Ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti

Aktivlar Majburiyatlar

Download 3,57 Mb. bet 50/66 Sana 04.04.2023 Hajmi 3,57 Mb. #924866

Bog'liq
Statistika ma\'ruza kursi

Bu sahifa navigatsiya:

• Nazorat savollari

Aktivlar	Majburiyatlar
6. Boshqa birliklarga kiritilgan kreditlar, (6.1-6.2)	1.O’zlashtirilgan kreditlar, (1.1-1.2)
6.1. Berilgan kreditlar	1.1. Olingan kreditlar
6.1.1. Norezidentlarga	1.1.1. Norezidentlardan
6.1.2. Rezidentlarga	1.1.2. Rezidentlardan
6.2. Qaytarilgan kreditlar	1.2. Qaytarilgan kreditlar
6.2.1. Norezidentlardan	1.2.1. Norezidentlarga
6.2.2. Rezidentlardan	1.2.2. Rezidentlarga
7. Nomonetar oltin (7.2-7.1)	2. O’zi chiqargan qimmat baho qog’ozlar
7.1. Hisobot boshida	(portfel investitsiyalar) (2.1-2.2)
7.2. Hisobot oxirida	2.1. Hisobot davrida sotilgani
	2.1.1. Norezidentlarga
8. Horijiy valyutadagi naqd pullar hajmining o’zgarishi (8.2-8.1)	2.1.2. Rezidentlarga
8.1. Hisobot boshida	2.2. Hisobot davrida qaytarib berilgani
8.2. Hisobot oxirida	2.2.1. Norezidentlardan
9. Milliy valyutadagi depozitlar hajmining o’zgarishi (3.2-3.1)	2.2.2. Rezidentlardan
9.1. Hisobot boshida	3. O’zi chiqargan aktsiyalar (3.1-3.2)
9.2. Hisobot oxirida	3.1. Hisobot davrida sotilgan aktsiyalar
10. Xorijiy valyutadagi depozitlar hajmining o’zgarishi (10.2-10.1)	3.1.1. Norezidentlarga
10.1. Hisobot boshida	3.1.2. Rezidentlarga
10.2. Hisobot oxirida	3.2. Hisobot davrida qaytarilgan aktsiyalar
11.Boshqa birliklar chiqargan qimmatbaho	3.2.1. Norezidentlardan
qog’ozlar (portfel investitsiyalar) (11.1-11.2)	3.2.2. Rezidentlardan
11.1. Hisobot davrida olingani	4. Sug’urta tashkilotlarining	texnik
11.1.1. Norezidentlardan	rezervlari o’zgarishi (4.2-4.1)
11.1.2. Rezidentlardan	4.1. Hisobot boshida
11.2. Hisobot davrida qaytarib berilgani	4.2. Hisobot oxirida
11.2.1. Norezidentlarga	5. Boshqa kreditorlik qarzlari (5.2-5.1)
11.2.2. Rezidentlarga	5.1. Hisobot boshida
12. Boshqa birliklar aktsiyalari (12.1-12.2)	5.2.1. Norezidentlardan
12.1. Hisobot davrida olingani	5.2.2. Rezidentlardan
12.1.1. Norezidentlardan	5.2. Hisobot oxirida
12.1.2. Rezidentlardan	5.2.1. Norezidentlardan
12.2. Hisobot davrida qaytarib berilgani	5.2.2. Rezidentlardan
12.2.1. Norezidentlarga12.2.2. Rezidentlarga Boshqa debitorlik qarzlari(13.2- 13.1)

0. 
   13.1. Hisobot boshida
   

13.2.1. Norezidentlarning

13.2.2. Rezidentlarning
13.2. Hisobot oxirida
13.2.1. Norezidentlarning
13.2.2. Rezidentlarning

A. Sof aktivlar (6+7+8+9+10+11+12+13) V. Sof majburiyatlar (1+2+3+4+5) S = (A-V)≥0 bo’lsa, Sof aktivlar deyiladi. Aks

holda, sof passivlar deyiladi.

