok etgan. Biri “Foyda va zararlar”schyoti, ikkinchisi esa “Zahira fondi” schyoti. Xo‘jalik operatsiyasida ishtirok etuvchi schyotlarning ikkalasi ham passivdir, chunki ular balansning passiv moddalariga mos schyotlar. Bizga ma’lumki, passiv schyotlarda ko‘payish schyotning kredit tomonida, kamayish esa uning debet tomonida ko‘rsatiladi. Shuning uchun ham mazkur xo‘jalik operatsiyasi ta’sirida schyotlarda quyidagicha o‘zgarish sodir bo‘ladi: “Foyda va zararlar” schyotida foyda 1500000 so‘mga kamayadi va bir vaqtning o‘zida “Zahira fondi” schyotida mablag‘lar 1500000 so‘mga ko‘payadi. “Foyda va zararlar” schyoti passiv bo‘lganligi uchun kamayish uning debet tomoniga yoziladi, “Zahira fondi” schyoti ham passiv shuning uchun fondni tashkil qilinishi yoki mavjud zahiralar mablag‘ining ko‘payishi bu schyotining kredit tomonga yoziladi. Bu operatsiya quyidagi buxgalteriya pravodkasi bilan rasmiylashtiriladi:

D-t “ Foyda va zararlar ” schyoti - 1500000 so‘m

K-t “ Zahira fondi ” schyoti - 1500000 so‘m

Mazkur yozuv schyotlarda quyidagi sxemada aks ettiriladi:

Dt

8900 – Kelgusi davr sarflari va to‘lovla-rini rezervini hisobga oluvchi schyotlar.