Ishlab chiqarishning moddiy ta’minotini rejalashtirish

Ombor ta'minoti funktsiyasi

Ushbu funktsiya odatda quyidagi tartiblardan iborat:
Transport vositasini xaridorning hududiga tushirish;
Xaridor tomonidan mahsulotni tashuvchidan qabul qilish;
Mahsulotni xaridorga saqlash uchun (omborda) joylashtirish.
Ushbu operatsiyalar deyarli har doim xaridorning kuchlari va vositalari tomonidan amalga oshiriladi va ular bilan bog'liq xarajatlar sotib olingan mahsulotlarning umumiy narxini (narxini) oshiradi.
Omborning ishlash joyi. Xarid qilingan mahsulotni xaridorning hududiga (yoki unga mos keladigan boshqa joyga) etkazib berishga kelsak, omborxona funktsiyasi yoki saqlash funktsiyasi yakuniy rol o'ynaydi, chunki etkazib berilgan yuk keyinchalik undan foydalanish nuqtai nazaridan joylashishi kerak bo'lgan joyga joylashtiriladi.
Xarid qilish jarayoni sotib olingan mahsulotni xaridorning tegishli ("qabul qilish") omboriga joylashtirish bilan yakunlanadi, undan keyin u ishlab chiqarishga yoki boshqa iqtisodiy maqsadlarda foydalanishga yuboriladi.
Yetkazib berilayotgan mahsulotni omborga joylashtirish bu mustaqil va juda mas'uliyatli operatsiya, agar bu mahsulotlar yaqin orada "kerak bo'ladigan" bo'lsa va shuning uchun unga kirish ta'minlanishi kerak bo'lsa, u boshqa mahsulotlar bilan to'ldirilmasligi kerak. Shunga ko'ra, u yuklash va tushirish operatsiyalaridan, uni saqlash usulidan va boshqalardan aziyat chekmasligi kerak.
Ishlab chiqarish (yoki savdo) jarayonini ta'minlashni tashkil etishning qabul qilingan usuliga qarab, xaridor o'zining tijorat faoliyatini uzluksiz amalga oshirishga imkon beradigan ma'lum saqlash imkoniyatlariga va mahsulot zaxiralariga ega bo'lishi kerak.
Foyda ishlab chiqarish jarayoniga nisbatan ombor faoliyati va bozor ishtirokchilarining zaxiralari faqat xarajatlar bo'lib, shu sababli ushbu foydani kamaytiruvchi omil bo'lganligi sababli, omborxonalarni qisqartirish va zarur mahsulotlarning mavjud zaxiralarini kamaytirish har doim qiziqish mavjud.
Shuning uchun, biz etkazib berishni tashkil etish va boshqarish bozor ishtirokchisining kiruvchi aktsiyalarini maksimal darajada kamaytirishga yo'naltirilgan bo'lishi mumkin deb ayta olamiz.
Etkazib berilgan (sotib olingan) mahsulotlar bilan asosiy ombor operatsiyalari.
Eng umumiy ma'noda, xaridor tomonidan etkazib berilgan mahsulotlar to'g'ri joylashtirilgan (saqlangan), ya'ni quyidagi ketma-ket protseduralar (operatsiyalar) bo'lishi kerak, deyish mumkin.):
Yetkazib berilayotgan mahsulotlar bilan transport vositasini tushirish;
Mahsulotni omborga qabul qilish (tovar hujjatlari bo'yicha solishtirish va amalda etkazib berish, qadoqlash va hk);
Mahsulotlarni saqlash joyiga (omborga) joylashtirish, shu jumladan uning ichki harakati va boshqa zarur operatsiyalar.
Mahsulotlarni tushirish. Xaridorga etkazib berilgan sotib olingan mahsulotlar, odatda, xaridorning kuchi va vositalari bilan to'g'ridan-to'g'ri yuk tushirish ishlari uchun mo'ljallangan joyda transport vositasidan tushiriladi.