Mamlakat miqyosida moliya schyotini tuzishda ichki iqtisodiyot sektorlari o’rtasidagi operatsiyalarni qayd etish zarurati yo’q. Chunki, bu operatsiyalar bir tomonda majburiyat va ikkinchi tomonda aktiv sifatida yoziladi. Ularning absolyut qiymati bir-biriga teng bo’lganligi uchun, ularning sof qiymati nolga teng bo’ladi. Moliya schyotida aktivlarning passivlardan ko’p bo’lishi (S = (A-V)≥0 bo’lsa) sof aktivlarning borligini bildiradi, aks holda, sof passivlar (majburiyatlar)ning mavjudligi e’tirof etiladi.

Shuni aytish joizki, amaliyotda iqtisodiyot sektorlari aktivlarida kuzatilayotgan davrda odatdagi iqtisodiy jarayonlardan farqli bo’lgan holatlar natijasida institutsion birliklarning aktivlari hajmlarida o’zgarishlar bo’lishi mumkin. Bunday o’zgarishlar aktivlar va passivlarda boshqa o’zgarishlar schyotida hisobga olinadi.

Tovarlar va xizmatlar yig’ma schyoti. Tovarlar va xizmatlar yig’ma schyoti o’z nomiga monand ravishda yuqorida keltirilgan ichki iqtisodiyot va tashqi dunyo schyotlari ko’rsatkichlaridan foydalangan holda tuziladi. Schyotning resurs tarafida mamlakat bo’yicha tovarlar va xizmatlar resurslari, ishlatilishi tarafida bor tovar va xizmatlarni qanday maqsadlarda ishlatilganligi qayd etiladi. Schyotning tuzilish sxemasi yalpi ishlab chiqarish(YAICH) ko’rsatkichining qanday baholarda hisoblanishiga ko’ra turlicha bo’ladi. Agarda YAICH ko’rsatkichi asosiy baholarda hisoblangan bo’lsa schyotning tuzilish sxemasi quyidagicha:

Tovarlar va xizmatlar yig’ma schyoti

Ishlatilishi	Resurslar
4. Oraliq iste’mol	1.Yalpi ishlab chiqarish (asosiy
	baholarda)
	-tovarlar
	-xizmatlar
5.Pirovard iste’mol	2.Import
6.Yalpi jamg’arish	3.Mahsulot uchun sof soliqlar
7.Eksport
Ishlatilgani hammasi (4+5+6+7)	Ja’mi resurslar
	(1+2+3)

Schyotning ko’rsatkichlari yordamida Yalpi ichki mahsulot ko’rsatkichini ikki xil usulda: iste’mol va ishlab chiqarish usullarida hisoblash mumkin. YAIM iste’mol usuli bilan quyidagicha hisoblanadi: YAIM = 5 + 6 + 7 - 2; Ishlab chiqarish usuli orqali esa quyidagicha aniqlanadi: YAIM = 1 - 4 + 3.

MSTga o’tish natijasida makroiqtisodiy statistikaning ko’rsatkichlar tizimini halqaro standartlar uslubi asosida hisoblash imkoniyati tug’iladi, halqaro taqqoslashlar muammosi yechiladi va respublikaning jahon hamjamiyatiga kirib borishiga yanda kengroq yo’l ochiladi.
Nazorat savollari:

1. 
   MHT nimani anglatadi?
   
2. 
   MHT predmeti nimalardan iborat?
   
3. 
   MHT o’rganish usullari to’g’risida aytib bering?
   
4. 
   Milliy hisoblar tizimi deganda nimani tushunasiz?
   
5. 
   Iqtisodiyotni ishlab chiqarish va noishlab chiqarish sohalariga bo’lish bozor sharoitiga nima uchun javob bermaydi?
   
6. 
   Milliy hisoblar tizimida iqtisodiyot qanday sektorlarga bo’linadi?
   
7. 
   Iqtisodiyotni sektorlarga bo’lishning ahamiyati nimalardan iborat?
   
8. 
   Institutsional birlik nima?
   
9. 
   Makroiqtisodiy statistikaning asosiy vazifalarini sanab bering?
   

Download 3,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: