Ишлаб чиқаришда шовқиннинг юзага келиш сабаблари ва манбалари Умумий маълумотлар. Шовқиннинг инсон организмига таъсири

Товушнинг асосий ўлчов бирликлари
Товушнинг асосий кўрсаткичларига асосан қуйидагилар киради :
Товуш частотаси – ўлчов бирлиги Герц (Гц). Физик олим Генрих Герц (1857-1894) шарафига қўйилган.
Бир секунддаги тебранишлар сони товуш частотаси деб аталади. Частота физик олим Генрих Герц (1857-1894 йй) шарафига «герц» (Гц) орқали ўлчанади. Бир герц (1Гц) –бир секундда бир тебраниш демакдир.
Товуш босими. Товуш тўлқинларининг синусоидал тарқалиши ҳаво муҳитининг турли нуқталарида босимни ўзгаришига сабаб бўлади. Товуш тўлқинлари таъсирида ҳосил бўлган ҳаво босими билан атмосфера босими орасидаги фарқ товуш босими деб аталади. Товуш босими паскалда ўлчанади –1Па=1Н/м². Инсон қулоғи Р_о = 210^-5 Па босимдан бошлаб товуш босими ўзгаришини сезади. Товуш босими 210² Па бўлганда қулоқда оғриқ ҳосил бўлади.
Товуш интенсивлиги деб 1 секундда 1м² майдондан товуш тарқалишига перпендикуляр йўналишда товуш тўлқинлари орқали олиб ўтиладиган товуш энергияси миқдорига айтилади. Товуш интенсивлиги Вт/м² орқали ўлчанади. Инсон қулоғининг товушни сезиши товуш интенсивлиги J_o = 10^-12 Вт/м² дан бошланади ва бу миқдор шартли равишда «О» бел (Б) деб қабул қилинган. Товуш интенсивлиги 10 марта ошса J=10^-11 Вт/м² га тенг бўлади ва шунга мос ҳолда товуш интенсивлиги даражаси L₁=1 Б, агар товуш интенсивлиги 100 марта ошса J=10 ^–10 Вт/м², L₁=2 Б ошади ва ҳ.к.
Товуш интенсивлиги даражаси қуйидагига аниқланади,
L ₁= 10 lg дБ

бу ерда J- товуш интенсивлигининг ҳақиқий (мавжуд) миқдори, Вт/м²;

J_o- товушни сезиш бошланишидаги интенсивлик,
J_o =10^-12 Вт/м²
Шунга мос ҳолда товуш босими даражаси қуйидагича аниқланади