Qoida tariqasida, quyma tovarlarni tushirish joyi ushbu mahsulotlar bir muddat saqlanishi kerak bo'lgan joyga iloji boricha yaqinroq. Bu joy har doim etarlicha og'ir yuklarni yoki katta o'lchamlarga ega yuklarni tushirish uchun zarur mos mashinalar va mexanizmlarga (konveyerlar, kranlar va boshqalar) e'tibor qaratganligi bilan ajralib turadi.
Kichik yuklarni xaridorning hududidagi har qanday qulay joyga tushirish mumkin va odatda bu yuk ko'taruvchilarning ishi bilan amalga oshiriladi.
Mahsulotlarni qabul qilish. Ushbu operatsiya juda mas'uliyatli, chunki siz kelgan mahsulotlar etkazib berilishi kerakligiga ishonch hosil qilishingiz kerak. Uning miqdorini, qadoqlash yoki tashqi ko'rinishini, to'liqligini va boshqalarni tekshiradi.
Mahsulotlarning hujjatlari ularni haqiqiy etkazib berilishi, etkazib berish shartnomasi shartlari va boshqalar bilan solishtirish mumkin.
Qabul natijalari tegishli ravishda mahsulotni qabul qilgan shaxs va uni etkazib bergan shaxs tomonidan rasmiylashtiriladi. Yetkazib berilayotgan mahsulotni qabul qilish to'g'risidagi hujjatlar xaridorning buxgalteriya bo'limiga va ishlashi uchun zarur bo'lgan boshqa xizmatlarga topshiriladi.
Yetkazib berilayotgan mahsulotlarni joylashtirish. Yetkazib berilayotgan mahsulotning turiga qarab, u maxsus saqlash uchun mo'ljallangan joyda yoki xonada (omborxonada) joylashtiriladi yoki darhol o'zi uchun mo'ljallangan funktsional aloqalarga o'tkaziladi. Masalan, ofis materiallari sotib olingan bo'lsa, ular darhol ular uchun mo'ljallangan tashkiliy bo'linmalarga topshiriladi. Agar biz ishlab chiqarish jarayoni uchun zarur bo'lgan mehnat ob'ektlari haqida gapiradigan bo'lsak, ular qisman ishlab chiqarish tsikliga (ishlab chiqarish liniyasida, ustaxonada) o'tishi mumkin va qisman omborga o'tishi mumkin, ular zarur bo'lganda ishlab chiqarish uchun qo'yib yuboriladi.
Sotib olingan mahsulotlarning umumiy qiymati yoki etkazib berishning umumiy qiymati. Yetkazib berish (sotib olish va sotish) shartnomasiga muvofiq xaridor avval sotib olingan mahsulotning bozor narxini to'laydi. Keyin u odatda transport tashkiloti tomonidan tashilganligi sababli u transport xizmatlari uchun to'lash xarajatlarini o'z zimmasiga oladi. Va nihoyat, mahsulot o'z hududiga etib kelganida, uni tushirish, saqlash va saqlash xarajatlarini o'z zimmasiga oladi.
Binobarin, sotib olingan mahsulotlarning umumiy qiymati ushbu xaridorlarni ushbu shaklda yoki boshqa shaklda qoplaydigan xarajatlar guruhidan iborat.
Ushbu etkazib berish xarajatlarini hisobga olishning o'ziga xos xususiyati shundan iboratki, mahsulotni to'lash va uni bozorning boshqa ishtirokchilariga etkazib berish (etkazib berish) to'liq hisobga olinadi va sotib olingan mahsulot uchun xaridorning o'z xarajatlari ko'pincha to'g'ridan-to'g'ri hisobga olinmaydi, lekin uning joriy (umumiy) moddalarida yashiringan. xarajatlar.

4. 
   T a’minot va ishlab chiqarish manbalarini global joylashtirish strategiyasi
   

Global logistika tushunchasi. Global logistika — bu xalqaro ..iviloda materiallar oqim ini boshqarishning о ‘zaro bog'liq vazifalar in ijmuyi. Global logistika davlatlararo q o ‘Ilab-quw atlanadigan lurlnoma, kelishuv, um um iy rejalar shaklida m ehnat taqsimoti, slu rikchilik va kooperatsiyalashtirish asosida jahonning turli m am - l.ikatlarining biznes-tuzilm alarini biriktiradigan turg‘un makrohtf.istik tizim ini tashkil etish bo'yicha strategiya va taktikani ishlab chiqishni nazarda tutadi.

