“ishlab chiqarishda buxgalteriya hisobi” kafedrasi

Narxning juda muxim ijtimoiy vazifasi xam bor. Narx va uning uzgarishi bilan iste’mol kilinadigan ne’mat va xizmatlar xajmi, strukturasi, turmush darajasi, yashashning minimum mikdori, oilaning iste’mol byudjeti va xokazo omillar bilan boglik.
Mamlakat xalq xujaligi doirasida amal kiladigan narxning ichki vazifalaridan tashkari, narx xalqaro iqtisodiy aloqalarda xam savdo bitimlari, vaktinchalik tulovlarda, mamalakatlar O’rtasdagi uzaro xisob-kitoblarda xam muxim urin tutadi.
Okilona va eng ma’kul narxlar xakida gapirganda, narxning bozor xizmati xakida yoxud ayrim vazifalarning ma’lum darajada amalga oshirilishi xakidagina gap bulishi mumkin.
Narx turlari:
a) Savdo soxasi bilan boglik narxlar turlari:
Ulgurji , chakana, xarid, tarif va boshkalar.
b) Boshkarish darajasi va usullari jixatidan fark kiluvchi
narxlar:
1. Kat’iy belgilangan , tasdiklangan narxlar.
2. Boshkarilib, uzgarib turadigan narxlar.
3. SHartnoma - kontrakt narxlari.
4. Erkin bozor narxlari.
v) Narxning boshka xillari.
Jaxon narxlari dunyo bozorida amal kiluvchi, ma’lum muddat xalqaro savdo kiluvchi Tashqilotlar tomonidan tan olingan real narxlar asosida yoki turli mamlakat, regionlarda karor topgan bir xil tovarlarning O’rtacha narxi asosida shakllanadi.


9-Mavzu: TADBIRKORLIK FAOLIYATI


REJA:


1.tadbirkorlik tushunchasi, moxiyati va belgilari.
2.Tadbirkorlik shakllari.
3.Tadbirkorlikning xukukiy va sarmoyaviy asoslari.
4.Tadbirkorning shaxsiy xususiyatlari.
5.Tadbirkorlik faoliyatida biznes reja.

1.Tadbirkorlik tushunchasi, moxiyati va belgilari. bozor munosabatlarini rivojlantirish-ning asosiy elementi bulgan tadbirkorlik tushunchasi ijtimoiy-iqtisodiy xodisa sifatida keng ijtimoiy munosabatlarini uz ichiga oladi.tadbirkorlik kishilar (mulkchilik sub’ektlari)ning moddiy va pul mablaglari (kapitalni) amalda xarakatga keltirib, daromad topish muljallangan iqtisodiy faoliyatdir. tadbirkorlikda yaratuvchilik faoliyati orkali daromad olinadi. u mavxum narsa emas , balki aniq maksadga karatilgan faoliyat bulib aniq shaxslar xatti xarakatida namoyon buladi.
“o’zbekiston respublikasida tadbirkorlik faoliyati erkinligining kafolatlari tugrisidagi qonun” ga muvofik “tadbirkorlik, mulkchilik sub’ektlarning foyda olish maksadida tavakkal kilib va mulkiy javobgarlik asosida, amaldagi qonunlar doirasida tashabbus bilan iqtisodiy faoliyat kursatishdir”.
tadbirkorlikni iqtisodiy ob’ekt va sub’ektlaridan boshlab urganish kerak.
Tadbirkorlik sub’ektlari bu davlat, jamoa va xususiy korxonalar, Tashqilotlar shu bilan birga xususiy yoki yakka shaxslardir.