Ishlab chiqarishda boshqaruv” fakulteti “iqtisodiyot” kafedrasi “MIKROiqtisodiyot” fanidan

2.2 rasm Investitsiya muhitiga ta’sir etuvchi omillar

eksport qilinadigan tayyor mahsulotlar hissasi va hajmini ko’paytirishning qo’llab-quvvatlanishi.

3.Chet el investitsiyalari ishtirokidagi korxonalar faoliyati tahlili

O`zbekiston Respublikasida investitsiya faoliyatining rivojlanib borishi, foyda olishning turli yo`llarini amalga tatbiq etishga olib kelmoqda. Demak, bozor iqtisodiyotiga o’tish xo’jalik yuritishning turli mulkchilik shakllariga o’tishni talab etadi. Tadbirkorlikning tashkiliy-huquqiy shakllaridan biri qo`shma korxonalar hisoblanadi. Qo`shma korxonalar tashkil etish korxona va tashkilotlarning chet ellik sheriklar bilan aloqasini yuksaltiradi, mamlakat hududida xorijlik tadbirkorliklarga keng sharoitlar yaratadi, mamlakat hududiga xorijiy investitsiyalarini jalb etadi. Buning uchun mamlakatimizda kerakli va zarur bo’lgan ishlar olib borilmoqda va sharoitlar yaratilmoqda.

Hozirgi kunda xorijlik ishbilarmonlar O`zbekistonni o`zlari uchun qulay va ishonchli sherik deb hisoblaydilar, chunki respublikamizda xorijiy investorlar uchun qulay investitsion va soliq muhiti yaratilgan. Natijada ularda o`z sarmoyalarini respublikamizda joylashtirish va biz bilan hamkorlik qilish istagi ortib boryapti. Respublikamizda yaratilgan qulay investitsion muhitning asosiy omillari - respublikamizdagi qulay siyosiy barqarorlik, boy xom-ashyo resurslarining mavjudligi, soliq solishni soddalashtirilganligi, qo`shma tadbirkorlikning huquqiy asosi yaratilganligidir.

Qo`shma korxonalar tashkil etishning zarurati, tovar ishlab chiqarishni ko`paytirishga sezilarli hissa qo`shadi va xalqaro savdo uyushmasiga tovar almashinuvi hamda keng xalq iste`moli tovarlari ishlab chiqarish uchun qulay sharoitlar yaratadi.

Qo`shma korxonalarning tashkil etilishi mamlakatlar iqtisodiyotini rivojlantirishni jadallashtiradi va xalqaro doirada mavqei ortishiga olib keladi. Qo`shma korxonalarning ahamiyatli tomoni olingan foydani taqsimlash, sarfni qoplash, korxona faoliyatini doimiy ravishda takomillashtirib borishdadir.

Qo`shma korxonalar tashkil etish – bu murakkab jarayon hisoblanadi. Bu yerda hamkorlar tanlanadi, ular orasida ushbu masalalar yuzasidan muzokaralar olib boriladi. Hozirgi kunda iqtisodiyotning sanoat tarmog’ida erishilayotgan ijobiy o’zgarishlar xorijiy investitsiyali korxonalar faoliyatini jadal rivojlantirishni taqozo etadi.

Mamlakatimizda faoliyat ko’rsatuvchi xorijiy invetitsiyali korxonalarga amaldagi soliqlar va bojlar yuzasidan qator yengilliklar, imtiyozlar belgilangan. Ushbu imtiyozlarning amal qilinishi investitsiya siyosatinining asosini tashkil etib, o’z ijobiy samarasini bermoqda.

Xorijiy investorlar ishtirokidagi manfaatdor tomonlar o’zlariga qarashli bo’lgan resurslardan birgalikda foydalanish uchun ular bilan hamkorlikda korxonalar tashkil etmoqda. O’zbekistonik va xorijiy yuridik shaxslar hamda chet el fuqorolari bunday korxonalarning ta’sischilari bo’lishi mumkin.

Yurtimizda yaratilgan soliq mehanizmini to’laqonli o’zini oqlayotganini faoliyat ko’rsatuvchi xo’jalik sub’ektlari tarkibida chet el investitsiyali korxonalar ulushi ortib borishi bilan ko’rsatishimiz mumkin.