Shu bilan birga global logistikani rivojlantirish yo'lida sabablari turlicha bo‘lgan to'siqlar ko‘p, shu jum ladan siyosiy tizimdagi farq, mamlakatlarning iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanish darajasi bir xil bo'lm agani. M asalan, bunday to'siqlar YeS va sharqiy Yevropa mamlakatlari o'rtasida, Rossiya o'rtasida mavjud. Bunda moliyaviy to'siqlar ham o ‘rin tutgan. Ular davlatning soliq, boj va savdo siyosati, kapital kiritilishidagi cheklovlar bilan bog'liq. Ta’minot va ishlab chiqarish manbalarini global joylashtirish strategiyasi. K o'p millatli kompaniya xizmat ko‘rsatayotgan har bir aniq bozor uchun ishlab chiqarish va ta ’m inot m anbalarini global joylashtirish strategiyasi komplektlashga oid mahsulot ishlab chiqarish va tayyor mahsulotni yig‘ish uchun joy tanlash bilan bog'liq, A n’anaga ko‘ra firm alar turli mam lakatlar bozorini sekin-asta o'zlashtirishni m oljallashgan. Ishdan global xabardorligi oshgani sayin milliy chegaralar bilan bog'liq bo‘lmagan holda opera tsiyalarni m uvofiqlashtirish va integratsiyalash hisobiga raqobatli afzalliklarni qo'lga kiritishga im kon paydo bo'ldi. Jahonning har qanday qismidagi bozorlarga xizmat ko'rsatish uchun kom plektlashga oid m ahsulotiarni va tayyor m ahsulot yig'ishni global joylashtirishda ko'pgina variantlar mavjud. Shu tariqa m ahsulot ishlab chiqarishning barch a jaray o n i firm a tom onidan to 'liq yoki qism an bajarilishi m um kin, m asalan, firm adan tashqarida bo'lgan kompaniyalar tom onidan mahsulotni yig'ish amallari bajarilishi mumkin. Komplektlashga oid mahsulotlam iishlab chiqarish va ularni yig'ish ishlari firma joylashgan mamlakatda; mazkur mahsulot sotiladigan mamlakatda; rivojlangan yoki rivojlanayotgan m am lakatda am alga oshirilishi m um kin. Nihoyat, firma komplektlashga oid m ahsulotiarni ishlab chiqarmasdan sotib olishi mumkin. Ishlab chiqarishni global joylashtirish bosh kompaniyadan va u bilan bog'liq bo'lgan jahonning turli m am lakatlari firmalaridan yuqori darajadagi faoliyat muvofiqligini talab etadi. Chet el yetkazib beruvchilarini tanlash. Komplektlashga oid mahsulotiarni ishlab chiqarishdan oldin xomashyo yetkazilishining 11 nunlanishi kerak. Buning murakkab bolm agan y o li — ichki la ininot manbalaridan foydalanish. Bunday yondoshish kompaniyani til bilish, masofa, bojxona tariflari, transportda jo'natish l il.m bog'liq bir qator m uam m olardan xalos etadi. Biroq ko'pgina Imualar ichki ta’m inot manbalariga yetishoimaydi, yoki ular chet xom ashyolaridan qim m at tu rad i. T a ’m in o t m an b alarin ihqarida joylashtirishdan maqsad — ishlab chiqarish xarajatlarini lisaytirish va sifatni oshirish. Ishlab chiqarishning m oddiy liiininoti bilan bog'liq xavf-xatarlarga quyidagilar kiradi:
• ta’m inot yo‘lining kolam i;
• zaxiralar darajasi oshirib yuboriiganligi;
• yetkazib berilayotgan materiallar narxi va sifati;
• yetkazib berish muddatlari va xizmat ko'rsatish sifati;
• texnik darajasining ancha balandligi;
• kompaniyaning tarkibiy qismi liisoblangan yetkazib beruvchi bilan aloqada bo'lish. Logistikada hududiy muammolarning aktualligi. M akrolori iikaning rivojlanishiga ko'p jihatdan takror ishlab chiqarishning Inuludiy xususiyatlari ta ’sir ko'rsatadi. Logistik tizim ni shakllan tirishning hududiy jihatlarini hisobga olish ayniqsa Rossiya uchun m uhim dir. lia r bir hududda ijtimoiy-iqtisodiy va tabiiy-iqlimiy om illarning noyob biriigi m ahsulotga bo‘Igan talab va taklif, narxlar siyosati, logistik vositachilar faoliyatining xususiyatlari va boshqa hududiy xususiyatlarning o‘zgacha o ‘zaro bog‘lanishi bilan belgilanadi. Hududiy transport kom m unikatsiyalar, transportga xizm at ko‘rsatadigan korxonalar, shuningdek, logistik vositachilarning mavjudligi, hududiy taqsimlash tizimining infrastrukturasi va ishlab chiqarish-texnik bazasi holati logistik tuzilm alam ing murakkab birikmasiga katta ta ’sir ko‘rsatadi. Hududiy logistik tizimlarni shakllantirish omillari, Hududiy logistik tizim lar juda m urakkab tizim dir. Ko‘p sonli logistik vositachilar m avjudligi, hududiy m ateriallar oqim ining k o ‘p sohaliligi (assortim entning ko‘pligi), logistik boshqaruv shakllanishini qiyinlashtiradigan to‘liq m a’lum otlam ing mavjud emasligi kabi omillaming integral o ‘zaro boglanishida ularning murakkabligi nam oyon bo‘ladi. Ko‘rsatib o‘tilgan omillar hududiy logistik tizim larni tahlil etish va sintez qilish uchun tizim ii yondoshish kerakligini belgilab berdi. M azkur yondoshishning asosiy qoidalari quyida ko‘rsatib o'tilgan: 1. Har bir hudud tadqiqot obyekti sifatida noyob ham da aksariyati ehtimoliy yoki sifatli boMgan omillar, m unosabatlar va jarayonlar tizim ining m a’lum xususiyatlariga ega.
2. Hududiy logistik tizim — bu m ateriallar, axborotlar va m oliyalar oqim i ham da jarayonlari sinergiyasidir, ular logistik boshqaruvning obyekt va subyektlarini o ‘z ichiga olgan adaptiv tizim ni tashkil etadi.
3. Hududiy logistik tizim ning muhim tizimiy jihatlari — bu tashqi muhitning noaniqligi sharoitida tizim inuvozanatini saqlashga qaratilgan ishonchliligi, barqarorligi va adaptivligi.
4. Hududiy logistik tizim boshqaruvi rasmiyatchilikdan to la ravishda xoli bo’la olmaydi, shu sababli rasmiylashtirilgan va rasmiylashtirilmagan tartib va tushunchalar majmuyini tuzishga tug‘iladi.
Logistika bo‘yicha mutaxassislar moddiy - texnika ta’minoti, transport va tovar harakati haqidagi axborotlarni yagona tizimga integratsiyalashuvini ta’minlashga intilishmoqda, bu esa ushbu sohalarning har birini ish faoliyatining samarasi va tarmoqlararo samaraning ortishiga olib kelishi kerak. Chet ellarda nazariya sifatida logistika mustaqil fan bo‘lib ajralib, oliy o‘quv yurtlarida, izlanishlar sohasi hamda ilmiy ishlab chiqarishda o‘rganilmoqda. Ko‘pgina oliy o‘quv yurtlarida boshqaruv xodimlarini tayyorlash uchun informatika va marketing bilan birga «logistika» mutaxassisligi mavjud va bitiruvchilarga mos mutaxassislik berilmoqda. Mamlakatimizda oliy ta’lim tizimida amalga oshirilayotgan islohotlar kengaygan ishlab chiqarish va muomala sohalari uchun mutaxassis tayyorlashdagi o‘quv jarayonlarini tashkil qilishga ta’sir o‘tkazdi. «Tijorat logistikasi» - tijorat faoliyati sohasidagi logistik faoliyat. Ammo «tijorat» bizning ongimizga keng tarqalgan, bu katta darajadagi savdo, savdo muammolari majmuasidir. Savdo sohasi - tijorat keng xaridorlar ommasi bilan bevosita munosabat o‘rnatish, faqat bizda emas, balki g‘arbda ham ishlab chiqarishdan mohirona ajratilgan bo‘lib, buning sababi va oqibatlari turlicha. Bu holda logistikadagi «tijorat» sifat mazmuni bo‘yicha ko‘proq mos kelishi mumkin. Masalan, Savdo institutining iqtisodiyot fakultetiga, qaysiki faqat savdo - tijorat sohalari uchun iqtisodchi tijoratchilar o‘rtasidagi dallollik muomalalarini amalga oshirish uchun tayyorlanadi. Shunga qaramay ishlab chiqarish - texnik maqsadlarga atalgan mahsulotni realizatsiya qilish va sotish, ishlab chiqarish va qurilish sohasida moddiy texnikaning iste’mol oqimi hajmini 90 %ini tashkil etib kelish bilan, g‘arbda va zamonaviy sharoitlarda bizda ham ishlab chiqaruvchilarning o‘z vazifalari va tijorat faoliyatlarining asosi bo‘lib qolmoqda. Bunday hollarda ishlab chiqarish, ta’minot hamda sotish bo‘yicha tijorat faoliyatini ishlab chiqarish - tijorat faoliyati bu sohadagi LOGISTIKAni «ishlab chiqarish - tijorat logistikasi», deb nomlash mantiqlidir. Unda bu soha mutaxassislarini tayyorlash shubhasiz iqtisodiyot va moliya universitetining vazifasiga kiradi. Bunday o‘qilayotgan kurs «tijorat logistikasi»ga xuddi shunday mazmunni beradi. Mazkur kursning maqsadi, tijorat (ishbilarmonlik) logistikasi asoslarini bizda ham, chet ellarda ham bu yo‘nalishni tashkil qilish va iqtisodiy faoliyatning nazariy va amaliy aspektlari rivojlanishi hamda rivojlangan mamlakatlarning oliy ta’lim o‘quv yurtlarida maxsus fan sifatida o‘qitish amaliyotini o‘sha davrning haqiqiy axborotlar imkoniyatlarini hisobga olgan holda o‘rganishdan iborat. Bizning mamlakatda 1991 yilgacha aniq logistikani ilmiy ifodalashda hamda logistika faoliyatini tashkil etishni o‘qitish amaliyotining yo‘qligi, shu bilan mavjud chet el axborotlarini o‘rganish jarayonida izlanishlarni amalga oshirib, chet ellarning logistika va vatanimizning xalq xo‘jaligi faoliyatini tashkil qilish - iqtisodiy sohalari dinamikasi tezda o‘zgaruvchan bozorning ishlab chiqarishtijorat sharoitlariga hamda barcha muammolarni tamoman yangicha konseptual holda qo‘yilishi va o‘rganilishi lozim. Logistikani fan sifatida, bilimlar tizimi, tamoyillari va usullari sifatida bilmaslik xodimning kasbiy kamchiliklarini tavsiflaydi, bu esa sub’yektning ishida (biznesda) ma’lum bir harajatlarning qo‘shimcha sarflanishiga olib keladi. Shuning uchun bozor iqtisodiyotining markaziy ishtirokchisi - tijoratchini tayyorlashda logistikani o‘qitish ahamiyatli o‘rin egallaydi. Logistikani bilish iqtisodchilar uchun muvaffaqiyatli tadbirkorlik faoliyatini olib borishga asos sifatida zarurdir.

Xulosa.

Logistika iqtisodiyotning muhim tarkibiy qismlaridan biri bo‘lib, XX asrning 80-yillaridan boshlab, G‘arb va AQSHda shiddat bilan rivojlanmoqda. Masalan, AQSHda logistikaga harajatlar yalpi ijtimoiy mahsulotning 15-23 % miqdorida baholanadi va amerikalik mutaxassislarning fikricha, iqtisodiyot tartibga solinguniga qadar bo‘lgan taraqqiyotning asosiy sabablaridan biridir. Logistika borgan sari kengroq ahamiyat kasb eta boshlagan faoliyat sohasidir. Shuning uchun davlat va xususiy bo‘limlarning logistika sohasiga qiziqishi ortib bormoqda hamda ehtiyoj vujudga kelmoqda. Tijorat tizimining tamoyillari va konsepsiyasi materiallarni boshqarish va taqsimlash bilan bog‘liq. Amerikalik olimlarning hisoblashlaricha, logistika tezroq rejalashtirishning tuzilishi, ularning tadbirkorlik vazifalaridir. Logistika sohasida boshqaruv vazifalari nafaqat moddiy oqimlarni boshqarish, balki doirasida taqsimlashni bashorat qilish bo‘yicha kundalik faoliyatni amalga oshira oladigan vazifa va strategiyalarni ishlab chiqish mexanizmini ta’minlashga qaratilgan. Logistika ikki: boshqaruv va texnologiya nuqtai nazaridan ko‘rib chiqiladi. Ta’minotni boshqarish, moddiy oqimning harakatlanishi va sotishni ta’minlashi tashkiliy boshqaruvga tegishlidir. Transportda tashish texnologiyalarini takomillashtirish, omborxona xo‘jaligi, axborotli tashkilot, rejalashtirish, nazorat hamda bu xizmatlardan har birining samarali faoliyat yuritishiga harajatlarni kamaytirish maqsadga muvofiq. Muvofiqlashtirish esa texnologik yo‘nalishlarga tegishli.
Logistika tizimining samaradorligi (logistical system performance) - mohiyati bo‘yicha bu logistika harajatlarining berilgan darajasida ko‘rib chiqilayotgan logistika tizimi ishining sifatini ta’riflash uchun ko‘rsatkich (yoki ko‘rsatkichlar guruhi). Logistik zanjirning yakuniy bo‘g‘ini bo‘lgan iste’molchining nuqtai nazaridan samaradorlik ikki ko‘rsatkich - logistik harajatlarni aks ettiruvchi xizmat ko‘rsatishning sifati va narxi bilan aniqlanadi. Xizmat ko‘rsatish sifati o‘z navbatida majmuaviy ko‘rsatkichdir. U mezonlarning yig‘indisi bo‘yicha hisoblanadi. Ulardan eng muhimi logistika tizimining iste’molchiga kerak tovarni shartlashgan muddatda kerakli joyga yetkazib berilishini ta’minlash qobiliyatidir. Boshqa mezonlar orasida quyidagilar bor: tizimni u orqali sotilgan buyumlarga texnik xizmat ko‘rsatishning kerakli darajasini ta’minlash qobiliyati; buyurtmani ishlab chiqish vaqti (unga buyurtmani bajarish uchun yetkazib berilishini kutish vaqti ham kiradi) va h.k. Bu xususiy mezonlarni ranjirovka qilish mumkin. Sanab o‘tilgan mezonlardan eng muhimi odatda buyurilgan tovarni talab qilingan muddatda kerakli joyga yetkazib berish ehtimoli sifatida hisoblab chiqiladi va haqiqiy logistika tizimlarida 0,55 dan kamroqni tashkil qiladi. Logistika tizimidan foydalanish tajribasi shuni ko‘rsatadiki, logistika tizimi samaradorligini taxminan 0,56 gacha o‘sishida logistika harajatida deyarli to‘g‘ri chiziqli, keyin esa ekspotensial o‘sadi. Xorijda o‘tkazilgan hisob - kitoblar shuni ko‘rsatadiki, 50000 nomga yaqin ega distribyuterning ehtiyot qismlar omboriga kelib tushayotgan buyurtmalariga taxminan 0,96 % xizmat ko‘rsatishi mumkin, bu taxminni 0,58 % gacha oshirish uchun navlarni kamida 3 marta kengaytirish zarur. Bu omborni rivojlantirish uchun kapital mablag‘lar kiritish bilan bog‘liq vazifalar va xizmat ko‘rsatish bahosining o‘sishi talab etiladi.

FOYDAIANILGAN ADABIYOTLAR

1. I.A. Karimov. Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi: 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining qo'shma majlisidagi ma’ruzasi. — Т.: 0 ‘zbekiston, 2010.
2. LA. Karimov. 2012-yil Vatanimiz taraqqiyotini yangi bosqichga ko'taradigan yil bo'ladi. — Bizning yo'limiz — demokratik islohotlarni chuqurlashtirish va modernizatsiya jarayonlarini izchil davom ettirish yoMidir. - Т.: 0 ‘zbekiston, 2012.
3. I.A. Karimov. 0 !zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida. — Т.: 0‘zbekiston, 2011.
4. LA. Karimov. Asosiy vazifamiz — Vatanimiz taraqqiyotini yuksaltirish va xalq farovoniigini oshirish. — Т.: 0 ‘zbekiston, 2010
. 5. LA. Karimov. Jaiion mohyaviv-iqtisodiy inqirozi, 0 ‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yoMlari va choralari. — Т.: 0‘zbekiston, 2009.
6. L.A. Karimov. «Mamlakatni modernizatsiya qilish va iqtisodiyotimizni barqaror rivojlantirish yolida». — Т.: 0 ‘zbekiston, 2008,
7. Bosh maqsadimiz — keng kolamli islohotlar va modernizatsiya yo‘lini qat’iyat bilan davom ettirish. 0 ‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti Islom Karimovning 2012-yilda mamlakatimizni ijtimoiyiqtisodiy rivojlantirish yakunlari hamda 2013-yilga mo‘ljaliangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi. «Xalq so‘zi» gazetasi, 2013-yil 19-yanvar.
8. Ахмедов. Б. Тарих сабок«лари. — Тошкент.; 1992.
9. М.А.Буранова. М.А. Логистика. Маърузалар матни. — Т.: ТГГУ, 2011.
10. Котлер Ф., Келлер К.Л. Маркетинг менеджмент. — М.: Питер, 2014.
11. Гаджинский А.М. Логистика. Учебник,— М.: Дашков и К, 2004.
12. Голубков Е.П. Основы маркетинга. Учебник. — М.: Финпресс, 2008. 246
13. Интегрированная логистика накопительно-распределительных комплексов. Учебник./ Под редакцией Л.Б. Миротина. — М.: Экзамен, 2003.
14. Джеймс С.Джонсон. Современная логистика. Пер. с англ. — М.: Издательский дом «Вильямс», 2004.
15. Мескон М.Х., Лгьберт М., Хедоури Ф. Основы менеджмента, (пер. с англ.) — М.: Дело, 2004. 16. Родников А.Н. Логистика: Терминологический словарь. — М.: Экономика, 1995.
17. Савенкова Т.И. Логистика. Учебное пособие. — М.:ОМЕГАЛ, 2006.
18. Умарова Д.М. «Концепция организации управления маркетинговой деятельностью предприятий». «Фан ва техника тараккиётида с шлир» мавзусидаш икд идорли талабаларнинг беишнчи илмий-амалий амжумани. — Т.: ТашГТУ, 2005.
19. Умарова Д.М ., Пак С. Разработка модели оценки коэффициента соответствия для повышения эффективности системы управления. / / Экономика и образование. - Ташкент. №2. 2006, с. 105-111. 20. Умарова Д.М., Вахабова Д.Х. Логистика в экономике Узбекистана. Республиканская научно-практическая конференция. I адбиркорлик менежменти: назария, амалиёт, истикбол. — Т.: ТГГУ, 2008.
Internet ma’Iuntolari
1. www.gov.uz — 0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat hokimiyati portali.
2. www.press-service.uz — 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Matbuot xizmati rasmiy sayti.
3. www.mfer.uz — 0 ‘zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiya va Savdo vazirligining rasmiy sayti.
4. www.review.uz — «Экономическое обозрение» jurnalining rasmiy sayti.
5. www.uz.infocom.uz — yangiliklar serveri.
6. www.marketing.uef.ru/students-news.php.
7. w'ww.stat.uz.